رهبر ملاحظه کار فردی ، اختلافات فردی را بر حسب نیازها و توقعات خاص زیردستان تلقی می کند و حمایت فردی را برای رشد زیردست ارائه می کند . این نوع رهبر ، به عنوان یک مربی یا مرشد عمل می کند و با بهره گرفتن از رفتارهای توانمندسازی که متناظر با نیازهای خاص زیردست می باشد ، زیردست خود را هدایت می کند. بعلاوه، چنین رفتارهای حمایتی به طور دوستانه، نزدیک و صمیمی و برابر به زیردست انتقال می یابد. , ۲۰۱۰, p: 413) et al jeewon Cho (
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

علی رغم یافته های مربوط به اینکه رهبران تحول آفرین چه کاری را انجام می دهند، دست کم یک مسئله اساسی ارزش بررسی بیشتری را دارد و آن این است که چگونه رهبران تحول آفرین بر زیردستان و یا درکل بر گروه تاثیر می گذارند و چرا زیردستان به رفتارهای رهبری رهبران خود واکنش نشان می دهند؟ درک عدالت کارکنان می تواند به عنوان مکانیسم روانی مهمی در فرایند رهبری تحول آفرین عمل نماید. رهبران به عنوان هویت های بانفوذی تلقی می شوندکه بر درک عدالت زیردستان تاثیر می گذارند. عدالت میان فردی به عنوان درک فرد از کیفیت رفتار میان فردی است . برحسب اینکه چگونه افراد توسط مسئولان سازمانی خود رفتار می شوند. al, 2010, p: 409 ) et jeewon Cho ( مطالعات انجام شده در زمینه تاثیر رفتار شهروندی بر رهبری تحول آفرین گویای این واقعیت است که وجود این نوع رفتارها در سازمانهای دولتی اثرات مثبت و قابل توجهی دارد، لذا می خواهیم رابطه رهبری تحول آفرین بر رفتار شهروندی سازمانی را از طریق درک عدالت در دانشگاه علوم پزشکی گیلان بسنجیم. این مطالعه به این سوال اساسی پاسخ می دهد که آیا رهبری تحولی بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق درک عدالت در دانشگاه علوم پزشکی ارتباط دارد؟
۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق
از انسان به عنوان شهروند سازمانی انتظارات خاصی وجود دارد. این توقع وجود دارد که رفتار کارمند طوری باشد که بیش از الزامات نقش و فراتر از وظایف رسمی در خدمت اهداف سازمان فعالیت کند. بر مبنای بررسیهای محققان از رفتار شهروندی از جهت عملی و تئوریک، نتیجه گرفته اند، رفتارهای شهروندی نوعاً از نگرش مثبت شغلی، ویژگی‌های وظیفه ای و رفتارهای رهبری ناشی میشوند. بنابراین، تحقیقات نشان می‌دهند افراد احتمالاً وقتی از شغل خود راضی باشند، و وقتی که به آنها وظایفی واگذار گردد که به خودی خود رضایت بخش هستند، یا وقتی که آنها رهبرانی حمایت کننده و الهام بخش دارند، خیلی بیش از الزامات رسمی شغلی شان کار می‌کنند. (Bolino et al, 2003, p: 61-62).
با توجه به این مطالب می توان برخی از زمینه هایی را که رفتار شهروندی سازمانی به مؤفقیت سازمانی کمک می کند ، در قالب موارد زیر خلاصه نمود:
۱- افزایش بهره وری مدیریت و کارکنان ؛ ۲- آزاد کردن منابع سازکانی برای استفاده مقاطد مولدتر ؛
۳- کاهش نیاز به اختطاط منابع کمیاب به وظایفی که جنبه نگهدارندگی دارد ؛
۴- تقویت توانایی سازمانها برای جذب و نگهداری کارکنان کارآمد ؛
۵- افزایش ثبات عملکرد سازمانها ؛
۶- توانمندسازی سازمان برای انطباق مؤثرتر با تغییرات محیطی. (طبرسا و همکاران ؛ ۱۳۸۹ ، ص ۱۰۵)
۱-۴ هدف تحقیق
در این پژوهش که کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی گیلان جامعه آماری مورد نظر آن می باشد اهدافی به شرح ذیل مد نظر است :
۱- سنجش سبک رهبری تحول آفرین و ابعاد آن بر رفتارهای شهروندی سازمانی رهبر مدار در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی گیلان .
۲- سنجش تأثیر سبک رهبر تحول آفرین بر رفتارهای شهروندی سازمانی رهبر مدار از طریق درک عدالت در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی گیلان .
۳-.سنجش میزان ادراک کارکنان ستادی از سبک رهبری تحول آفرین در دانشگاه علوم پزشکی گیلان.
۴- سنجش میزان بروز رفتارهای شهروندی رهبرمدار در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی گیلان.
۵- سنجش میزان درک عدالت از سوی کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی گیلان.
۱-۵ چارچوب نظری تحقیق
تحقیقات در بررسی رابطه بین سبک های رهبری و رفتار شهروندی سازمانی نشان داد رفتارهای رهبری تحول آفرین با رفتارهای شهروندی سازمانی ارتباط معنادار مثبتی دارد.رفتارهای رهبری نقشی کلیدی در اثرگذاری بر رفتار شهروندی سازمانی دارد ( , p: 518 Podsakoff et al , 2000 ) بس١ (۱۹۸۵) بیان نمود که رهبری تحول آفرین منجر به عملکردی فراتر از انتظارات در محیط‌های سازمانی می‌شود. تحقیقات نیز به طور تجربی ثابت کردند که ارتباط مثبتی مابین رهبری تحول آفرین و عملکرد سازمانی وجود دارد. همچنین تحقیقات نشان داد که بین رهبری تحول آفرین با تعهد کارکنان، سطوح پایین استرس شغلی، رضایت شغلی و رضایت از رهبر، خلاقیت، هوش عاطفی، رفتار شهروندی سازمانی ارتباط مثبتی وجود دارد. (یعقوبی و همکاران ، ۱۳۸۹ ، ص ۸۰ ) درک عدالت می تواند روی رفتار شهروندی سازمانی تاثبر بگذارد ، بوسیله برانگیختن کارکنان از طریق تشریح روابط با سازمانی که با آن مبادله اجتماعی دارند ؛ در یک فرایند تبادل اجتماعی کارکنان رفتار منصفانه و اعتمادبه مدیران را ادراک می کند و به سمت ماوراء الزامات رسمی رفته و به طور ارادی اعمالی را که به سازمان سود می رسانند انجام می دهند . ( Noormala et al, 2009 , p : 325-326) با توجه به مطالب مطرج شده ، مدل مفهومی زیر قابل ترسیم است :
رهبری تحول آفرین
ملاحظه فردی
نفوذ آرمانی
انگیزه الهام بخش
ترغیب ذهنی
ترغیب ذهنی
عدالت بین شخصی
رهبر مدارOCB
شکل ۱-۱ مدل مفهومی تحقیق ۲۰۱۰) ، jeewon Cho- Fred Dansereau (
۱-۶ فرضیه های تحقیق
با توجه به مباحث طرح شده در بیان مسئله ، چارچوب نظری و مبانی نظری پزوهش ، فرضیه ها به شکل زیر تنظیم گردید:
فرضیه ۱: سبک رهبری تحول آفرین با رفتار شهروندی سازمانی رهبرمدار در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه دارد.
فرضیه فرعی ۱-۱ ملاحظات فردی رهبر با رفتار شهروندی سازمانی رهبرمدار در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه دارد.
فرضیه فرعی ۲-۱ نفوذ آرمانی رهبر با رفتار شهروندی سازمانی رهبرمدار در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه دارد.
فرضیه فرعی ۳-۱ انگیزه الهام بخش رهبر با رفتار شهروندی سازمانی رهبرمدار در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه دارد.
فرضیه فرعی ۴-۱ ترغیب ذهنی رهبر با رفتار شهروندی سازمانی رهبرمدار در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه دارد.
فرضیه ۲: درک عدالت بین فردی واسطه رابطه بین ملاحظات فردی رهبر تحول آفرین و رفتارهای شهروندی سازمانی رهبر مدار می باشد.
۱-۷ تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای تحقیق
پژوهش حاضر دارای دو متغیر مستقل و وابسته و یک متغیر میانجی است . متغیر مستقل رهبری تحول آفرین و متغیر وابسته رفتار شهروندی سازمانی و متغیر میانجی درک عدالت است.
رهبری تحول آفرین:
تعریف نظری: رهبری تحول آفرین فرایند نفوذ آگاهانه در افراد یا گروه ها برای ایجاد تغییر و تحول ناپیوسته در وضع موجود و کارکردهای سازمان است. رهبران تحول گرا پیروان را به سطوح بالاتری از انگیزش و اخلاق سوق می دهند (ناظریانی؛ ۱۳۸۹، ص ۲۰)
تعریف عملیاتی: رهبران تحول آفرین به منظور تقویت عملکرد کارکنان و سازمان، رابطه مثبتی با زیردستان برقرار می کنند، کارکنان را تشویق می کنند که از نیازهای شخصی فراتر رفته و در راستای تمایلات گروه و سازمان کار کنند. رهبر تحول آفرین زیردستان خود را بر می انگیزاند تا آنچه را در توان دارند انجام دهند. ( یعقوبی و همکاران، ۱۳۸۹، ص ۷۰-۶۹ ) رهبری تحول آفرین در تحقیق حاضر توسط پرسشنامه از طریق ۱۸ سؤال و توسط سؤالهای ۱ تا ۱۸ تحت طیف پنج نقطه ای لیکرت موردسنجش قرار می گیرد. رهبری تحول آفرین دارای چهار بعد است که به تعریف آنها پرداخته می شود:
ملاحظات فردی^[۵]:
تعریف نظری: رهبر نیاز های احساسی زیر دستان را برآورده می‌کند. این رهبران نیازهای افراد را تشخیص می‌دهند و به آنها کمک می‌کنند تا مهارتهایی که برای رسیدن به هدف مشخص لازم دارند را پرورش دهند. این رهبران ممکن است زمان قابل ملاحظه ای را صرف پرورش دادن، آموزش و تعلیم کنند. (Spector et al, 2004, p: 18-19)
تعریف عملیاتی: ملاحظه فردی از طریق رفتار با زیردستان به عنوان فردی با نیازها، توانایی ها و آمال و آرزوهای مختلف روی می دهد . یک رهبر تحول آفرین می تواند عواطف دیگران را ارزشیابی کند و به احساس دیگران حساس باشد و نشان دهد که احساسات آنها را درک می کند. et al, 2011, p: 503 ) younghee ( ملاحظه فردی در تحقیق حاضر توسط پرسشنامه از طریق سه سؤال و توسط سؤالهای ۱ ، ۲ و ۳ تحت طیف پنج نقطه ای لیکرت موردسنجش قرار می گیرد .
انگیزش الهام بخش^[۶]:
تعریف نظری: رهبر کارکنان را ترغیب می‌کند تا به هدف و قابل دستیابی بودن آن با تلاش، باور پیدا کنند. این افراد معمولاً نسبت به آینده و قابل دسترس بودن اهداف خوش بین هستند. ((Spector et al, 2004, p: 18-19
تعربف عملیاتی: انگیزه الهام بخش به این امر اطلاق می شود که چقدر رهبران می توانند مفهوم هدف در شغل را برای زیردستان خود ارائه نمایند طوری که انرژی مضاعف و هدفمندی را در آنها ایجاد می کند. آنها این کاررا با ایجاد دیدگاه جدید، تجهیز تعهد، ایجاد استراتژی های واضح برای دستیابی به این دیدگاه انجام می دهند. ( et al, 2013, p: 95 weichun ( انگیزه الهام بخش در تحقیق حاضر توسط پرسشنامه از طریق چهار سؤال و توسط سؤال های ۴، ۵، ۶ و ۷ تحت طیف پنج نقطه ای لیکرت موردسنجش قرار می گیرد.
نفوذ ایده آل (ویژگیهای آرمانی - رفتارهای آرمانی)^[۷]
تعریف نظری: در این حالت فرد، خصوصیات رهبر کاریزماتیک را دارد؛ مورد اعتماد و تحسین زیردستان است، زیردستان او را به عنوان یک الگو و مدل می‌شناسند و سعی می‌کنند که همانند او شوند. نفوذ آرمانی شامل ویژگی های آرمانی و رفتارهای آرمانی است ( (Spector et al, 2004, p:18-19

ماتریس تعالی

بله

متوسط

بله

خیر

خیر

متوسط

شبیه‌سازی بازدید محل

بله

بالا

بله

اختیاری

بله

بالا

همه ابزارهای مورداشاره در این راهنما می‌توانند معتبر و کارا باشند. اصلی‌ترین پارامترهایی که ابزار صحیح را برای یک سازمان معین می‌کند، فرهنگ‌سازمانی فعلی آن و خروجی مطلوبی است که از خودارزیابی مدنظر است. البته رهیافت‌های مختلف نتایج متفاوت و نیز ریسک‌های خاص خود را دارد. جداول ۲-۳ و ۲-۴ یک سازمان را در انتخاب مناسب‌ترین ابزار خودارزیابی یاری می‌دهد. انتخاب ابزار مناسب به عامل‌های زیادی بستگی دارد، ازجمله: سطح دانش فعلی سازمان به‌عنوان‌مثال میزان بلوغ سازمان در استفاده از مدل EFQM و خودارزیابی و میزان تلاش و تعهد سازمان به اجرای خودارزیابی و میزان مبلغی که حاضر است در این راه صرف کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مفهوم اثربخشی

