روایی و پایایی: یک تحقیق نیز برای تعیین روایی و پایایی پرسشنامه سنجش اضطراب بک انجام شد. این اولین تلاش وسیع برای هنجاریابی این پرسشنامه در فارسی است.بی شک ارائه شاخص های لازم پیرامون اعتبار استفاده از این پرسشنامه می‌تواند برای متخصصان بالینی و پژوهشگران راه گشا باشد.نسخه فارسی پرسشنامه اضطراب بِک دارای روایی وپایایی مناسبی در جمعیت مورد مطالعه است. برای ترسیم تصویر روشن تری از عملکرد پرسشنامه اضطراب بِک دو دسته آزمودنی مورد مطالعه قرار گرفتند، آزمودنی های جمعیت عمومی و نمونه بالینی. یافته های توصیفی نشان می‌دهد که تعداد زنان شرکت کننده با تعداد مردان شرکت کننده در هر دو نمونه بهنجار و نابهنجار قابل مقایسه هستند. فزونی آزمودنی ها در حدود سنی ۲۰ تا ۳۹ سال نسبت به آزمودنی ها در محدوده سنی ۴۰ سال به بالا با توجه به جوان بودن جمعیت ایرانی، قابل توجیه است. در مجموع میانگین میزان اضطراب آزمودنی های زن در هر دو نمونه بهنجار و نابهنجار بیشتر از مردان است.این یافته های یک مطالعه قبلی سازگار است. افزون بر این در جمعیت بهنجار، میزان اضطراب با افزایش سن کاهش می‌یابد.یکی از اهداف راهبردی این تحقیق، نشان دادن چگونگی روایی پرسشنامه اضطراب بک در جمعیت ایرانی بود. به هر حال سنجش روایی از طریق مقایسه ارزیابی کمی متخصص بالینی با نمرات حاصل از عملکرد آزمودنی ها در پرسشنامه مورد نظر،نشان دهنده روایی خوب این پرسشنامه (r = 0.72 , p ) با توجه ‌به این یافته، متخصصان بالینی و محققان با اطمینان بیشتری می‌توانند از این پرسشنامه برای اهداف بالینی وپژوهشی بهره ببرند. هم چنین،ضریب پایایی آزمون-بازآزمون در نسخه فارسی پرسشنامه اضطراب بک (r = 0.83 , p ) حاکی از آن است که این پرسشنامه می‌تواند در شرایط مختلف زمانی ومکانی احتمالا نتایج قابل اعتمادی را در اختیار قرار دهد. در کنار این یافته ، ثبات یا همبستگی درونی^[۱۵] آیتم های پرسشنامه اضطراب بِک (Alpha = 0.92) ثبات درونی بالایی را نشان می‌دهد که به نفع پایایی مطمئن پرسشنامه می‌تواند در نظر گرفته شود(کاویانی ، احمدی ابهری، دهقان، منصورنیا، خرمشاهی و چهارده، ۱۳۸۱).

 

۳-۶-۲ چک لیست راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن

 

این آزمون دارای ۶۶ سوال است در مقیاس­های چهار گزینه ای ( از ۱ تا ۴ ) نمره گذاری می­ شود و دو راهبرد مقابله ای مسئله­محور و هیجان­محور را اندازه ‌می‌گیرد. هریک از الگوهای راهبرد مقابله ای مسئله­محور ‌و هیجان­محور عبارتند از:

 

• • رویا رویی : این روش مجموعه رفتارهای تهاجمی است که افراد جهت حل مشکل بکارمی برند و متضمن درجاتی از ابراز خصومت وبکاربردن ریسک در عملکردهاست.

 

• • دوری گزینی یا فاصله گیری : مجموعه رفتارهای شناختی را ذکر می‌کند که فرد یا گروه برای دوری از منبع ایجادکننده مشکل ویا اجتناب از این منبع در جهت کاهش اهمیت آن به کار می‌برند.

