این مدل در ابتدا توسط چارنز، کویر و رودز در سال ۱۹۷۸ پیشنهاد شد و نام آن از حرف اول اسامی پیشنهاد دهندگان گرفته شده است که بیشتر به CCR معروف است. برای تبدیل CCRبه یک مدل برنامه ریزی خطی، به روشی که توسط چارنز و کویر به کار گرفته می شود، اشاره می کنیم. ( مهرگان، محمدرضا؛۱۳۸۳ (
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در این روش استدلال بر آن است که برای حداکثر کردن مقدار یک کسر عبارت کسری، کافی است که مخرج کسر، معادل یک عدد ثابت در نظر گرفته شده و صورت کسر حداکثر گردد. براین اساس مخرج کسر را معادل یک قرار داده و مدل ۲-۱ بصورت زیر بدست می آید. این مدل را فرم مضربی می نامند
مدل ۲-۱) مدل اولیه CCR نهاده محور
دراین مدل کارایی هر کدام از n واحد تصمیم گیرنده با حل یک مدل برنامه ریزی خطی محاسبه می شود. بعد از بدست آوردن جواب بهینه، کارایی هر DMU، با توجه به شرایط زیر مشخص می گردد
الف) اگر ، و باشد؛ DMU مورد نظر از لحاظ مدل CCR کارا می باشد.
ب) در غیر این صورت واحد مورد نظر ناکاراست، این ناکارایی در مدل CCR یعنی اینکه باشد و یا اینکه باشد، حداقل یک عامل از و برای جواب بهینه برابر صفر باشد.
۲-۵-۲-۲ مدل پوششی CCR نهاده محور
از آنجایی که در مدل مضربی برای هر واحد باید یک محدودیت نوشته شود به این ترتیب مدل برنامه ریزی خطی بدست خواهد آمد که تعداد محدودیت های آن از تعداد متغیرهایش بیشتر است. و از آنجا که حجم عملیات در حل سیمپلکس بیشتر وابسته به تعداد محدودیتهاست، بنابراین حل ثانویه مدل حجم عملیاتی کمتری خواهد داشت.مدل پوششی، ثانویه مدل مضربی است.
در صورتی که متغیر متناظر با محدودیت را در مساله ثانویه با و متغیرهای متناظر با محدودیت های
با بیان گردد، مدل ثانویه ( مدل ۲-۲) بصورت زیر خواهد بود که به مدل پوششی معروف است.( مهرگان، ۱۳۸۳).
۲-۲) مدل پوششی CCR نهاده محور
لازم به ذکر است که نسبتی از نهاده ها و ستاده های تمامی واحدها را که با هم آمیخته و واحد مجازی را می سازند، نشان می دهد هم، ضریبی است که در تابع هدف قرار داشته و مدل به دنبال حداقل کردن آن است و در مواردی که مقدار آن کوچکتر از یک است، عدد سمت راست را کوچکتر کرده و میزان منابع نهاده کمتر را در اختیار واحد مجازی قرار می دهد (۱۹۹۱،Anderson et al).
۲-۵-۲-۳ مدل مضربی CCR ستاده محور
چارنز، کویر و رودز ( ۱۹۸۱) کارایی را با توجه به دو دیدگاه تمرکز روی نهاده یا ستاده به صورت زیر تعریف کردند.
-
- دریک مدل نهاده محور، بک واحد در صورتی ناکاراست که امکان کاهش هریک از نهاده ها بدون افزایش نهاده های دیگر یا کاهش هریک از ستاده ها وجود داشته باشد.
-
- در یک مدل ستاده محور، یک واحد در صورتی ناکاراست که امکان افزایش هریک از ستاده ها بدون افزایش یک نهاده یا کاهش هر یک از ستاده ها وجود داشته باشد.
یک واحد وقتی کارا خواهد بود. اگر و تنها اگر هیچ یک از هر مورد فوق تحقق نیابد. (مهرگان. ۱۳۸۳).