اثربخشی میزان دستیابی به اهداف سازمان را می‌سنجد. به‌بیان‌دیگر، اثرات خدمات/ محصول را بر جامعه، کمی کرده و مشخص می‌کند که خدمات/ محصول ارائه‌شده تا چه میزان با استانداردها و اهدافی که آن سازمان به خاطر آن به وجود آمده مطابقت می‌کند. اثربخشی، یک مفهوم کیفی است و میزان رضایت مشتری را از خدمات/ محصول ارائه‌شده نشان می‌دهد. اثربخشی سازمان عبارت است از درجه یا میزانی که سازمان به هدف‌های موردنظر خود نائل می‌آید (سلطانی, ۱۳۸۰).
مفهوم اثربخشی در درون مفهوم کارایی جا دارد، البته اثربخشی لزوماً در چارچوب برنامه خاصی که تحت ارزشیابی است باید تعریف شود. منظور از اثربخشی درواقع بررسی میزان مؤثر بودن اقدامات انجام‌شده برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین‌شده است؛ اما به نظر می‌رسد برای تعریف مفهوم اثربخشی می‌بایست گامی فراتر نهاد، به این معنا که اثربخشی هنگامی در یک دوره آموزش حاصل خواهد شد که اولاً نیازهای آموزشی به‌روشنی تشخیص داده شود، ثانیاً برنامه مناسبی برای برطرف ساختن نیازها طراحی شود، ثالثاً برنامه طراحی ‌شده به‌درستی اجرا گردد و سپس ارزیابی مناسبی از فرایند آموزش و درنهایت دستیابی به اهداف مشخص گردد. در ادبیات مدیریت، اثربخشی را انجام کارهای درست و کارایی را انجام درست کارها تعریف کرده‌اند. مفهوم اثربخشی در درون مفهوم کارایی جا دارد. کارایی جنبه کمی و اثربخشی جنبه کیفی دارد (رضائیان, ۱۳۸۲).
درحالی‌که نحوه استفاده و بهره‌برداری از منابع بر برداشت اولیه از اثربخشی سازمانی که در دهه ۱۹۵۰ ارائه‌شده بسیار ساده بود و آن اثربخشی را میزان درک اهداف توسط سازمان می‌دانستند؛ اما نکته ابهامی در این تعریف وجود داشت و آن اینکه منظور از اهداف، اهداف کوتاه‌مدت، بلندمدت و یا ترکیبی از هر دو است؟ منظور از اهداف، در اثربخشی فعالیت‌های سازمانی کدام‌یک است؟
این نکته زمانی روشن‌تر می‌شود که هدفی را که به تأیید اکثر دانشمندان رسیده و آن را شرایط لازم موفقیت سازمانی می‌دانند، موردتوجه قرار دهیم و آن هدف، کسب بقا و حفظ آن است. واژه کارایی، مفهوم محدودتری دارد و در رابطه با کارهای درون‌سازمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. کارایی سازمان عبارت است از مقدار منابعی که برای تولید یک واحد محصول به مصرف رسیده است و می‌توان آن را برحسب نسبت مصرف به محصول محاسبه کرد. اثربخشی هدایت منابعی که ارزشمندترند است؛ برای مثال تمرکز روی نتایج انجام کار صحیح در زمان صحیح و کسب اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت معرفی می‌گردد.
در این رابطه اثربخشی فردی را متغیرهای خروجی می‌دانند که برای سنجش افراد استفاده می‌شوند مانند انعطاف‌پذیری و توانایی سازمان در ارضای حداقل انتظارات ذی‌نفعان برای کسب اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت.
به‌طورکلی اثربخشی سازمانی دستیابی به اولویت‌ها و اهداف چندگانه در چارچوب نظام ارزشی مشترک با فرهنگ‌سازمانی است به‌گونه‌ای که کسب اهداف ازنظر هزینه و زمان بهینه باشد و رضایت خاطر ذی‌نفعانی که در جهت کسب اهداف تلاش می‌کنند را فراهم نماییم.

اثربخشی از نگاه نویسندگان مدیریت

ریچارد دفت^[۳۵] اثربخشی را درجه یا میزانی که سازمان‌ها به هدف‌های موردنظر خود نائل می‌آیند، تعریف می‌کند. پیتردراکر^[۳۶] صاحب‌نظر معروف مدیریت، اثربخشی را انجام کار درست تعریف کرده است. تعاریف دیگری همچون اصلاح رویه‌های مدیریت، کسب موفقیت،­ تولید ایده‌های جدید، تقویت ارزش‌های سازمانی، تفکر گروهی، مشارکت و مواردی از این قبیل ازجمله تعابیری هستند که در مدیریت، معادل با اثربخشی به کار می‌روند (الوانی, ۱۳۷۹; رابینز, ۱۳۸۱).
اتزیونی^[۳۷] اثربخشی را میزان تحقق اهداف تعریف می‌کند و اظهار می‌دارد اثربخشی یک سازمان خاص به‌وسیله درجه و میزانی که سازمان به اهدافش دست می‌یابد تعیین می‌شود. فیدلر^[۳۸] که نظریه اثربخشی رهبری را مطرح کرده است، اثربخشی را مشتمل بر روابط مدیر با همکاران، میزان کار از پیش تعیین‌شده و میزان قدرتی که مدیر از مقام خود به دست می‌آورد، می‌داند. ردین^[۳۹] اثربخشی را به‌اندازه‌ای از کار اطلاق می کند که مدیران بتوانند به نتایج معینی از نیازهایی خاص از طریق اداره درست در موقعیت سازمان دست یابند و اثربخشی را وابسته به شخصیت، رفتار و انتظارات مدیر، زیردستان، همکاران، هم‌قطاران و سازمان می‌داند. بارنارد^[۴۰] اثربخشی را انجام اهداف سازمانی تعریف می کند. او به انجام اهداف و بقاء سازمان توجه دارد. ادگار شاین^[۴۱] معتقد است که اثربخشی یک سیستم را می‌توان برحسب توانایی ادامه حیات در مواقع بحرانی، سازش، حفظ، رشد و توسعه‌اش، بدون توجه به وظایف خاصی که انجام می‌دهد، تعریف نمود (کریتنر و وکینیکی, ۱۳۸۶).
در ادبیات مدیریت، اثربخشی را انجام کارهای درست و کارایی را انجام درست کارها تعریف کرده‌اند. مفهوم اثربخشی در درون مفهوم کارایی جا دارد؛ البته اثربخشی لزوماً در چارچوب برنامه خاصی که تحت ارزشیابی است باید تعریف شود. منظور از اثربخشی درواقع بررسی میزان مؤثر بودن اقدامات انجام‌شده برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین‌شده است. به عبارتی ساده‌تر اثربخشی، میزان تحقق اهداف اندازه‌گیری می‌شود.

عوامل مؤثر بر اثربخشی

۱ - انگیزش: این معیار یکی از اساسی‌ترین ملاک‌های بررسی اثربخشی افراد یک سازمان است و تأثیرات بسیار زیادی بر اثربخشی کل سازمان از جنبه تأمین رضایت شغلی کارکنان دارد.
۲ - توان یا آمادگی کاری: در ارزیابی عملکرد کارکنان باید بررسی نمود که آیا کارکنان دانش و مهارت‌های لازم را برای اتمام موفقیت‌آمیز کار دارند؟ یکی از راه‌های ایجاد فرصت رشد حرفه‌ای و تخصصی و ایجاد جذابیت کار، آموزش یا بهسازی منابع انسانی است.
۳ - شناخت شغل یا ادراک فرد از نقش خود در سازمان: کارکنان باید از کار، زمان انجام و چگونگی آن شناخت داشته باشند و کار موردقبول باشد.
۴ - حمایت سازمانی: یکی از شرایط لازم برای تحقق اهداف، حمایت و هدایت کافی از طرف سازمان است.
۵ – بازخورد عملکرد: یک فرایند بازخورد مؤثر، کارکنان را در جریان چندوچون کارشان بر یک مبنای منظم قرار می‌دهد.
۶ - اعتبار: مدیران در محیط امروزی نیاز دارند برای تصمیمات خود پشتوانه قانونی بیابند و تمامی آنان را مستند قرار دهند.
۷ - سازگاری محیطی: محیط خارجی یک سازمان دارای نقش عمده‌ای در اداره کارا و کارآمد آن است.­
به‌طورکلی در یک سازمان، محاسبه اثربخشی چندان ساده نیست و شاخص‌ها و روش‌های متعددی برای سنجش و اندازه‌گیری عملکرد سازمان ارائه شده است (بازرگان, ۱۳۸۰; بولا, ۱۳۷۵; "درآمدی بر ارزشیابی فعالیت‌های آموزشی – ترویجی “, ۱۳۷۳). توسعه صلاحیت و شایستگی، اثربخشی زمان کار را بهبود خواهد داد و افزایش اثربخشیِ زمان کار، شاخص‌های دیگر اثربخشی سازمانی را ارتقاء خواهد داد (میرسپاسی, ۱۳۸۱). به‌واقع، رضایت درونی، شادکامی و ترغیب، مولد کارکنان است که در کارایی و اثربخشی در سازمان و هدایت به بالاترین حد بهره‌وری مؤثر است (رابینز, ۱۳۸۱). اثربخشی سازمانی، نقش مهمی را در توسعه‌سازمانی ایفا می‌کند (مارتز^[۴۲]، ۲۰۰۸). سازمانی اثربخش است که قادر به مدیریت ابهام‌ها، انعطاف‌پذیری، مشتری مداری، تولید، ارزش‌مداری و ساختاربندی یادگیری باشد و حیطه اصلی شغلی و توانمندسازی بالای کارکنان را بشناسد (رابینز, ۱۳۸۱).

اثربخشی سازمانی^[۴۳]

به‌طورکلی، در یک سازمان، محاسبه اثربخشی چندان ساده نیست و شاخص‌ها و روش‌های متعددی برای سنجش و اندازه‌گیری عملکرد سازمان ارائه شده است (رابینز, ۱۳۸۱). توسعه صلاحیت و شایستگی، اثربخشی زمان کار را بهبود خواهد داد و افزایش اثربخشی زمان کار، شاخص‌های دیگر اثربخشی سازمانی را ارتقاء خواهد داد.
به‌واقع، رضایت درونی، شادکامی و ترغیب، مولد کارکنان است که در کارایی و اثربخشی در سازمان و هدایت به بالاترین حد بهره‌وری مؤثر است. اثربخشی سازمانی، نقش مهمی را در توسعه‌سازمانی ایفا می‌کند. سازمانی اثربخش است که قادر به مدیریت ابهام‌ها، انعطاف‌پذیری، مشتری ‌مداری، تولید، ارزش‌مداری و ساختاربندی یادگیری باشد و حیطه اصلی شغلی و توانمندسازی بالای کارکنان را بشناسد. اثربخشی سازمانی را با چند رویکرد می‌توان موردبررسی قرار داد:

رویکرد تحقق هدف

این رویکرد متداول‌ترین معیار ارزیابی اثربخشی سازمانی است و اثربخشی سازمانی را عمدتاً با نیل به یک یا چند هدف ویژه تعریف می‌کند و به‌طور گسترده در اکثر سازمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. تمرکز این مدل بر بروندادهاست. کارکنان در این رویکرد به دنبال بهره‌وری، کارایی و سودآوری هستند.

رویکرد سیستم منبع

در این رویکرد، سازمان باید توانایی کسب دروندادها را داشته باشد. رویکرد سیستم منبع بر معیارهایی تأکید دارد که بقاء طولانی‌مدت سازمان را افزایش خواهد داد. نظیر توانایی سازمان در کسب منابع، نگهداری از محیط داخلی خود به‌عنوان یک سازمان اجتماعی و تعادل موفق با محیط خارجی.