 

• • خویشتن­داری : این روش مجموعه عکس العمل هایی است که واکنش های احساساتی افراد را به هنگام برخورد با منبع ایجاد کننده مشکل و ممانعت از ابراز این عکس العمل ها توسط افراد را در بر ‌می‌گیرد.

 

• • جستجوی حمایت اجتماعی : تلاش های فرد برای کسب حمایت های اطلاعاتی و حمایت های ملموس و حمایت های عاطفی بازگو می کند.

 

• • مسئولیت پذیری : این روش شامل مجموعه واکنش هایی است که پذیرش نقش فرد در ایجاد مشکل را از طریق تلاش‌های مداوم او در اصلاح موقیعت موجود نشان می‌دهد.

 

• • فرار-اجتناب : این روش افکار آرزومندانه یا کوشش های رفتاری در جهت فرار از موقیعت مشکل زا را توصیف می‌کند و شامل گریز از واقیعت است.

 

• • مسئله گشایی برنامه ریزی شده : مجموعه افکار ‌و کوشش های سنجیده و متمرکز برخورد با مشکل است، توام با به کارگیری رویکردهای عقل گرایان برای مشکل گشایی می‌باشد.

 

• ارزیابی مجدد مثبت : مجموعه تلاش هایی است که در جهت ایجاد مفاهیم مثبت با توجه به درجه تکامل فردی اطلاق می‌گردد ، این روش ممکن است ابعاد مذهبی را شامل شود.

این الگوهای هشت گانه به دو دسته روش های مسئله محور (جستجوی حمایت اجتماعی، برنامه ریزی شده و ارزیابی مجدد مثبت) و هیجان محور ( رویارویی، دوری گزینی، فرار- اجتناب ‌و خویشتن داری ) تقسیم شده است (اسماعیلی ، ۱۳۸۷).

 

پایایی این آزمون در تحقیقی با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ برابر با ۷۹/. به دست آمده است(لازاروس ،۱۹۹۳).

 

۳-۶-۳ آموزش­های مهارت‌های زندگی

 

جدول۲-۱: مهارت­ های مورد استفاده در پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جلسات عنوان جلسات مدت زمان جلسه اول استرس ۶۰دقیقه جلسه دوم استرس ۶۰دقیقه جلسه سوم شناخت خود(خودآگاهی) ۶۰دقیقه جلسه چهارم تصمیم گیری ۶۰دقیقه جلسه پنجم همدلی ۶۰دقیقه جلسه ششم برقراری ارتباط مؤثر ۶۰دقیقه جلسه هفتم برقراری ارتباط مؤثر ۶۰دقیقه جلسه هشتم مهارت مقابله ای ۶۰دقیقه جلسه نهم تفکرانتقادی، تفکر خلاق ۶۰دقیقه جلسه دهم ارزشیابی ۶۰دقیقه

جلسه اول: استرس و راهبردهای مقابله با آن

 

اهداف:

 

1. 1. شناسایی استرس د رموقعیت های روزمره

 

1. 1. شناسایی علائم استرس

 

1. تعریف مقابله و شناسایی انواع آن در مواجه با موقعیت های استرس زا

شرح:

 

1. 1. شناسایی استرس در موقعیت های روزمره: هدف ازآن پی بردن به ماهیت استرس بود .با آموزش ماهیت استرس از شرکت کنندگان خواسته شد نمونه هایی از استرس را که در زندگی تجربه کرده‌اند را بیان کنند.سپس ‌در مورد نمونه هایی از استرس در زندگی ۱۰ نفراز شرکت کنندگان بحث شد. عوامل مؤثر بر فشار روانی، انواع فشار روانی شدت وکیفیت فشار روانی، به افراد حاضر در جلسه توضیح داده شد.

 

1. 1. شناسایی علائم استرس: هدف از انجام این فعالیت شناسایی علائم استرس در موقعیت های مختلف بود. پس از آموزش، از شرکت کنندگان خواسته شد که استرس های شناسایی شده در موقعیت های زندگی که در تمرین قبلی عنوان شد را مد نظر قرار داده و علائم ناشی از آن را برای هر موقعیت استرس زا بیان کنند.