مدل مضربی اولیه CCR ستاده محور به صورتمدل ۲-۳ می باشد
مدل ۲-۳) مدل مضربی اولیه CCR ستاده محور
۲-۴-۲-۴ مدل پوششی CCR ستاده محور
در صورتی که متغیر متناظر با محدودیت اول مدل ۲-۳ را در مساله ثانویه با و را متغیر متناظر با دیگر محدودیت های مدل اولیه فرض کنیم، مدل پوششی به صورت زیر خواهد بود.
مدل ۲-۴) مدل پوششی CCR ستاده محور
هدف مدل، کسب بیشترین مقدار ستاده است.در این مدل بوده و کارایی را نشان می دهد.
۲-۵-۲-۵مدل مضربی BCC نهاده محور
همانطور که گفته شد، یکی از ویژگی های مدل تحلیل پوششی داده ها، ساختار بازده به مقیاس آن می باشد که می تواند ثابت یا متغیر باشد.
مدل های CCR از جمله مدلهای بازده ثابت نسبت به مقیاس هستند. مدل های بازده ثابت نسبت به مقایس زمانی مناسب است که همه واحدها در مقیاس بهینه عمل کنند. در ارزیابی کارایی واحدها هرگاه فضا و شرایط رقابت ناقص، محدودیت هایی را درسرمایه گذاری تحمیل کند موجب عدم فعالیت واحد در مقیاس بهینه می گردد.
در سال ۱۹۸۴، بنکر، چارلز و کویر با تغییر در مدل CCR، مدل جدیدی راعرضه کردند که با توجه به حروف اول تام آنان به مدل BCCشهرت یافت. مدل BBC مدلی از انواع مدل های تحلیل پوششی داده ها است که به ارزیابی کارایی نسبی واحدهایی با بازده متغیر نسبت به مقیاس می پردازد.
مدل های بازده به مقیاس ثابت، محدودکننده تر ازمدل های بازده به مقیاس متغیر می باشند. زیرا مدل بازده به مقیاس ثابت، واحدهای کارای کمتری را در بر می گیرد. مقدار کارایی نیز کمتر می گردد، علت این امر حالت خاص بودن مدل بازده ثابت به مقیاس، نسبت به مدل بازده متغیر به مقیاس می باشد. ( مهرگان، محمدرضا؛۱۳۸۳ ( مدل BCC برای ارزیابی کارایی، واحد تحت بررسی ( صفر) به صورت زیر می باشد. ( ۲-۵)
مدل ۲-۵) مدل نسبت BCC نهاده محور
مدل غیرخطی فوق را با مساوی قرار دادن مخرج کسر تابع هدف، به یک مدل خطی تبدیل می شود.مدل مضربی BCC نهاده محور به صورت زیر خواهد بود. مدل (۲-۶)
مدل ۲-۶) مدل مضربی BCC نهاده محور
همان طور که ملاحظه می شود تفاوت این مدل با مدل CCR در وجود متغیر آزاد در علامت می باشد. در مدل BCC، علامت متغیر ، نوع بازده به مقیاس را برای هر واحد می تواند مشخص کند ؛ بطوری که
الف) هرگاه باشد، نوع بازده به مقیاس، افزایشی است.
ب) هرگاه باشد، نوع بازده به مقیاس، ثابت است.
ج) هرگاه باشد، نوع بازده به مقیاس، کاهشی است.
۲-۵-۲-۶ مدل پوششی BCC نهاده محور
اگر متغیر متناظر با محدودیت اول مساله اولیه ( مدل ۲-۶) با و متغیرهای متناظر با سایر محدودیت ها با نمایش داده شود مدل پوششی زیر حاصل خواهد شد.
مدل ۲-۷) مدل پوششی BCC نهاده محور
در این مدل نسبت کاهش نهاده های واحد تحت بررسی را جهت بهبود کارایی نشان می دهد.در این مدل یک واحد کاراست اگر و تنهااگر دو شرط زیر برای آن برقرار باشد ,۱۹۹۵) Charnes et al)