دوره مختلط^[۵۶] دوره‌ای است حداقل به مدت ۱ هفته که در آن یک دوره مانیا و یک دوره افسردگی تقریبا هر روز روی می‌دهند (کاپلان – سادوک ۲۰۰۷،به نقل از رضاعی(.

از اختلال دو قطبی با عنوان افسردگی شیدائی نام برده می‌شد. همان گونه که از نام قبلی استنباط می‌شود کسی که دچار اختلال دوقطبی است دچار نوسانات خلقی شدید می‌باشد.این نوسانات معمولاً ‌هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد و با آنچه مردم عادی در زندگی روزمره تجربه می‌کنند، بسیار متفاوت است.

خلق افسرده: احساس شدید افسردگی.

خلق شیدا: احساس شادمانی بسیار و ناامیدی.

خلق مختلط: به عنوان مثال خلق افسرده همراه با بیقراری و فعالیت بیش از اندازه ناشی از شیدائی. (کاپلان به نقل از پورافکاری، ۱۳۸۱)

۲-۴-۱ شیوع اختلالات دو قطبی

در حدود یک نفر از هر ۱۰۰ بزرگسال در طول زندگی خود دچار این اختلال می‌گردد. معمولا این اختلالات بعد از سنین نوجوانی اتفاق می‌افتد. در سنین بالاتر از ۴۰ سال این اختلالات غیر معمول است. مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا ‌به این اختلالات قرار دارند. (کاپلان و سادوک به نقل از پورافکاری،۱۳۷۶ )

۲-۴-۲ انواع اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی نوع ۱: حد اقل یک دوره خلق شیدا به مدت یک هفته وجود دارد.اگرچه بیشتر مبتلایان دوره افسردگی را هم تجربه می‌کنند ولی بعضی از آن ها فقط دوره شیدائی را تجربه می‌کنند. دوره های شیدایی بدون درمان بین ۳ تا ۶ ماه به طول می‌انجامند.دوره های افسردگی در صورتی که مداوا نشوند ۶-۱۲ ماه ادامه پیدا می‌کنند. (روزنهان، دیویدال به نقل از سید محمدی۱۳۸۰)

اختلال دو قطبی نوع ۲: در این نوع بیش از یک دوره افسردگی شدید وجود دارد. در صورتی که شدت خلق شیدایی کم است. این نوع به نام شیدائی خفیف نامیده می‌شود. (روزنهان، دیویدال به نقل از سید محمدی۱۳۸۰)

اختلال دو قطبی با تناوب سریع: در این دسته بیش از ۴ بار نوسان روحی در طول یکسال وجود دارد. این نوع در حدود ۱۰ درصد افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی دیده می شود و می‌تواند با هر کدام از انواع ۱ یا ۲ همراه باشد. (روزنهان، دیویدال به نقل از سید محمدی۱۳۸۰)

اختلال خلق ادواری^[۵۷]: در این نوع شدت نوسان خلق به اندازه اختلال دوقطبی نیست، اما می‌تواند زمان طولانی تری ادامه یابد.

۲-۴-۳ تغییرات اختلال دوقطبی و اختلالات مرتبط در DSM -V

در معیار الف بر تغییر فعالیت و انرژی در مانیک و هیپومانیک علاوه بر تغییر خلق تأکید شده است. در دوره های مختلط^[۵۸] گفته شده بود که افراد باید همزمان معیارهای کامل مانیا و دوره افسردگی را داشته باشند حذف شده و به جای آن ویژگی‌های آمیخته آمده که می‌تواند به دوره های مانیا یا هیپومانی در هنگامی که ویژگی‌های افسردگی وجود دارند آمده است که می‌تواند منجر به اختلالات دو قطبی گردد. (گنجی، ۱۳۹۳)

۲-۴-۴ علل اختلالات دوقطبی

دلیل قطعی برای این اختلالات شناخته نشده، اما تحقیقات نشان می‌دهد که:اختلالات دوقطبی منشاء ارثی دارد. به عبارتی ژن‌ها بیشتر از تربیت در این اختلالات موثرند.ممکن است مشکل فیزیکی در قسمتی از مغز که کنترل حالات روحی را به عهده دارد عامل این اختلالات باشد. ‌به این دلیل است که این اختلالات با دارو قابل درمان هستند.نوسانات خلقی ممکن است گاهی توسط استرس و یا بیماری به وجود بیایند. (کاپلان و سادوک به نقل از پورافکاری،۱۳۷۶ )

۲-۴-۴ علایم اختلالات دو قطبی

علائم بیماری بستگی ‌به این دارد که خلق بیمار به سمت افسردگی یا شیدائی تغییر کرده باشد.