رویکرد رضایت ذی‌نفعان استراتژیک

بدون شک یکی از اصلی ترین و مهمترین راه‌های دستیابی به اطلاعات مورد نظر در خصوص هریک از رشته‌های دانش بشری، مراجعه به تحقیقات، پژوهش ها و کارهای علمی‌است تا از این طریق بتوان برای رسیدن به هدف مورد نظر و برنامه ریزی‌های آتی، آگاهی و اطلاعات کافی را حصول کرد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

درخصوص لرگ مطالعاتی چند در داخل و خارج کشور انجام شده است. اما تاکنون هیچگونه پژوهشی در خصوص این گونه در استان ایلام انجام نشده است. امید است مطالعه حاضر گام مفید و موثری درجهت ادامه کارهای تحقیقاتی در خصوص گونه مذکور در آینده باشد.
در ادامه چندی از تحقیقات داخلی و خارجی در باب درخت لرگ را ذکر می‌کنیم.
۲-۲ مطالعات داخل کشور
رمضانی و همکاران (۱۳۷۹) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی ویژگیهای خاک و گیاهان همراه در رویشگاههای شیردار acer cappadocicum gled در منطقه غرب مازندران، به منظور بررسی ویژگیهای خاک و گیاهان همراه در رویشگاههای شیردار، ۹ رویشگاه مناسب در جنگلهای منطقه فیتوژئوگرافیک هیرکانی انتخاب نمودند. Selective sampling از رده بندی خاک رویشگاههای مورد بررسی پنج رده mollisol ,entisol ,inceptisol ,alfisol ,ultisol به دست آورد. آنالیز فیزیکی شیمیایی این خاک ها نشان داد که درخت شیردار دامنه وسیعی از ph 4/3-8/17 و آهک ۰۱-۶۲ درصد را تحمل می کند خاک بیشتر رویشگاهها دارای بافت رسی یا لوم رسی بود از بین عناصر ضروری Mg در هیچ رویشگاهی دچار کمبود نبوده ولی مقادیر N ,K ,Ca ,P در برخی از پروفیلهای خاک از حد معمول کمتر بودند گیاهان درختچه ای و علفی در کل رویشگاهها شناسایی و استقرار این گیاهان درهریک از رده های خاک بررسی گردید. از بررسی گیاهان همراه مشخص شد که گیاهانی نظیر: علف جیوه Perennis mecurialis ، شیرپنیر galium odoratum بنفشه viola odorata و … در همه رده های خاک دیده می شوند ولی برخی دیگر از گیاهان تنها در یک رده خاک مشاهده شدند که از این گروه میتوان به Brachypdium sylvaticum , Stellaria holostea اشاره کرد.
آخانی و سلیمیان (۱۳۸۲) تحقیقی تحت عنوان توده‌های منحصر بفرد لرگ موجود در کوه‌های زاگرس مرکزی- ایران انجام دادند. توده fraxinifolia Pterocarya که در بخش ایران -تورانی از ایران، در ارتفاع ۱۷۳۰ متر، در دریای خزر و در منطقه وان در جنوب شرقی ترکیه گزارش شده است، جدا از جمعیت، در کوه‌های زاگرس مرکزی نیز وجود دارند. این توده مدت طولانی است که توسط مردم محلی محافظت میشود، که بر این باورند کاهش این درختان شوم است. ساختار، اندازه و اهمیت فیتوژئوگرافیکی توده مورد بحث و حفاظت از آن، همراه با راش، چنار و درخت غول، به عنوان یک اثر طبیعی ملی پیشنهاد شده است.
ابراهیمی‌و همکاران (۱۳۸۳) تحقیقی تحت عنوان بررسی نیاز رویشگاهی لرگ در جنگل تحقیقاتی «واز» مازندران انجام دادند. در این مطالعه مشخصه‌ های کمی و کیفی درختان لرگ به‌طور جداگانه یادداشت و ثبت گردید و تجزیه و تحلیل نهایی با بهره گرفتن از آمار و اطلاعات موجود انجام گرفت. مطالعه و بررسی رویشگاه های لرگ در حوضه نشان می‌دهد که درختان لرگ بر روی خاکهای رسی مرطوب و عمیق، شیب بین ۵ تا ۲۰ درصد، جهت های شمالی، ارتفاع ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر از سطح دریا، در حاشیه و اراضی کم شیب، بستر رودخانه‌ها و دره‌ها از بیشترین تراکم برخوردار بوده‌اند. از نظر درجه آمیختگی نیز ۴/۵۶ درصد درختان را لرگ، ۵/۱۴ درصد را خرمندی، ۸ درصد را توسکای ییلاقی و بقیه را سایر گونه‌ها تشکیل می‌دهند. متوسط رویش قطری و طولی سالیانه لرگ در طول دوره زندگی، متفاوت و بیشترین رشد طولی و قطری مربوط به ۲۰ سال اول دوره می‌باشد. در ضمن رویش ارتفاعی بعد از سنین حدود ۵۵ سالگی، بسیار کم و به حداقل ممکن می‌رسد. تعداد درختان لرگ در توده‌های مورد مطالعه ۲/۱۴ اصله در قطعه نمونه (۱۰ آر) می‌باشد که تا طبقه قطری ۳۵ سانتیمتری افزایش و بعد از آن روند نزولی پیدا می‌کند. بیش از ۸۰ درصد درختان لرگ در طبقات قطری ۱۰ تا ۴۵ سانتیمتری قرار دارند. از نظر زادآوری، کلیه نهالها مبدأ غیر جنسی (ریشه جوش) دارند، ضمن آنکه به‌رغم وجود نهال نسبتاً فراوان، زادآوری از روند مطلوبی برخوردار نیست. لرگ در عموم رویشگاهها همراه با توسکای ییلاقی، افرا (پلت)، توسکای قشلاقی، ممرز، سفید پلت، ون و گردو در اشکوب بالا قرار می‌گیرد. توده‌های لرگ مورد بررسی در اکثر موارد حالت دو اشکوبه دارند. از نظر کیفیت تنه، هرس، تقارن تاج، درختان لرگ وضعیت چندان مطلوبی ندارند. ۸۴ درصد درختان سالم و تنها ۱۶ درصد آنها دچار آفت و امراض، پوسیدگی، کت زدگی و سرشکستگی تاج می‌باشند.
زاهدی پور و همکاران (۱۳۸۳) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی پراکنش، اکولوژی و فنولوژی پسته وحشی دراستان مرکزی مطالعه موردی رویشگاه کوه نظر کرده - شهرستان ساوه، ضمن بررسی دقیق خصوصیات رویشگاه، خصوصیات کمی و کیفی درختان از قبیل تعداد درخت در هکتار، ارتفاع درختان، قطر تاج بزرگ و کوچک، ارتفاع تنه، قطر تنه، نوع فرم رویش، شادابی و سلامت تنه و تاج و سایر ویژگیها در منطقه کوه نظر کرده شهرستان ساوه را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصله از این تحقیق نشان داد که محدوده ارتفاعی پراکنش درختان ۱۲۹۳ – ۱۰۸۰ متر از سطح دریا بوده، تعداد درختان ۳۰ – ۵۰ اصله در هکتار و میانگین ارتفاع آنها برابر ۲۷/۳ متر بوده که حداکثر ارتفاع ۵ متر می‌باشد. از طرفی ارتفاع تنه درختان ۱۸/۱ متر و میانگین ارتفاع تاج نیز برابر ۱۰/۲ متر بوده است. میانگین قطر برابر سینه ۳/۷ سانتیمتر و میانگین ارتفاع قطر تاج بزرگ و کوچک به ترتیب ۱۶/۳ و ۱۰/۲ متر است که ۹۸% آن بصورت شاخه زاد می‌باشد.
علیپورنصیرمحله و همکاران (۱۳۸۵) تحقیقی با عنوان بررسی نقش درخت لرگ در کاهش فرسایش خاک انجام دادند. در این کار نواحی فرسایش خاک با ترکیبی از گرادیانت‌های شیب، انواع کاربرد زمین، میزان پوشش گیاهی و میزان فرسایش خاک طبقه بندی شده. کاهش در سرعت فرسایش خاک ۱۱/۲% در طول یک دوره ۳ ساله بعد از حفاظت خاک وجود دارد. مقایسه شدت فرسایش خاک بین قبل از فرسایش و بعداز فرسایش مشخص می‌کند که فرسایش خاک به طور آشکار تقلیل یافته و اندازه گیری کاملا موثر بوده است.
مهدی فر و طالبی (۱۳۸۵) مطالعه ای با عنوان بررسی مشخصات کمی‌کیفی و خصوصیات رویشگاهی دارمازو ( (Quercus infectoria Oliv به منظور شناخت خصوصیات رویشگاهی گونه دارمازو انجام داده. نتایج حاصل نشان میدهد که مساحت رویشگاه این گونه در منطقه ۵۷۵۱ هکتار بوده. پراکنش آن از ارتفاع ۱۲۰۰ تا ۲۴۰۰ متر از سطح دریا می باشد که در محدوده ارتفاعی ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا منطقه مورد مطالعه تشکیل تیپ داده و از ۲۰۰۰ تا ۲۴۰۰ متر به صورت پراکنده در منطقه حضور دارد. بافت خاک رویشگاه مورد مطالعه متوسط (لومی)، نسبتاً سنگین (لومی رسی) تا سنگین (رسی) می باشد و اسیدیته آنها از ۴/۷ تا ۸ متغیر است که نشان دهنده آهکی بودن این خاکها می باشد. ماده آلی در خاک نسبتاً خوب است. درمجموع جهت های شمالی و فرمهای دره و دامنه در محدوده ارتفاعی ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ متر بالاتر از سطح دریا رویشگاههای مناسبی از نظر خصوصیات کمی و کیفی درختان دارمازو هستند. از نظر خصوصیات کیفی نیز مشخص شد که بهترین وضعیت شاخه دهی (درختان بدون شاخه) در فرم دامنه (۶/۷۴ % ) و در طبقه ارتفاعی ۱۲۰۰تا ۱۶۰۰ متر (۷/۷۳ %) قرار دارند.
طالبی و همکاران (۱۳۸۵) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی نیاز رویشگاهی و برخی خصوصیات کمی و کیفی بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری، در سه منطقه جنگلی فلارد لردگان، سرخون اردل و چری بازفت استان چهار محال و بختیاری که بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) گونه غالب جنگلهای آن است انجام دادند. در ابتدا تیپ های جنگلی که بلوط عنصر اصلی آن بود مطالعه شد. سپس سه منطقه شمال غرب، غرب و جنوب غرب که گسترشگاه اصلی بلوط ایرانی در استان (مناطق ذکر شده) می باشند، انتخاب و در هر منطقه ۱۲ قطعه نمونه ۱۰ آری در فرمهای مختلف زمین (یال، دامنه و دره) و جهتهای جغرافیایی اصلی (شمالی، جنوبی، شرقی و غربی) انتخاب شدند. در مجموع ۳۶ قطعه نمونه پیاده شد و خصوصیات رویشگاهی منطقه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و مشخصات کمی و کیفی درختان در هر قطعه نمونه مطالعه شدند. نتایج نشان دادند که بلوط ایرانی گونه ای نورپسند است که بیشترین حضور را در جهت جغرافیایی جنوب غربی با ارتفاع ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا نشان می دهد. pH خاک مناطق مطالعه شده بین ۷۲/۷ در سطح تا ۸۵/۷ در عمق نوسان داشته و میزان ازت کل و ماده آلی نسبتاً خوب و شوری خاک ناچیز است. بیشتر درختان بلوط مورد بررسی شاخه زاد بوده (بین ۶/۷۸ تا ۲/۸۴ درصد) که به طور متوسط هر پایه ۴ تا ۵ جست تولید می کند. این موضوع دخالت شدید انسان را در منطقه نشان می دهد. قطر برابر سینه و ارتفاع درختان بلوط به ترتیب بین ۸/۱۳ و ۰/۱۹ سانتیمتر و بین ۳/۴ و ۲/۵ متر در فرمهای مختلف زمین نوسان می کند.
پناهی و همکاران (۱۳۸۵) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی کمی‌و کیفی توده‌های طبیعی اوجا در جنگل جلگه ای نور، جهت بررسی‌های کمی‌و کیفی ابتدا با روش نمونه برداری انتخابی ۶ قطعه نمونه بزرگ دایره ای به مساحت ۴/۰ هکتار در منطقه برداشت کرده و مهم ترین فاکتورهای کمی‌و کیفی درختان اوجا را اندازه گیری و ثبت کردند. همچنین تجدیدحیات در هر قطعه نمونه بزرگ (۵ قطعه دایره ای به شعاع ۱ متر) مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج حاصله درختان اوجا درختانی سالم، تنه ای خوش فرم، سیلندریک و بدون قوس و عاری از هرگونه صدمه و خسارت با شاخه دوانی عادی بودند. فرم تاج اکثر درختان متقارن و شاداب بوده است. متراکم ترین طبقه ارتفاعی برای نهال‌های اوجا طبقه ۵ – ۰ سانتیمتر بوده است. خاک لومی‌رسی تا رسی با PH قلیایی – کمی‌آهکی و غنی از مواد آلی و ازت بوده است. در نتیجه بررسی‌های انجام شده کیفیت روبشگاه مطلوب تعیین گردیده است.
شیخ الاسلامی‌و احمدی (۱۳۸۶) تحقیقی تحت عنوان مطالعه رویشگاه گونه لرگ fraxinifolia(Lam.)Spach) (Petrocarya در جنگل ماشلک نوشهر انجام دادند. نتایج این بررسی در رویشگاه های مورد مطالعه نشان میدهد که لرگ در شرایط محیطی ویژه­ای انتشار دارد. در مناطق مسطح در کناره جوی ها گستره خاصی ازپراکنش لرگ مشاهده گردید. نتایج کلی نشان میدهد لرگ گونه ایست که در خاکهای کم عمق و نیمه عمیق با عناصر غذایی متوسط رویش دارد. در اکثر رویشگاه ها خاک دارای بافت رسی لومی تا رسی شنی بوده و اسیدیته خاک از اسیدی ضعیف تا قلیایی نوسان دارد. در مجموع تنها یک درصد کل درختان لرگ در مناطق مورد مطالعه دارای پوسیدگی بوده، ۱۷ درصد درختان غیر شاغولی و باقی درختان دارای تنه شاغولی میباشند. ۲۰ درصد درختان دارای دوشاخگی بوده و سهم درختان بدون شاخه ۱۶ درصد می‌باشد. و تنها ۹ درصد درختان دارای تاج نامتقارن میباشند. لرگ همه ساله در بین زادآوری کف جنگل وجود داشته و هم بصورت دانه زاد و هم شاخه زاد تجدید حیات صورت میگیرد. گونه های همراه درختی شامل ممرز، توسکا، بلوط، انجیلی، پلت و خرمندی است، که پراکنش گونه های توسکا و پلت نسبت به سایر گونه ها به علت شرایط مشابه رویشی بیشتر میباشد.
زاهدی پور و همکاران (۱۳۸۶) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی پراکنش و خصوصیات کمی‌و کیفی رویشگاه‌های پسته وحشی استان مرکزی (کوه سقز)، ضمن بررسی دقیق خصوصیات رویشگاه، خصوصیات کمی و کیفی درختان از قبیل تعداد درخت در هکتار، ارتفاع درختان، قطر تاج بزرگ و کوچک، ارتفاع تنه، قطر تنه، نوع فرم رویشی، شادابی و سلامت تنه و تاج و سایر ویژگیها در منطقه کوه نظر کرده شهرستان ساوه را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که محدوده ارتفاعی پراکنش درختان ۱۸۴۵ – ۲۰۳۰ متر از سطح دریا بوده، تعداد درختان ۷۰ – ۱۰۰ اصله در هکتار و میانگین ارتفاع آنها برابر ۸۱/۳ متر بوده که حداکثر ارتفاع ۵ متر می‌باشد. از طرفی ارتفاع تنه درختان ۱۹/۱ متر و میانگین ارتفاع تاج نیز برابر ۶۹/۲ متر بوده است. میانگین قطر برابر سینه ۷/۱۶ سانتیمتر و میانگین ارتفاع قطر تاج بزرگ و کوچک به ترتیب ۵۶/۴ و ۹۳/۲ متر است که ۳۳% آن بصورت شاخه زاد می‌باشد. تعیین میزان شیب و جهت‌های جغرافیایی محدوده پراکنش نیز از نتایج بسیار مهم این طرح می‌باشد.
کرد و همکاران (۱۳۸۶) در در مطالعه ای تحت عنوان بررسی کمی‌وکیفی گونه‌های جنگل کاری شده پارک طبیعت پردیسان (شهر تهران)، آماربرداری به صورت تصادفی سیستماتیک و با شدت ۳/۱ درصد در شبکه آماری ۱۰۰ × ۱۵۰متر و قطعات نمونه دایره ای شکل ۲ آری انجام دادند. در بررسی کمی‌پارامترهایی همچون قطر برابرسینه، قطرتاج، ارتفاع درخت و طول تاج اندازه گیری و سپس نمودار پراکنش قطر و ارتفاع ومنحنی ارتفاع ترسیم شد. بررسی کیفی نیز شامل ارزیابی فرم تاج و شادابی درختان و فرم تنه و درصد زنده مانی بود . در تجزیه و تحلیل داد ه ها جهت بررسی مشخصه‌ های کمی‌از تجزیه واریانس و آزمون دانکن استفاده شد . نتایج این بررسی نشان می‌دهد که گونه‌های سوزنی برگ خصوصاً کاج تهران دارای بیشترین رویش قطری و ارتفاعی بوده وگونه اقاقیا کمترین میزان رویش را داشته است. از نظر شادابی (سلامت تاج) کلیه گونه ها دارای وضعیت مناسبی هستند به طوری که در بین پهن برگان گونه عرعر با ۱/۶۹ درصد شادابی و در بین سوزنی برگان گونه کاج تهران با ۳/۸۳ % شادابی از بیشترین میزان سلامت تاج برخوردارند . به لحاظ زنده مانی گونه اقاقیا و سرونقره ای با ۹/۸۹ درصد بیشترین و گونه کاج با ۸۰ درصد کمترین میزان را دارا می‌باشند.
سهرابی و همکاران (۱۳۸۷) مطالعه ای تحت عنوان بررسی خصوصیات رویشگاهی و جنگل‌شناسی توده لرگ در شول آباد استان لرستان انجام دادند. این تحقیق به‌منظور شناخت ویژگیهای رویشگاهی و جنگل شناسی یک توده استثنایی لرگ “Pterocarya fraxinifolia (Poir) Spach “ موجود در استان لرستان انجام شده است. در اثر محدود بودن عرصه تحت پوشش گونه یاد شده پس از نقشه‌برداری و تهیه نقشه رویشگاه، آماربرداری از مشخصه‌ های کمی و کیفی بصورت صددرصد انجام شد. در بررسی به‌عمل آمده مشخص شد که شرایط اقلیمی رویشگاه لرگ در شول‌آباد نیمه‌مرطوب سرد و محل استقرار این توده تراس کوچک رودخانه‌ای با بافت خاک لوم رسی(Clay Loam) و ۵/۷ = pH است که به مرور زمان در اثر ته‌نشینی رسوبات آن به‌وجود آمده است. درختان در حاشیه رودخانه دائمی مستقر شده‌اند و سنگ بستر آن دارای سازند آهکی است. حداقل و حداکثر قطر درختان لرگ به ‌ترتیب ۲ و ۱۲۸ سانتی‌متر، میانگین رویش قطری سالانه‌ درختان این توده برابر با ۸/۳ میلی‌متر و موجودی سرپا در توده مورد مطالعه برابر ۵/۳۸۹ سیلو در هکتار تعیین شد. حداکثر و حداقل ارتفاع درختان لرگ در رویشگاه به ترتیب ۲۸ و ۳/۲ متر و میانگین ارتفاع براساس رابطه لوری (Lory) برابر ۱/۱۹ متر برآورد شد. پس از ترسیم منحنی پراکنش تعداد در طبقات قطری مختلف، شکل نمودار حالت کاهنده و مشابه جنگلهای ناهمسال نامنظم تشخیص داده شد. تجدید حیات درختان لرگ به‌طور متوسط برابر با ۱۵۲۲۶ اصله در هکتار بوده است. در ارزیابی فرم رویشی توده از نظرمنشأ مشخص شد که ۵۸ درصد درختان شاخه‌زاد و ۴۲ درصد دانه‌زاد هستند و میزان تاج پوشش توده یاد شده نیز بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد تعیین گردید.
ابراهیم زاده و همکاران (۱۳۸۸) مطالعه ای را تحت عنوان ترکیب روغنی اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانی لرگ انجام دادند که نتایج بررسی ها نشان داد بر اساس فنل بالاتر و کل فلاونوئید در برگ ها، فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتری در عصاره برگ مشاهده شد. علاوه بر این، ترکیب شیمیایی اسانس برگ محاسبه شد. ترکیب عمده اکسید bisabolol (6/23 % ) بود. ترپن ها و مونوترپن ترکیبات عمده در اسانس برگ می‌باشد. حضور این ترکیبات ممکن است به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی خوبی از عصاره برگ باشد.
فلاح چای و همکاران (۱۳۸۸) مطالعه ای تحت عنوان بررسی برخی از خصوصیات رویشی گونه بنه Pistacia mutica F.&M. در جنگلهای منطقه ماه پرویز یاسوج انجام دادند. دراین کار اندازه گیری کمی شامل تعداد در هکتار، ارتفاع درخت، قطر تاج، قطر برابر سینه، حجم و … همچنین اندازه گیری کیفی شامل وضعیت تاج، فرم گونه، درصد اختلاط گونه ها و کیفیت تنه و تاج درختان انجام شد. نتایج حاصله نشان می دهد با توجه به تنکی جنگل های منطقه مورد مطالعه، درختان با ارتفاع بالا مشاهده نمی شود. در این منطقه دامنه ارتفاعی درختان دانه زاد ۵ الی ۱۰ متر و شاخه زادها بین ۲ تا ۸ متر می باشد. اندازه گیری قطر برابر سینه درختان نمونه نشان می دهد که بیشترین تعداد درختان در کلاسه قطری بین ۱۰ تا ۳۰ سانتی متری پراکنش دارند. از نظر تاج پوشش و تراکم درختان جنگلی، بیشترین تراکم تاج پوشش مربوط به تیپ بلوط- بنه با ۹/۸۳ اصله در هکتار و کمترین تراکم مربوط به تیپ بنه- بادام کوهی با ۸/۴۱ اصله در هکتار میباشد. در مجموع تنه درختان کوتاه و دارای انشعابات زیاد و در درختان بلوط به شکل جست گروه و فاقد ارتفاع بلند هستند. اکثر درختان مصرف هیزمی داشته و فاقد مصارف تجارتی و صنعتی می باشند.
آقاخانی و همکاران (۱۳۸۸) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی کمی و کیفی ذخیره گاه جنگلی شهرستان تفرش (مطالعه موردی ذخیره گاه جنگلی بنه فرک) برای بررسی پوشش گیاهی منطقه و با توجه به مساحت ۲۰ هکتاری عرصه از روش آماربرداری ۱۰۰ % استفاده نموده و مشخصه های کمی و کیفی مثل شکل درخت، فرم رویشی، ارتفاع درخت، تعداد جست، متوسط قطر تاج (در دوجهت)، قطر برابر سینه، وضعیت درخت، درجه سرخشکیدگی، نوع آفت و درجه آفت زدگی را بررسی و اندازه گیری نمودند. طبق نتایج به دست آمده تعداد کل پایه های درختی برابر با ۲۰۱۷ اصله ( ۱۲۴۸ دانه زاد و ۷۶۹ اصله شاخه زاد) و متوسط تعداد در هکتار برابر با ۱۰۱ اصله است. متوسط مساحت تاج پوشش ۶/۸۹۲ متر مربع و درصد تاج پوشش در هکتار ۶/۹۵۱ درصد می باشد. که این توده را در طبقه جنگل تنک و تیپ خالص بنه قرار می دهد. مطالعات اکولوژیکی عرصه و بررسی نمودارهای پراکنش تعداد در طبقات قطری نشان از حرکت توده (از لحاظ روند توالی) به سمت فاز مسن شدن دارد که لزوم انجام دخالتهای مدیریتی را با توجه به منحنی نرمال نشان می دهد. متوسط ارتفاع درختان منطقه برابر با ۳۰۸ سانتیمتر است که بررسی نمودار پراکنش تعداد در طبقات ارتفاعی مشخص نمود این منحنی دارای حالت نرمال و چولگی به راست می باشد که بیانگر حرکت عده ای از درختان به سمت اشکوب چیره دارد. بررسی مشخصه های کیفی عرصه نشان داد مهمترین آفات و بیماریهای بنه در منطقه فرک شامل: پروانه برگخوار سفید بنه، شته گالزای پسته، پروانه مغزخوار پسته، پسیل پسته و زنگ بنه می باشد که متأسفانه با توجه به ساختار اکولوژیکی خود به صورت دوره ای طغیانهایی را در سطح عرصه دارند. در نهایت برنامه‌های پرورشی مطابق با شرایط اقلیمی، مسائل اجتماعی و اقتصادی را پیشنهاد کردند.
روانبخش و همکاران (۱۳۸۸) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی جنگلشناسی ذخیره گاه جنگلی نارون زایگان، بررسی ذخیره گاه مذکور با تعیین زون مرکزی و زون ضربه گیر و مطالعات جنگلشناسی در هر یک انجام دادند. آمار برداری درختان و درختچه ها در زون مرکزی و درختان موجود در زون ضربه گیر به روش صد در صد صورت گرفت. بنابر نتایج به دست آمده منطقه مورد مطالعه دارای ریختارهای گیاهی درختزار، درختچه زار، مراتع کوهستانی و اراضی صخره ای با رویش پراکنده درختچه ها می باشد. درختزارهای نارون، ارس، ولیک و تا و درختچه زار های زرشک، دغدغک، سیب وحشی و بادام کوهی در منطقه دیده می شوند. تیپ اصلی در درختزار های نارون، نارون به همراه راناس و زرشک بوده که در دو توده جنگلی رویش دارند. ساختار سنی توده نارون در این منطقه ناهمسال بوده، قطر متوسط درختان نارون در محل نیم متری تنه برابر با ۵/۸ سانتیمتر و ارتفاع متوسط درختان نارون ۲/۴ متر است. ارتفاع غالب درختان نارون ( ۱۰۰ اصله قطورترین درختان) نیز ۱/۶ متر محاسبه شد. غالب درختان نارون موجود دارای تنه منفرد بوده و تنها ۱۸ درصد پایه ها به فرم شاخه زاد مشاهده می شوند. زادآوری نارون موجود در هکتار ۵۴۶۰ بوده که غالبا از طریق تولید جست ریشه توسط درختان مادری ایجاد شده اند. نشانه های بیماری برای گونه نارون طبقه بندی شده و مورد مطالعه قرار گرفت. در حدود ده درصد از پایه های موجود دارای نشانه های بیماری (مرگ نارون هلندی) هستند. تعداد خشکه دار در یکی از توده های موجود ۱۸ اصله در هکتار بوده و توده دیگر ۴۴ پایه در ۴/۰ هکتار بوده است که نشان دهنده مرحله تخریب است. رقابت و بیماری از جمله دلایل مرگ پایه های نارون موجود ارزیابی شد.
حسنی و امانی (۱۳۸۸) در مطالعه ای با عنوان بررسی خصوصیات کمی و کیفی توده­های طبیعی راش در مرحله توالی اپتیمال، از شش قطعه نمونه ۳۶ آری با سطحی حدود ۳ هکتار و با فاصله بافر ۲۵ متر از یکدیگر و در امتداد هم و در ارتفاع ۱۹۰۰ تا ۱۹۵۰ متر از سطح دریا که به منظور یک طرح آزمایش تنک کردن استقرار یافته بود با بررسی صددرصد ۱۲۴۴ درخت انجام دادند. مشخصه های کمی این توده شامل قطر متوسط ۳۵ سانتی متر، متوسط سطح مقطع برابرسینه ۵۹/۵۳ مترمربع در هکتار، متوسط تعداد در هکتار ۵۶۲ پایه، ارتفاع متوسط ۸/۲۷ متر، ارتفاع غالب ۳/۳۰ متر و متوسط حجم سرپای توده ۹/۶۷۷ مترمکعب در هکتار محاسبه شد. سطح تاج پوشش توده نیز ۷۷ درصد بود. همچنین براساس محاسبات، متوسط قطر تاج درختان و متوسط فاصله درختان از یکدیگر به ترتیب ۵ و۵/۴ متر میباشد. نتایج نشان دادند که از لحاظ کیفیت توده جنگلی، ۴۸ درصد درختان توده ناسالم و تنها ۵۲ درصد این درختان سالم میباشند. ۷۰ درصد درختان توده دارای عیب ( ۴۰۲ پایه در هکتار) و ۳۰ درصد ( ۱۶۰ پایه در هکتار) درختان بدون عیب بودند که ۲۳ درصد آنها « نخبه خوب » و ۷ درصد این درختان « نخبه عالی » می باشند. از نظر دوشاخگی نیز ۲۸ درصد درختان دوشاخه و ۷۲ درصد آنها بدون دوشاخگی هستند.
رستمی‌کیا و همکاران (۱۳۸۸) در مطالعه ای تحت عنوان ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی بذور درختان پسته وحشی در ذخیره گاه ژنتیکی خلخال، تعداد شش رویشگاه و در هر رویشگاه ۲۰ پایه از درختان بنه انتخاب و نمونه های میوه جمع آوری نمودند. ۷ صفت بذر مورد اندازه گیری قرار گرفت و داده های بدست آمده تجزیه و تحلیل شدند. برای مقایسه میانگین صفات رویشگاههای مورد بررسی از آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال ۵% استفاده گردید. برای تعیین روابط بین صفات، ضرایب هبستگی میان آنها محاسبه گردید. همچنین برای پی بردن به میزان شباهت میان رویشگاهها بر اساس صفات مورد بررسی تجزیه کلاستر انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مناطق مورد مطالعه از نظرکلیه صفات بذر اختلاف معنی داری در سطح ۱% دارند. میانگین طول میوه، عرض میوه، ضخامت میوه وزن ۱۰۰۰ دانه، درصد رطوبت بذر درصد بذر سالم و به ترتیب ۶/۲۲ میلیمتر ، ۵/۳۶ میلی متر ۴/۶۷ میلی متر و ۳۰/۱۶ گرم ، ۰۵/۴۱ و ۲۵/۸ بود همچنین نتایج نشان داد که بین طول میوه با عرض میوه همبستگی مثبت و معنی دار ۶۹/۰=r و با وزن ۱۰۰ میوه ۳۴/۰ =r نیز همبستگی مثبت و معنی دار در سطح ۱% وجود دارد نتایج تجزیه خوشه ای نشان دادکه رویشگاه ها بر اساس صفات مورد بررسی در دو گروه جداگانه قرار می گیرند. گروه اول شامل رویشگاه های جعفرآباد و مزرعه و گروه دوم رویشگاههای بنه خلخال، کندیرق، نیمهیل و نوده می باشد.