۱٫ افسردگی: احساس افسردگی احساسی است که همه ما در طول زندگی آن را تجربه کرده ایم. این احساس می‌تواند به ما در شناخت و برخورد با مشکلات زندگی کمک کند. اما در افسردگی بالینی یا اختلالات دوقطبی این احساس افسردگی بسیار شدید تر است. در این حالت احساس افسردگی برای مدت طولانی باقی می‌ماند و حتی انجام امور عادی زندگی را سخت یا غیر ممکن می‌سازد. تغییراتی که در یک فرد افسرده رخ می‌دهد به قرار زیر است:

1. 1. احساس غمگینی که از بین نمی‌رود

1. 1. احساس نیاز به گریستن بدون هیچ دلیلی

1. 1. از دست دادن تمایل و رغبت به همه چیز

1. 1. عدم لذت بردن از چیزهایی که قبلا لذت می‌‌بر دید

1. 1. احساس بی قراری و آشفتگی

1. 1. از دست دادن اعتماد به نفس

1. 1. احساس بی ارزشی و ناامیدی

1. 1. زودرنجی و تحریک پذیری

1. 1. فکرکردن به خود کشی

1. 1. از دست دادن قدرت فکر کردن مثبت و امیدوارانه

1. 1. از دست دادن قدرت تصمیم گیری حتی در موارد ساده

1. 1. مشکل تمرکز کردن

1. کم شدن اشتها و وزن. (روزنهان، دیویدال به نقل از سید محمدی۱۳۸۰)

۲٫ شیدایی یا هیجان: شیدایی یک احساس خوشحالی، افزایش انرژی و خوش بینی بیش از اندازه است. این حالت می‌تواند آنقدر شدید باشد که فکر کردن و قضاوت را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است شخص تفکرات عجیبی راجع به خود داشته باشد، تصمیمات بدی بگیرد و به صورت شرم آور، مضر و گاهی خطرناک رفتار کند.مانند حالت افسردگی، در این حالت هم زندگی فرد مختل می‌شود و می‌تواند روابط و کار فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در حالتی که این حالت خیلی شدید نباشد به آن شیدائی خفیف می‌گویند.در صورتی که شخصی شیدا شود ممکن است حالات زیر را در خود مشاهده کند:

1. 1. بسیار شاد و مهیج

1. 1. عصبی و برانگیخته شدن توسط کسانی که در خوش بینی شخص شریک نمی‌شوند

1. 1. حساس برتر بودن بیش از اندازه

1. 1. پر از ایده های جدید و مهیج

1. 1. پریدن از یک ایده یه ایده دیگر

1. 1. شنیدن صداهایی که افراد دیگر نمی‌شنوند

1. 1. بی میل یا ناتوان از خوابیدن

1. 1. پر انرژی

1. 1. افزایش تمایل به رابطه جنسی

1. 1. برنامه ریزی‌های بلندپروازانه و غیر واقعی

1. 1. رفتارهای نا معمول مانند حرف زدن سریع که دیگران ممکن است متوجه صحبت‌های فرد نشوند

1. 1. تصمیمات عجولانه و گاهی با نتایج مصیبت بار

1. 1. ولخرجی

1. بروز بیش از حد احساسات. (روزنهان، دیویدال به نقل از سید محمدی۱۳۸۰)

۲-۵ جنون^[۵۹]

اگر دوره های شیدایی و یا افسردگی خیلی جدی شود، فرد ممکن است دچار علایم جنون شود.

۲-۵-۱ حالت شیدایی

علایم این حالت شامل احساس خود بزرگ بینی است -اینکه مسئول انجام یک مأموریت‌ مهم بوده یا از یک قدرت بسیار زیاد برخوردار است.

۲-۵-۲ حالت افسردگی

احساس گناه شدید، احساس بدترین بودن و یا حتی احساس عدم وجود.

علاوه بر این اعتقادات نامعقول فرد ممکن است دچار توهم شده که شامل شنیدن دیدن بوییدن و یا لمس کردن چیزها یا کسانی که وجود ندارند. (کاپلان و سادوک به نقل از پورافکاری،۱۳۷۶ )

۲-۵-۳ درمان