رستمی‌(۱۳۸۸) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی برخی مشخصه های کمی جنگلهای استان ایلام، منطقه ای به مساحت ۳۰۰۰ هکتار از جنگلهای تیپیک استان (تنگ دالاب) انتخاب و حدود منطقه بر روی نقشه توپوگرافی ۵۰۰۰۰/۱ مشخص گردید. سپس با بهره گرفتن از روش آماربرداری گرادیان ارتفاع ۶۰ قطعه نمونه ۱۰۰۰ مترمربعی را در منطقه پیاده نموده و تمام فاکتورهای موردنظر از جمله قطر برابر سینه تمام درختان داخل قطعه نمونه، ارتفاع کل، تنه و تاج درختان، تاج پوشش تمام پایه های درختی و درختچه ای در درون آنها اندازه گیری شد. براساس بررسی های کمی بعمل آمده در جنگل مورد مطالعه بیشترین درصد گونه ای مربوط به گونه بلوط ایرانی و کمترین آن مربوط به درختچه ارجنگ می باشد. تعداد درخت و درختچه در هکتار جنگل دالاب ۱۶۵/۶۷ اصله، قطر متوسط ۲۷/۷۳ سانتی متر رویه زمینی در هکتار ۶/۴۷ متر مربع حجم در هکتار ۲۹/۶۱ سیلو، درصد تاج پوشش ۸۲/۲۵ درصد و متوسط ارتفاع ۶۵/۸ متر می با شد.
قراچورلو و همکاران (۱۳۸۹) در مطالعه ای با عنوان بررسی کمی و کیفی گونه های جنگلکاری شده در جنگلهای ارسباران (مطالعه موردی در منطقه هره سر و کلاله)، بررسی ها در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی، انجام دادند. برای این منظور در ارتفاعات کلاله ۴ تکرار و در هره سر ۳ تکرار و در هر تکرار تعداد ۳۶ اصله نهال از هر گونه مد نظر قرار گرفت. کلیه گونه ها بر اساس ارتفاع، قطر یقه، درصد زنده مانی، شادابی، تعداد خشکیدگی، دوشاخگی و زوال نهالها مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس برای کلیه صفات مورد اندازه گیری در ۱۲ گونه مشخص گردید که به جز شادابی کد ۲ (زوال سبک، صدمه بین ۲۵ – ۱۰ درصد)، سایر صفات اندازه گیری شده در بین گونه ها اختلاف معنی داری دارند. متوسط درصد زنده، میانگین قطر یقه و میانگین ارتفاع در مجموع دو منطقه به ترتیب ۸۸/۸۸% ، ۵۶/۱۳ سانتیمتر و ۴۴/۵ متر بود. شادابی کد ۱ (سالم، صدمه کمتر از ۱۰ درصد) با میانگین ۶/۲۰ دارای بیشترین میزان بوده و اختلاف معنی داری با سایر شادابی ها دارد. بطور کلی برتری شرایط اکولوژیکی کلاله (شیب شمالی) نسبت به هره سر(شیب جنوبی) در کلیه صفات تحت بررسی مشاهده شد که می تواند از رطوبت بیشتر، تابش کمتر آفتاب و در نتیجه از تنظیم بیلان آبی بهتر ناشی گردد و در موفقیت گونه های کشت شده در شیبهای شمالی نسبت به شیبهای جنوبی مؤثر واقع شود.
روانبخش و همکاران (۱۳۸۹) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی کمی و کیفی ذخیره گاه جنگلی ارس - شیر خشت اوشان در البرز مرکزی، داده های مورد نیاز به روش مونه بندی و سپس اجرای آماربرداری نواری در هریک از مونه ها برداشت شد. ویژگیهای ساختاری، تجدیدحیات و سلامت توده به تفکیک تیپ‌های جنگلی موجود مورد بررسی قرارگرفت. شیرخشت (Cotoneaster kotschyi Klotz) با ۵۱ درصد گونه غالب از لحاظ فراوانی بوده و اُرس (Juniperus excelsa M.Bieb) با فراوانی ۱۰ درصد و ارتفاع غالب ۵/۶ متر به عنوان گونه غالب اشکوب درختی است. براساس درصد حضور و فراوانی گونه ها، در این توده دو تیپ جنگلی اصلی شیرخشت- اُرس و شیرخشت- راناس متمایز گردید. گونه های این توده در اشکوب درختی شامل اُرس، بنه، پلاخور و تا بوده و در اشکوب درختچه ای، شیرخشت، راناس، تنگرس، نسترن و زرشک دیده می شوند. توده دارای ساختار ناهمسال نامنظم است. تجدیدحیات توده در بخش انبوه ۷ برابر بیش از بخش تنک است.
سهرابی و همکاران (۱۳۹۰) مطالعه ای را تحت عنوان معرفی گونه جدید لرگ P. fraxinifoliaاز خانواده گردوئیانJuglandaceae در منطقه زاگرس مرکزی انجام دادند که جهت تعیین گونه لرگ مستقر در این رویشگاه در زمان رسیدن میوه، نمونه کامل گیاه شامل میوه و برگ آن تهیه و به بخش تحقیقات گیاه شناسی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ارسال گردید، که با بهره گرفتن از فلور ایرانیکا و ترکیه تیره گردو شناسایی شده که گونه مستقر در این منطقه Pterocarya fraxinifolia (poir) ،spach.syn:P.pterocarpa (michx )kunth تشخیص داده شد.
قدس خواه دریایی و همکاران (۱۳۹۱) مطالعه ای را تحت عنوان بررسی اثر متغیرهای مورفولوژیکی درختان بنه (Pistacia atlantica) بر میزان صمغ و بذر تولیدی آنها انجام دادند که در این کار به منظور بررسی تأثیر ویژگیهای کمی و کیفی درختان بنه ( Pistacia atlantica) بر میزان محصولات ثانویه تولید شده از درخت (صمغ و بذر) در جنگلهای استان ایلام، رویشگاهی به مساحت ۱۵۰ هکتار از این جنگلها انتخاب نمودند. سپس به صورت تصادفی تعداد ۴۵ قطعه نمونه به ابعاد ۵۰ × ۵۰ متر مربع مشخص شد. در داخل هر قطعه نمونه کلیه درختان بنه کدگذاری شده و اقدام به ثبت فاکتور ریخت شناختی درخت ( قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع تاج، قطر تاج، تعداد شاخه، سلامت تاج وسلامت تنه) در فرمهای آماری شد. با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS و روش های آماری مربوطه ارتباط هر کدام از ویژگیهای فوق بر میزان صمغ و بذر تولیدی درخت محاسبه شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح ۵ درصد بین فاکتورهای قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع تاج، قطر تاج، تعداد شاخه، ارتفاع تنه، سلامت تنه و تاج با میزان صمغ تولیدی آن مشاهده می شود. بدین معنی که فاکتورهای مذکور در اغلب موارد ارتباط معنی داری بر میزان صمغ تولیدی درخت داشته است. درحالیکه تنها فاکتورهای قطر تاج، ارتفاع تاج، سلامت تاج و سلامت تنه توانسته اند با میزان بذر درخت ارتباط نشان دهند بطوریکه با افزایش هر کدام از این فاکتورها میزان بذر درخت نیز افزایش یافته است (۵% > P ) . فاکتورهای قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه، تعداد شاخه ارتباط معنی داری بر میزان بذر درخت ندارد(۵% > P ).
فیروزبخت و همکاران (۱۳۹۱) مطالعه ای را تحت عنوان ارزیابی و تعیین شرایط رویشگاهی بنه atlantica Pistacia درجنگلهای زاگرس مرکزی انجام دادند. دراین تحقیق خصوصیات گیاه شناسی، اقلیمی، رویشگاهی، خاک شناسی، زمین شناسی، مورفولوژیک، فیزیولوژیک، جنگلشناسی و پوششهای همراه بنه در زاگرس مرکزی و ایران مورد بررسی و مطالعه قرارگرفت. همچنین اهمیت جنگلهای بنه در اکوسیستم زاگرس مورد نقد قرارگرفته و یکسری پیشنهادها برای حفظ جنگلهای بنه ارائه گردیده است.
فیروزی نژاد و همکاران (۱۳۹۱) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی ویژگیهای کمی و کیفی گونه های درختی و درختچه ای جنگلهای زاگرس (مطالعه موردی منطقه تنگ سولک بهمئی)، منطقه ای به وسعت ۱۵۸هکتار با شبکه آماربرداری ۱۴۰×۱۰۰ با شکل قطعات دایره ای و با مساحت ۱۲۰۰ متر مربع جهت نمونه برداری سیستماتیک تصادفی در این منطقه انتخاب نمودند. در این تحقیق وضعیت زادآوری شاخه زاد متوسط و دانه زاد ضعیف گزارش شد. بلوط گونه ی غالب این جنگل ها در بعضی نقاط به همراه تک پایه های بادام و یابه همراه کیکم و آلوچه و یا تک پایه های زربین مشاهده شد. میانگین قطر برابر سینه و میانگین قطر تاج و رویه زمینی تعیین گردید. تعداد در هکتار بلوط ۱۳۸/۱۶ و سایر گونه ها ۶/۸۳ برآورد گردید. درضمن مشخصه های کیفی منطقه متوسط تا خوب و در بعضی نقاط ضعیف تا متوسط بود. بطور کلی، نتایج نشان داد این منطقه مورد تخریب قرارگرفته و نیاز به احیاء با گونه های بومی و طرح های حفاظتی دارد.
فرهادی و همکاران (۱۳۹۱) در مطالعه ای تحت عنوان بررسی کمی و کیفی توده صنوبر کاری سه ساله در منطقه هولاندشت شهرستان خرم آباد، ویژگی های کمی و کیفی یک توده صنوبر کاری به وسعت ۲ هکتار واقع در شهرستان خرم آباد، روستای بایران مورد بررسی قراردادند. در این صنوبرکاری حدودا ۲۳۳۰ اصله درخت و ۲۳۳۳ نهال و ۳۳۳۰ درخت واکاری شده قرار داشت که درختان در زمان آماربرداری۰ سال سن داشتند و برای بررسی کمی این صنوبر کاری به روش تصادفی سیستماتیک ارتفاع و قطر برابر سینه ۳۰۰ درخت مورد آماربرداری قرار گرفت.نتایج نشان داد که میانگین قطر برابر سینه درختان ۲۳/۷ سانتی متر، میانه آن ۳ سانتی متر و مد در طبقه قطری ۸-۶ سانتی متر قرار دارد. همچنین میانگین ارتفاع ۸۶/۸ متر، میانه ارتفاع ۹ متر و مد در طبقه ارتفاعی ۸-۷ متر قرار دارد.در نتیجه با توجه به نمودارهای تعداد در طبقات ارتفاعی و نمودار تعداد در طبقات قطری می توان چنین نتیجه گیری کرد که توده صنوبر کاری مورد نظر از جنبه کمی وضعیت نرمالی برخوردار است و همچنین این توده از نظر کیفی دارای وضعیت مطلوبی می باشد.
شهریاری و همکاران (۱۳۹۱) در مطالعه ای با عنوان بررسی خصوصیات کمی و کیفی گونه محلب Cerasus mahaleb mill و رابطه آن با برخی عوامل اکولوژیکی در جنگل های استان خوزستان، از ۷۲ قطعه نمونه به ابعاد ۵۰ ×۵۰ متر به روش تصادفی سیستماتیک استفاده نمودند. در هر یک از قطعات نمونه نوع گونه های درختی، عوامل فیزیوگرافی و مشخصات کمی و کیفی گونه محلب (قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه، ارتفاع تاج، قطر تاج، درجه کیفی و نوع زادآوری) برداشت شدند. سپس داده های جمع آوری شده تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد گونه محلب در خاک با بافـت رسی، رسی- لومی و شنی- رسی- لومی و در محــــدوده ارتـفاعی ۲۴۵۰-۱۹۵۰ متر از سطح دریا، دامنه های خشک (غالباً جنوب غربی) و شیب های ۷۰-۵۰ و ۵۰-۳۰ درصد بیشترین پراکنش را داشت. نتایج مشخصات کمی و کیفی گونه محلب نشان داد درختان غالباً دارای درجه کیفی ضعیف می باشند. متوسط قطر برابر سینه، متوسط تعداد در هکتار، متوسط ارتفاع کل، متوسط قطر تاج، متوسط ارتفاع تاج و متوسط حجم در هکتار به ترتیب ۲۷/۲۴ سانتی متر، ۳۸/۱۶ اصله، ۲۸/۶ متر، ۷۳/۳ متر، ۵۷/۴ متر و ۱/۲۷ متر مکعب می باشد. نتایج همبستگی پیرسون در مورد ویژگی های محلب نشان داد، قطر تاج و ارتفاع درختان محلب با عمق خاک رابطه مستقیم معنی داری دارند. قطر برابر سینه درختان محلب نیز با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش یافته است.
معصومی‌و همکاران (۱۳۹۲) در مطالعه ای مقایسه خصوصیات رویشی درختان دست کاشت توسکا ییلاقی، واقع در سری یک طرح جنگلداری بابلکنار که در سال ۱۳۶۹ جنگلکاری شده است را انجام دادند که برای این منظور آماربرداری قطعات نمونه با ابعاد شبکه ۱۰۰ × ۱۰۰ متر و سطح نمونه ۴ آری در نظر گرفته شده و پارامترهای کیفی مهم شامل وضعیت تاج درختان و کیفیت تنه را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد قطر درختان سرپا در توده دخالت شده ۴۱/۲۱ سانتیمتر و در توده شاهد ۸۵/۱۶ سانتیمتر، میانگین ارتفاع توده دخالت شده ۰۱/۱۹ متر و توده شاهد ۵۹/۱۸ متر بوده است. به لحاظ کیفی نیز توده دخالت شده وضعیت بهتری نسبت به توده شاهد داشته و اجرای دخالتهای پرورشی درست و در زمان مناسب را توصیه نمودند.
۲-۳ مطالعات خارج از کشور
بروویکز^[۱] (۱۹۴۲) پراکنش گونه Pterocarya fraxinifolia (poire) spach را در خاورمیانه ترسیم کرده است.
کوتبای^[۲] و همکاران (۱۹۹۹) مطالعه ای تحت عنوان بررسی جامعه شناسی گیاهی، مشخصات اکولوژیکی (بوم شناسی) و آناتومی‌(تشریح) لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Poiret) Spach) انجام دادند. دراین مطالعه ساختار تشریحی چوب، ویژگی‌های بوم شناسی و جامعه شناسی لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Poiret) Spach) یکی از گونه‌های بومی‌و محلی باقیمانده ترکیه در جنگلهای آب گرفته هاکی عثمان (Tekkeekoy-samsun) بررسی شده است. همچنین ناحیه پراکنش این گونه در ترکیه تعیین شده است. نتیجه مطالعه آناتومی‌چوب لرگ مشخص شده و ویژگیهای آناتومیکی لرگ با گردو Juglans regial. که متعلق به همان خانواده گردو است مقایسه شد. نمونه برگ و خاک متعلق به لرگ گرفته شده و مشخص شده است که غلظت عناصر ماکرو بین محدوده نرمال است. اگرچه می‌تواند کمی‌بالاتر یا پایین تر از محدوده‌های نرمال باشند. همچنین ساختار جامعه شناسی اجتماع Pterocarya-Fraxinetum angustifoliae نیز مشخص شده است.
در سال ۲۰۰۰، اسکینر^[۳] در فهرست درختان قابل توجه در دانکستر بارو به معرفی برخی از بزرگترین، قدیمی‌ترین و کمیاب ترین نمونه ها پرداخته است. این درختان و گیاهان زینتی در پارک بالای کالج ملتون و باغات روبروی بالای سالن ملتون وجود دارند. درختان متمایزی مثل ’ regia ‘Laciniata Juglans و گونه نادر و کمیاب Pterocarya fraxinifolia یافت می‌شوند.
آوسار^[۴] (۲۰۰۲) مطالعه ای تحت عنوان مقایسه برخی از ویژگیهای میوه دو نمونه قفقازی wingnut ازجوامع لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Poiret) Spach) در منطقه قهرمان مرعش انجام دادند. در این مطالعه برخی از ویژگی‌های میوه از دو جامعه wingnut قفقازی در منطقه قهرمان مرعش مقایسه شد. مشخص شد که این دو جامعه از نظر آماری در مورد ویژگیهای میوه تفاوت معنی دار دارند (۰.۰۵ = p) .
در سال ۲۰۰۳، بینکا^[۵] و همکاران در بررسی Parrotia persica C.A.M (درخت جذاب فندق ایرانی، درخت آهن ایرانی) در(Mazovian (Holsteinian میان دو یخبندان از لهستان، وجود گونه‌های کمیاب و نادری را در بین دورانهای یخبندان Holsteinian تشخیص داده که از گونه‌های جنگل‌های اروپا هستند و از آن جمله به spach. fraxinifolia (Lam.) Pterocarya اشاره می‌کنند. به حضور این جنس نیز در واحدهای چینه شناسی قدیمی‌تر اشاره شده است.
در سال ۲۰۰۶، نوواک و اورلوویسکی^[۶] در بررسی اهمیت زیستگاه‌های حاشیه ای برای حفاظت از درختان قدیمی‌در چشم انداز‌های کشاورزی، ضمن این پژوهش به موجودی عمومی‌درختان شاخص و نادر در چشم انداز کشاورزی در دشت وروسلاو از جمله گونه غیر بومی‌Pterocarya fraxinifolia به تعداد ۴ نمونه در یک مکان اشاره می‌کند.
در سال ۲۰۰۶، کامیل و حاج محمدی^[۷] در مطالعه ای به بررسی و تعیین Juglone ( 5 هیدروکسی ۱ و نافتوکووین ۴) در Pterocarya fraxinifolia توسط RP-HPLC پرداخته. غلظت Juglone با بهره گرفتن از روش علاوه بر استاندارد تعیین شد. غلظت Juglone بدست آمده برابر با ۱۵/۲ ، ۷۴/۲ ، ۷۷/۱ ، ۱۲/۱ و ۳۴/۰ گرم در صد گرم برگ خشک در ماه‌های مه، ژوئن، ژوئیه، اوت و سپتامبر سال ۲۰۰۱ بدست آمد. محتوای Juglone در پوسته ۴۴/۰ گرم در صد گرم پوسته خشک در ماه مه بود.
در سال ۲۰۰۸، ام سی جینیس^[۸] و همکاران در مطالعه ای با عنوان شناسایی اکو پارک دریاچه زیستی و گزارش اثرات آزمایش و تجزیه تحلیل، به بیان ویژگی‌های این اماکن پرداخته و فهرستی از درختان و درختچه‌های زینتی و نادر و کمیاب را ذکر نموده اند که ازآن جمله به حضور Caucasian wingnut یا همان Pterocarya fraxinifolia اشاره میکند و بیان می‌دارد که این درختان در منطقه لس آنجلس حضور داشته و یا کاشته شده اند.
تیلکی و سیسک^[۹] (۲۰۰۸) مطالعه ای را تحت عنوان تاثیر چینه بندی روی جوانه زنی بذر گونه درختی لرگ Pterocarya fraxinifolia (poire) spach انجام دادند که در این مطالعه اثر چینه بندی روی جوانه زنی بذر لرگ بررسی شد. چینه سرمایی برای بذرها بدون میانگین رطوبتی در دمای پایین برای مدت صفر، ۳، ۵ و۷ هفته در یک دمای ثابت ۱۴ درجه سانتیگراد فراهم شد. یا چینه گرمایی برای مدت ۳ هفته در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۸ ساعت و دمای ۴ درجه سانتیگراد برای مدت ۱۶ ساعت. بعد از هر دوره چینه بندی بذرها در یک اتاق جوانه زنی با رژیم دمایی ۳۰ درجه سانتیگراد برای مدت ۸ ساعت و دمای ۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۱۶ ساعت قرار داده شدند و درصد جوانه زنی تاری و جوانه زنی ریشه ها تعیین شد. هفته‌های ۳ ، ۵ یا ۷ چینه بندی، بدون یک میانگین شکست خواب بذر و تولید بیش از ۹۰% جوانه زنی بودند. بعد از هفته‌های ۵ یا ۷ در چینه سرمایی درصد جوانه زنی بیشتر بوده. درصد مطالعات روی خواب بذر نشان می‌دهد که هفته ۵ چینه سرمایی بدون یک میانگین، خیلی ضروری است تا درصد جوانه زنی بذر و ریشه را بیشتر کند.
در سال ۲۰۰۹، سادیقارا ^[۱۰] و همکارانش در مطالعه ای روی هیستوپاتولوژی و ارزیابی کولینرژیک fraxinifolia Pterocarya در جنین جوجه مطرح میکنند که هیچ گزارشی از مطالعات سم شناسی Pterocarya fraxinifolia وجود ندارد. برگ ها برای ماهیگیری استفاده میشده اند همچنین یک عامل بیهوش کننده هم هستند. بسیاری از دارو‌های بیهوشی که مورد استفاده قرار میگیرند بوسیله مهارکننده‌های کولینرژیک متعادل می‌شوند. بنابراین، ارزیابی کولینرژیک Pterocarya fraxinifolia در جنین مرغ مورد بررسی قرار گرفت. نکروز گسترده در ستون فقرات مشاهده شد. بافت‌های دیگر از جمله قلب، کلیه ها، استخوان‌های اسکلتی و عضلات، نای و ریه، دستگاه گوارش و غدد درون ریز به طور کامل توسعه یافته بودند. این داده ها نشان می‌دهد که ستون فقرات یک ارگان هدف از ترکیب فعال این گیاه است.
در سال ۲۰۰۹، کیلینگ بک^[۱۱] در خبرنامه دوستان باغ Thwaite طی مقاله ای به معرفی آنچه که به طور بالقوه یکی از خوش­فرم ترین درختان در باغ Thwaite است می‌پردازد. این درخت همان Pterocarya fraxinifolia بوده که فاکتورهای بسیار خاص و متمایزی دارد. نام wingnut اشاره به زنجیره طولانی از دانه‌های فراوان مانند گردنبند سبز، از شاخه در تابستان و پاییز آویزان است دارد. ایشان در ادامه درختان دیگری ازهمین جنس را با نام‌های P.stenoptera ، P. x rehderiana و P.rhoifolia معرفی میکند.
در سال ۲۰۱۰ در گزارشی که توسط شهرستان بلینگهام^[۱۲] در خصوص لیست پارکها و اماکن تفریحی (درختان خیابان) در بلینگهام ارائه کرده اطلاعاتی درخصوص درختان این مناطق اعلام داشته و اشاره میکند که سهم درختان خیابان شهر بلینگهام در زیست پذیری این جامعه را به رسمیت می‌شناسد. درختان خیابان خدماتی چون زیبایی شناسی، تاریخی، بیولوژیک و مزایای عملکردی که به کیفیت زندگی در این شهر کمک می‌کند را ارائه می‌دهند. مزایای درختان خیابان عبارتند از تثبیت کننده خاک و کنترل فرسایش، کاهش رواناب آب طوفان، حذف دی اکسید کربن از هوا، نمایش تصویری (چشم انداز و زیبایی شناختی)، حفاظت عالی از آب و هوا، زیستگاه برای پرندگان، افزایش ارزش املاک و حفاظت از ارزش‌های زیبایی در شهر. در لیست درختان خیابان به Pterocarya fraxinifolia با نام عمومی‌Caucasian wingnut اشاره کرده که در طبقه بندی درختان با ارتفاع کوچک تا متوسط( کمتر از ۲۵ تا ۴۰)، شکل: گسترده و پهن، با نیاز نوری آفتابی تا نور در سایه، نرخ رشد یک اینچ در سال، تراکم تاج پوشش متوسط، رنگ شاخ و برگ سبز تیره و با رنگ گل و رنگ پاییزی غیر قابل طبقه بندی جای گرفته است.
در سال ۲۰۱۰، ماتووایجوک^[۱۳] در مطالعه ای روی تغییرات آنتروپوژنیک گلسنگ‌های زیستی در شهر Bialowieza (منطقه Podlasie، شرق لهستان)، ضمن بررسی روی ۷۳ نوع گلسنگ از ۱۰۹ نوع و تهیه لیست وضعیت آنها از نظر خطرات زیستی، به توده ها و پایه‌های شاخصی که قبلا بررسی شده اند ازجمله Pterocarya fraxinifolia اشاره میکند و آنرا جزء درختان برگریز مطرح کرده است.
در سال ۲۰۱۱، ورلووه^[۱۴] در مطالعه ای به بررسی Fraxinus pennsylvanica, Pterocarya fraxinifolia و دیگرگونه‌های غیر بومی‌قابل توجه در رودخانه خارجی بلژیک و شمال غربی فرانسه پرداخته است. درختان ذکر شده در بالا و دیگر درختان غیر بومی، آوندی و ساحلی در بلژیک و شمال غرب فرانسه هستند. در سال ۲۰۰۸ لیستی از موجودی گیاهان عروقی غیر بومی‌در زیستگاه‌های ساحلی بلژیک و شمال غرب فرانسه تهیه شده است. شمار از این گونه ها در منطقه جدید هستند. درختانی مثل Acer saccharinum، Cornus australis، Fraxinus pennsylvanica، Juglans nigra و درخت Pterocarya fraxinifolia که اخیرا بومی‌و سازگار در طول رودخانه‌های منطقه شده است.
در سال ۲۰۱۱ گربیک^[۱۵] و همکاران در مطالعه ای تحت عنوان پیش واحد درمان شکستن خواب بذر Pterocarya stenoptera C.DC بعنوان شاخص تهاجم بالقوه، ضمن معرفی این درخت، درخت wingnut دارای برگهای ریز، ارتفاع ۱۲ تا ۲۰ متر است. درختی برگریز، سریع الرشد با شاخه‌های گسترده و پهن که جزء درختان بلند است. ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر طول میوه بالدار در زیز شاخه ها به حالت آویزان در می‌آید که در پاییز به رنگ قهوه ای غیر قابل وصفی است. این گونه توسط نویسندگان داخلی در صربستان توصیف نشده است. ظرفیت جوانه زنی در میان درختان متفاوت بوده. بذور از صوفیه تهیه و به مدت ۱ تا ۲ ماه مورد برسی قرار داده شدند تا مورد طبقه بندی قرار گیرند. نتایج در طول این دوره هیچ فاکتور تهاجمی‌بالقوه در مولد را نشان نداد.
در سال ۲۰۱۲، آخالکاتسی و کیمریدزه^[۱۶] در مطالعه ای روی پیاده سازی سیستم طبقه بندی زیستگاه‌های جنگلی مطابق با استاندارد ‘Natura2000 در قانون گرجستان (جنبه‌های حقوقی توسعه پایدار جنگل اروپا)، ضمن تلاش برای طبقه بندی سطح جنگلهای گرجستان به انواع زیستگاه، به نوعی از جنگلهای منطقه که بسیار غنی و شامل گونه‌های باقی مانده از دوره سوم زمین شناسی از جمله Pterocarya fraxinifolia و غیره اشاره می‌کند.
در سال ۲۰۱۳، باکستر و نولس^[۱۷] در گزارش باغ گیاه شناسی دانشگاه لیور پول (ness )، وجود یک مجموعه فوق العاده از درختان و درختچه ها از چهار گوشه جهان، که بسیاری از آنها در اصل از طبیعت جمع آوری شده اند را شرح می‌دهند. باغ شامل تعداد زیادی از درختان غیر بومی‌است و به تلاش جهانی برای حفظ گونه‌های درختی نادر کمک کرده است. Wingnut چینی را می‌توان از fraxinifolia Caucasian Wingnut P. کاملا متمایز دانست بدلیل برگهای بالدار و بالهای دراز و باریک و نوک تیز در جلوی بذور آن. بذر این دو درخت از باغ گیاهی در کوه‌های شمال شرق چین پکن جمع آوری و رشد داده شدند. این دو گونه بسیار نادر و کمیاب اند که در باغ کاشت شده اند و واریته‌های پیشین آنها برای کاشت ناشناخته اند.
در سال ۲۰۱۳، لیروی^[۱۸] و همکارانش در بررسی تاریخچه پوشش گیاهی و سطح تغییرات دریا در جنوب شرقی گوشه دریای خزر: مربوط به آب و هوا جنوب غربی آسیا، عنوان میکنند که احتمالا درختان اصلی منطقه refugia توسط درختانی غیر بومی‌(خارج از منطقه) مثل Quercus, Carpinus betulus, Parrotia persica, Fagus orientalis و Pterocarya fraxinifolia جانشین شده اند. بنابراین این مسئله یک پیوستگی و نزدیکی با جنوب اروپا واقع در بین دو دوره یخبندان در دوره چهارم زمین شناسی (پلیستوسن) را نشان می‌دهد. که نشان دهنده شباهت آب و هوایی این مناطق است. Pterocarya بعد از ۴۹۵ سال بعد از میلاد روند کاهشی را نشان داده. این مطالعه روی پراکنش شرقی ترین درختان منطقه می‌تواند مشخص کند که چرا شمال البرز و قفقاز زودتر تحت تاثیر این روند کاهشی قرار گرفته اند. علاوه بر این فعالیت‌های انسانی در دوران امپراطوری ساسانی و پس از آن خشک شدن آب و هوا به تضعیف گسترش این درخت کمک کرده است.
در سال ۲۰۱۳، هوسی نووا^[۱۹] و همکاران در مطالعه ای با عنوان مقایسه استراتژی‌های دوده گونه‌های گیاهی در جنگل حاجی عثمان و دریاچه ماهی بافرا در منطقه مرکزی دریای سیاه ترکیه، ضمن مقایسه استراتژی‌های دوده در ۹۱ گونه گیاه، بسیاری از گونه‌های درختی و درختچه ای در جنگل حاجی عثمان و جنگل حفاظت شده را معرفی می‌کنند. در قسمت شرقی منطقه مورد مطالعه یک باتلاق جنگلی دست نخورده به نام جنگل حاجی عثمان وجود دارد که این جنگل را که در حدود ۸۶ هکتار است پوشش می‌دهد و به عنوان یک اکوسیستم آبرفتی در سطح جهانی منحصر به فرد و در معرض خطر طبقه بندی شده. ازجمله درختان این جنگل درخت fraxinifolia (Poiret) Spach Pterocarya می‌باشد.
فصل سوم
مواد و روش ها
۳- مواد و روش
۳-۱ مواد
۳-۱-۱ موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه

بند اول: مفهوم رزمنده و غیر رزمنده
یکی از مفاهیمی که در حقوق مخاصمات مسلحانه کاربرد دارد، تعریف و شناسایی افراد نظامی و غیرنظامی میباشد. در واقع از نظر حقوق مخاصمات مسلحانه، در برخورد با اشخاص سه جنبه قابل تصور و بررسی میباشد:^[۱۹۰]
ـ تمایز میان رزمندگان و غیر رزمندگان؛
ـ تمایز بین اعضای نیروهای مسلح و افراد غیرنظامی؛
ـ تمایز بین رزمندگان قانونی و غیر قانون.

الف: تعریف رزمنده طبق حقوق مخاصمات مسلحانه
در حقوق مخاصمات مسلحانه، شناسایی رزمندگان امری مهم و اساسی است و آثار بسیاری به دنبال دارد. به موجب حقوق بین‌الملل فقط رزمندگان برای انجام اعمال جنگی صاحب صلاحیت هستند و در نتیجه رزمندگان در قبال این وضع از حقوق مربوط به زندانیان جنگی در صورت اسارت بهره‌مند می‌شوند. براساس ماده ۱۴ کنوانسیون ۱۹۴۹ ژنو در مورد رفتار با اسیران جنگی تعیین افراد عضو نیروهای مسلح (نظامیان) در صلاحیت حقوق داخلی هر کشور است. طبق ماده یک مقررات منضم به کنوانسیون چهارم لاهه ۱۹۰۷، اعضای ارتش ملی و افراد داوطلب چنان چه عمل آنان منسوب به دولت متبوع آنان باشد (وجود یک رئیس مسئول و یک علامت مشخصه شناسایی) و به طور علنی بجنگند و قوانین و عرف‌های جنگ را رعایت کنند نظامی منظم محسوب می‌شوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پروتکل اول ۱۹۷۷ در بند یک ماه ۴۳ با ارائه قاعده‌ای واحد اعلام می‌کند تمام نیروهای گروه‌ها و واحدهای مسلح و سازمان یافته‌ای که تحت امر یک فرمانده مسئول می‌باشند و دارای یکی رژیم انتظامی داخلی هستند که باعث رعایت قواعد حقوق بین‌الملل مجری در جنگ می‌گردد، نظامی محسوب می‌شوند و می‌توانند از وضعیت حقوقی اسیر جنگی برخوردار شوند.
با امضای پروتکل‌های ۱۹۷۷ الحاقی به کنوانسیون‌های چهارگانه۱۹۴۹ ژنو تمایل روز افزون حقوق موضوعه فعلی در بسط و گسترش مفهوم نظامیان به لحاظ برخورداری آنان از وضعیت حقوقی اسیر جنگی و به تبع آن اعطای حقوق انسانی بیشتر به آنان به تصویر کشیده شد. علاوه بر این، “پروتکل الحاقی اول ۱۹۷۷ با امحای مرز تشخیص بین نیروهای نظامی منظم و غیر منظم و به عبارت دیگر بسط دایره نیروهای منظم افراد تحت شمول عنوان نظامی را وسیع تر کرد“.^[۱۹۱]
در خصوص غیرنظامی نیز می‌توان گفت که، هر فرد که در تعریف «نظامی» نگنجد و از اعمال جنگی خودداری کند نباید هدف حمله نظامی قرار گیرد. ماده ۵۰ پروتکل شماره یک ۱۹۷۷ افراد و جمعیت غیرنظامی را چنین تعریف می‌کند: “افرادی غیرنظامی محسوب می‌شوند که درهیچ یک از طبقات نیروهای مسلح مقرر در ردیف‌های ۱، ۲، ۳ و ۶ قسمت الف ماده ۴ کنوانسیون سوم ژنو و ماده ۴۳ پروتکل حاضر، جای نگیرند. اصل کلی در این زمینه این است که مردم غیرنظامی چون در جنگ شرکت نمی‌کنند به وسیله حقوق بین‌الملل مورد حمایت هستند و باید خارج از عملیات دشمن باشند“.
در واقع حقوق مخاصمات مسلحانه با هدف جلوگیری از سرایت یا محدود کردن آثار جنگ به غیرنظامیان و کاستن از آلام و مشکلات آنان در منازعات مسلحانه در صدد اعمال و اجرای مقررات و الزام دولت‌ها به رعایت این مقررات است.
ب: تحول مفهوم رزمنده در حملات سایبری
یکی از مفاهیمی که در حقوق مخاصمات مسلحانه جایگاه ویژه‌ای داشته است، مفهوم حقوقی رزمنده بوده است که با ورود به عصر دیجیتال و شروع نبردهای الکترونیکی و شیوع حملات سایبری، تغییراتی در این مفهوم ایجاد گردیده که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.
۱- رزمنده قانونی
با توجه به مطالب فوق در خصوص شرایط شناسایی یک شخص به عنوان رزمنده و با افزایش حملات سایبری، مفهوم رزمنده نیز دچار تحول شده است. با توجه به تعریفی که برای حملات سایبری ارائه شده، کسانی که عملیات سایبری را علیه زیرساخت‌های حیاتی یک دولت انجام می‌دهند در واقع همان رزمندگان سایبری می‌باشند. حال باید دید که یک هکر یا روبات مهاجم، در دسته رزمندگان قانونی یا غیرقانونی قرار می‌گیرند. بنابراین نفوذگران یا هکرها در پاره‌ای موارد جایگزین یک رزمنده قانونی و در برخی موارد دیگر یک رزمنده غیرقانونی در فضای حملات سایبری تلقی می‌شوند و اوصاف حقوقی آن را به ارث می­برند. هرچند که در شناسایی این‌گونه هکرها به عنوان یک رزمنده ابهامات حقوقی از قبیل: محل استقرار، داشتن علامت مشخص، محل انجام عملیات، داشتن فرمانده و… وجود دارد. البته لازم به ذکر است که تخصیص نام رزمنده به چنین نفوذگرانی مستلزم آن است که حمله سایبری به زیرساخت‌های حیاتی کشور هدف صورت گرفته باشد و منتسب به یک دولت باشد، وگرنه این‌گونه عملیات در دسته‌بندی‌های دیگری همچون جرایم سایبری قرار می‌گیرند.
از ویژگی‌‎های یک سرباز سایبری این است که قادر است ۲۴ ساعته در حال ارتباط با هدف و مرکز فرماندهی باشد. اما تحمل یک سرباز در حالت عادی مدت زمان کمتری می‌باشد.^[۱۹۲]
در ذیل انواع نفوذگرانی که می‌توانند به عنوان سرباز سایبری شناسایی شوند را معرفی می‌نماییم:
- گروه ^[۱۹۳] : هر کسی که بتواند از سد موانع امنیتی یک شبکه بگذرد اما اقدام خرابکارانه‌ای انجام ندهد را یک هکر کلاه سفید می‌خوانند.
- گروه ^[۱۹۴] : اشخاصی هستند که وارد رایانه‌ قربانی خود شده و به دستبرد اطلاعات و یا جاسوسی کردن و یا پخش کردن ویروس و غیره می‌پردازند.
- گروه ^[۱۹۵] : اشخاصی هستند که حد وسط دو تعریف بالا می‌شوند.
- گروه ^[۱۹۶] : این افراد اشخاص معمولی هستند که با چند نرم‌افزار خرابکارانه به آزار و اذیت بقیه اقدام می‌کنند.
- گروه نفوذ گران کلاه قرمز: عده‌ای متخصص که اطلاعاتی نادرست را به رایانه‌ها وارد می‌کنند.
۲- سربازان سایبری غیر قانونی یا مزدور^[۱۹۷]
سربازان مزدور برای سود مادی در ستیز یا کشوری می‌جنگند که ربطی به آن‌ها ندارد. استفاده از سربازان مزدور طی قرن‌های متمادی یکی از ویژگی‌‎های منظم جنگ سازمان یافته بوده و به جای «ارتش‌های مردمی» به اربابان فئودال، پادشاهان و دولت‌ها خدمت می‌کردند. با تحکیم دولت برخوردار از حاکمیت و ممنوعیت توسل به زور، استفاده از سربازان مزدور پایان یافت اما سربازان مزدور جدید در دهه ۱۹۶۰ برجستگی یافتند و در جنگ‌های استعمارزدایی و تشکیل دولت‌های پسااستعماری در جهان سوم به طور گسترده مورد استفاده قرارگرفتند. “البته لازم به ذکر است که استفاده از شرکت‌های نظامی و امنیتی خصوصی از این مقوله جدا می‌باشند“.^[۱۹۸]
حقوق بین‌الملل سربازان مزدور را غیرقانونی می‌شناسند. این مسئله در ماده ۴۷ پروتکل اول الحاقی ۱۹۷۷ آمده است که تصریح دارد “سربازان مزدور خارجی کسانی هستند که در ستیزهایی که خود آنان یا کشورشان یکی از طرف آن نیستند تنها برای سود شخصی مستقیماً شرکت می‌جویند و معمولاً دستمزدی بیش از رزمندگان محلی دریافت می‌کنند". در سال ۱۹۸۹ سازمان ملل متحد مقاوله نامه بین‌المللی جلوگیری از استخدام، به‌کارگیری، تأمین مالی و آموزش سربازان مزدور را تدوین کرد ولی حمایت بین‌المللی چندانی از آن به عمل نیامد و تعداد اندکی از دولت‌ها آن را امضا کردند.
با توسعه فضای سایبر، استفاده از برنامه نویسان و هکرهای حرفه‌ای جهت شرکت در حملات سایبری افزایش چشمگیری داشته است که می‌توان گفت این هکرها می‌توانند در قالب یک سریاز مزدور شناسایی شوند. مشتریان این‌گونه هکرها و سربازان سایبری مزدور، در حال حاضر شامل دولت‌ها، شرکت‌های چند ملیتی، گروه‌های شورشی، سازمان‌های جنایتکار فرامرزی و سندیکاهای تولید کننده مواد مخدر هستند. این بازیگران غیردولتی از موج خصوصی سازی در اقتصاد جهانی بهره جسته‌اند و در شبکه‌ی گسترده خدمات خصوصی امنیتی درصدد یافتن جایگزین‌هایی هستند.
با توجه به مطالب فوق و با عنایت به قواعد حقوقی اعم از قواعد لاهه و قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه، “وضعیت یک رزمنده سایبری بیشتر در حکم یک رزمنده غیرقانونی جلوه گر می‌باشد. چراکه شرایط حداقلی و قانونی لازم برای قرارگرفتن در گروه رزمندگان قانونی را ندارد“.^[۱۹۹]
بند دوم: مشارکت مستقیم
اهمیت تعریف «مشارکت مستقیم در یک حمله»  از آن روست که از یک سو، اهداف مشروع در یک مخاصمه مسلحانه بر اساس این تعریف و تعریف افراد غیرنظامی تعیین می‌شوند؛ از سوی دیگر آنکه، چنین تعریفی می‌تواند در خصوص جنگ‌های نامتقارن و حملات سایبری کاربرد داشته و تعیین کننده اهداف مشروع در این نوع درگیری‌ها نیز باشد.^[۲۰۰]
لذا در ادامه، به دلیل وابسته بودن دو مفهوم “مشارکت مستقیم” و تعریف “افراد نظامی و غیرنظامی"، هر دو مفهوم را در کنار هم بررسی می‌نماییم.
الف: مفهوم مشارکت مستقیم
از آن جا که همواره بخش بزرگی از تلفات جنگ‌ها، غیرنظامیان بی‌گناه می­باشند، ضرورت تلاش برای کاهش آثار شوم مخاصمات بر جان و مال این دسته از افراد و مصون نگاه داشتن ایشان از حملات نظامی، به صورت ویژه مورد توجه واقع شده است.
“ثمره این تلاش‌ها، مطرح شدن اصلی با عنوان اصل تفکیک نظامیان و غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه می‌باشد که به موجب آن و با هدف حراست از غیرنظامیان در جریان مخاصمات، طرفین متخاصم موظف به محدود نمودن عملیات نظامی خود به نیروها و اهداف نظامی طرف مقابل و خودداری از انجام هر گونه حمله‌ای به غیرنظامیان می‌باشند.^[۲۰۱]
طبق بند ۱ از ماده ۵۳ پروتکل اول الحاقی (۱۹۷۷)، صرفاً افرادی که غیرنظامی نیستند یا اینکه در حملات مشارکت مستقیم داشته‌اند را می‌توان هدفی مشروع پنداشت. در این خصوص باید عنوان نمود، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در تفسیر راجع به  مشارکت مستقیم در یک حمله بین اعمال مربوط به کل عملیات جنگی و اعمال مربوط به حملات مستقیم .^[۲۰۲] به عقیده کمیته بین‌المللی صلیب سرخ شرط اینکه عملی مشارکت مستقیم در حمله محسوب شود آن است که بین عمل انجام گرفته و زیان به بار آمده رابطه سببیت مستقیم و بی واسطه وجود داشته باشد.^[۲۰۳]
ب: تحول مفهوم مشارکت مستقیم در حملات سایبری
امروزه پس از گذشت یک قرن و نیم از  مطرح شدن اصل تفکیک نظامیان و  غیرنظامیان، این اصل به چنان جایگاهی دست یافته که دیوان بین‌المللی دادگستری در نظریه مشورتی ۱۹۹۶ خود در رابطه با سلاح‌های هسته ای، حکم به آمره بودن این اصل داده است.
اما این جایگاه والای اصل تفکیک، امروزه با ظهور پدیده‌هایی نو در عرصه مخاصمات مسلحانه با چالش‌هایی مواجه گردیده است. یکی از این موارد، حملات سایبری می‌باشد.
مشکل اساسی آن جاست که هنوز رویه مشخص و ثابتی برای حملات سایبری که در حکم مخاصمات مسلحانه بوده باشد، شکل نگرفته است اما در برخی اسناد از جمله راهنمای تالین، به این مهم پرداخته شده اما هنوز دارای ابهام می‌باشد.
“در خصوص مفهوم “مشارکت مستقیم” در حملات و جنگ سایبری، این احتمال قوی وجود دارد که غیرنظامیان نیز به دلیل داشتن تخصص فنی که اکثر اعضای نیروهای نظامی لزوماً آن تخصص را ندارند در حملات سایبری مشارکت نمایند. بنابراین سؤالی که مطرح می‌شود این است که چه اعمالی به عنوان مشارکت مستقیم در حمله محسوب شده و باعث می‌شود این افراد حمایت حقوقی غیرنظامیان را در مقابل حملات از دست بدهند. به دلیل عدم وضوح معنای این مفهوم، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از سال ۲۰۰۳ به کمک متخصصین و محققین، فرایند طبقه‌بندی این مفهوم را شروع نموده است. هدف اولیه از این فرایند تلاش به منظور قاعده­مند کردن مفهوم « مشارکت مستقیم در جنگ » می‌باشد. “^[۲۰۴]
اولین سؤال مطرح شده این بود که آیا عامل آسیب رسانی و یا مقابله با عملکرد یک شبکه رایانه‌ای با هدف کاهش توانایی نظامی دشمن، یک مشارکت مستقیم محسوب می‌گردد؟
پاسخ اکثریت گروه تخصصی مذکور مثبت بود. هرچند که به نظر اندکی از محققین، مشارکت مستقیم هنگامی موضوعیت پیدا می کند که موجب مرگ، یا آسیب فیزیکی گردد، و نظر دیگر این بود که اگر حمله سایبری عمدی بوده باشد مشمول مشارکت مستقیم می‌شود. در پایان، یکی از متخصصین اظهار داشته که حملات سایبری به عنوان مشارکت مستقیم در جنگ، بستگی به موقعیت و زمان انجام عملیات دارد.
نهایتاً اینکه، اکثر محققین در این پژوهش معتقد هستند که استفاده از ادوات الکترونیکی به منظور خراب کاری یا آسیب رساندن به عملیات دشمن در هر حالتی مشارکت مستقیم محسوب می‌شود.
بند سوم – اهداف نظامی، غیرنظامی و دوگانه
طبق تعریف به اهدافی، اهداف نظامی گویند که دارای چهار ویژگی ماهیت، مکان، هدف و کاربرد باشند. وقتی یک هدف غیرنظامی برای اهداف نظامی به کار می‌رود از نظر «کاربری» هدف نظامی به شمار می‌رود. مثلاً اگر یکی از طرفین جنگ از یک شبکه رایانه‌ای غیرنظامی برای اهداف نظامی استفاده کند، آن شبکه صلاحیت غیرنظامی خود را از دست می‌دهد و به یک هدف نظامی تبدیل می‌گردد. حتی اگر این سامانه کماکان به اهداف غیرنظامی خود ادامه دهد، باز هم جزو اهداف نظامی به شمار می‌رود، چرا که دارای ماهیت دوگانه (نظامی و غیرنظامی) می‌باشد. بنابراین در ادامه به بررسی این‌گونه اهداف می‌پردازیم.
الف: اهداف نظامی
در حقوق مخاصمات، اولین اهدافی که مدنظر متخاصمین میباشد، اهداف نظامی می‌باشند. اما برای آنکه در تشخیص اهداف سوء نیتی وجود نداشته باشد، برای تشخیص اینگونه اهداف، ضوابط حقوقی مشخصی تعیین گردیده است. البته با شیوع حملات سایبری، تشخیص برخی از اینگونه اهداف؛ همچون داده ها؛ چالش هایی را دربر داشته است.
۱- مفهوم اهداف نظامی
بند ۲ ماده ۵۲ پروتکل الحاقی اول، ضمن تأکید مجدد بر محدود بودن حملات به اهداف صرف نظامی، مفهوم هدف نظامی را به شرح زیر بیان می‌کند:

فرضیه شماره هفت: عامل مدیریت تغییر سازمانی
فرضیه هفتم : شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه مدیریت تغییر سازمانی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

طراحی فرض _۰H:
شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه مدیریت تغییر سازمانی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده نیست.
طراحی فرض _۱H
شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه مدیریت تغییر سازمانی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده است.

جدول ذیل نشان می دهد که در سطح معنی داری P-Value= 0.05)) و درجه آزادی ۱۲۳ جنبه مدیریت تغییر سازمانی اختلاف میانگین از عدد ۳ معنی دار می باشد. تجزیه وتحلیل داده ها مطابق جدول شماره ۴-۱۲ نشان داد مقدار t بدست آمده از گروه نمونه (۱۳.۶۴-) است و لذا سطح خطای مشاهده شده، کوچک تر از ۰.۰۵ است. از نظر وضعیت نیز با توجه به میانگین جامعه(۲.۴۳ )در وضعیت نامناسب قرار دارد.
جدول ۴-۱۲: نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی عامل مدیریت تغییر سازمانی

عامل

Test Value = 3

آزمون(T)

درجه آزادی(Df)

سطح معنی داری

میانگین

حد پایین

حد بالا

میانگین واقعی

مدیریت تغییر سازمانی

۱۳.۶۴-

۱۲۳

۰.۰۰۰

۰.۵۶۹۵-

۰.۶۵۲۲-

۰.۴۸۶۹-

۲.۴۳

آزمون تحلیل واریانس فریدمن
همان طور که در فصل سوم مطرح گردید همچنین جهت بررسی برابری الویت بندی هر یک از عوامل مرتبط با عوامل آمادگی پیاده سازی برنامه ریزی منابع سازمانی از آزمون فریدمن استفاده گردیده است.
آزمون فرضیه : بین وضعیت موجود ۷ عامل مربوط به آمادگی پیاده سازی مدیریت منابع سازمانی تفاوت معنی داری وجوددارد.
بنابراین می‌توان فرضیات آماری زیر را تدوین نمود.
:_۰H
بین وضعیت موجود ۷ عامل مربوط به آمادگی پیاده سازی مدیریت منابع سازمانی تفاوت معنی داری وجودندارد.
_۱ H
بین وضعیت موجود ۷عامل مربوط به آمادگی پیاده سازی مدیریت منابع سازمانی تفاوت معنی داری وجوددارد.
خروجی Spss شامل دو جدول می‌باشد. در جدول نخست، میانگین رتبه‌های هر متغیر ارائه شده و در جدول دوم نیز مشخصات آماری و آماره  ارائه گردیده است. باتوجه به خروجی Spss مقدار عدد معنی داری (sig) کمتر از ۰۱/۰و نزدیک به صفر بوده و از سطح معنی‌داری استاندارد (۵% = α) کمتر است. بنابراین فرض _۰H در سطح اطمینان ۹۵% تأیید نمی‌شود. بنابراین می‌توان گفت عوامل مرتبط با آمادگی پیاده سازی برنامه ریزی منابع سازمانی رتبه‌های یکسانی ندارند. در ذیل جدول های مربوطه ارائه می‌گردد.
جدول۴-۱۳: میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن عوامل مرتبط با پیاده سازی ERP

عوامل مرتبط

میانگین رتبه