کل ابزار سبک زندگی در دوران بارداری : ۹۹/۰= Reliability(Re)
از آنجایی که برای نمونه گیری از یک پرسشگر نیز کمک گرفته شده است ، برای تعیین عدم اختلاف در عملکرد پژوهشگر و همکار تحقیق از ضریب کاپا[۶۷] استفاده گردید ، به این ترتیب که پرسشنامه توسط پژوهشگر برای ۱۵ نفر از نمونه ها تکمیل گردید و سپس پرسشنامه برای همان نمونه ها توسط همکار تحقیق پرشد و ضریب توافقی بین دو همکار (۸۵۷/۰kapa= با معنی داری ۰۰۱/۰>p) تعیین گردید.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
روش گردآوری اطلاعات:
پژوهشگر پس از تهیه و تدوین ابزار گردآوری داده ها ، با کسب مجوز از ریاست محترم دانشکده پرستاری- مامایی شهید بهشتی و ریاست مرکز بهداشت استان و سپس شهرستان به هر یک از مراکز بهداشت و پایگاه های بهداشتی شهر رشت مراجعه نموده و ضمن جلب همکاری آنان ، روش کار و هدف از انجام پژوهش را برای آنان توضیح داده شد. با مراجعه پژوهشگر به مراکز و پایگاه های بهداشتی ، زمان مراجعه ی مادران نوزادان کم وزن تعیین می شد. پژوهشگر یا همکار تحقیق در مورد موضوع تحقیق به مادر توضیح داده و در صورت تمایل مادر برای شرکت در تحقیق ، فرم رضایت نامه را تکمیل و امضاء می کرد. اطلاعات مادر از روی پرونده ثبت می شد و اطلاعاتی که در پرونده موجود نبود با بهره گرفتن از مصاحبه از مادر پرسیده می شد و در همان زمان هرچه مادر با نوزاد متولد شده با وزن طبیعی نیز به مراکز بهداشتی مراجعه می کردند و دارای مشخصات ورود به پژوهش بودند نیز جزء نمونه گیری قرار گرفتند. نمونه گیری تا رسیدن به حجم مورد نظر ادامه یافت. گردآوری داده ها به مدت هشت ماه (از اول شهریور ماه ۱۳۸۹ تا پایان فروردین ماه ۱۳۹۰) صورت گرفت. واحدهای موردپژوهش بر اساس وزن زمان تولد نوزادان آنان به دو گروه مادران نوزادان کم وزن (۲۵۰۰ گرم و کمتر) و مادران نوزادان با وزن طبیعی (بیشتر از ۲۵۰۰ گرم تا ۴۰۰۰ گرم) دسته بندی شدند.
روش تجزیه و تحلیل داده ها:
یافته های این پژوهش برحسب نوع متغیرها کمی و کیفی می باشد. بدین ترتیب که متغیر اصلی یا مستقل یعنی سبک زندگی مادران به صورت “کیفی- رتبه ای” (ضعیف ، متوسط ، خوب) و متغیر وابستـه یعنی وزن زمان تولد نوزاد به صورت “کیفی-اسمی” (نوزادان کم وزن ، نوزادان با وزن طبیعی) در نظر گرفته شد. متغیرهای زمینه ای شامل مشخصات نوزاد و مشخصات فردی و اجتماعی مادر در دوران بارداری می باشد که از مشخصات نوزاد ، سن حاملگی نوزاد به صورت متغیر “کمی- گسسته” ، جنس نوزاد به صورت “کیفی- اسمی” و رتبه تولد به صورت “کیفی- رتبه ای” در نظر گرفته شد. مشخصات فردی و اجتماعی مادر شامل ، سن ، قد ، وزن مادر در شروع بارداری ، اضافه وزن مادر در دوران بارداری ، فاصله ختم حاملگی قبلی تا شروع حاملگی اخیر ، میزان هموگلوبین مادر در دوران بارداری به صورت “کمی- پیوسته” و در آمد ماهانه خانواده (کمتر از ۳۰۰ هزار تومان ، ۷۰۰-۳۰۰ هزار تومان ، بیشتر از ۷۰۰ هزار تومان) (۴۳) ، شاخص توده بدنی مادر در شروع بارداری به صورت “کیفی- رتبه ای” {افراد دارای شاخص توده بدنی لاغر (کمتر از ۵/۱۸) ، طبیعی (۹/۲۴-۵/۱۸) ، دارای اضافه وزن (۹/۲۹-۲۵) و چاق (بیشتر از ۳۰) دسته بندی شدند (۲۳)} و نوع زایمان ، سابقه فرزندان مرده ، سابقه سقط ، نوع حاملگی ، سابقه تولد نوزاد کم وزن ، وضعیت زندگی خانوادگی ، میزان تحصیلات مادر ، وضعیت اشتغال مادر {که در صورت شاغل بودن ، نوع شغل مادر به صورت ایستا (شغل هایی که مستلزم ایستادن در یک حالت به مدت بیش از ۳ ساعت در روز باشند) ، پویا (شغل هایی که با قدم زدن مداوم یا متناوب همراه باشند) و نشسته (مشاغلی که به کمتر از یک ساعت ایستادن در روز نیاز داشته باشند) در نظر گرفته شده است (۲۳).} ، میزان تحصیلات همسر ، شغل همسر ، مشکلات دوران بارداری ، مصرف داروی خاص در دوران بارداری ، محل مراجعه جهت دریافت مراقبت های دوران بارداری به صورت “کیفی- اسمی” و تعداد حاملگی ، تعداد زایمان ، تعداد فرزندان زنده ، تعداد دفعات مراجعه جهت مراقبت های دوران بارداری به صورت ” کمی- گسسته” در نظر گرفته شد.
جهت تجزیه و تحلیل ، داده های جمع آوری شده وارد نرم افزار spss نسخه ۱۶ گردید. به منظور دسته بندی و خلاصه نمودن داده ها از آمار توصیفی مانند میانگین ، انحراف معیار ، میانه ، حد پایین و حد بالا برای متغیرهای کمی و از جداول توزیع فراوانی برای متغیرهای کیفی استفاده شد. با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف اسمیرنوف[۶۸] ، توزیع نرمال بودن داده ها ارزیابی شد که توزیع داده های کمی در دو گروه مادران نوزادان با وزن طبیعی و کم وزن ، نرمال نبود.
جهت تجزیه و تحلیل وضعیت سبک زندگی مادران در دوران بارداری و حیطه های سبک زندگی ، سؤالات پرسشنامه از ۱ تا ۴ امتیازدهی شد و امتیاز مربوط به عبارات منفی معکوس و در مجموع میانگین و انحراف معیار امتیازات به طور کلی و در هر حیطه محاسبه گردید. افرادی که نمره بالاتر از میانگین بعلاوه یک انحراف معیار داشتند در گروه مادران با وضعیت خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره کمتر از میانگین منهای یک انحراف معیار داشتند در گروه مادران با وضعیت ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره حد واسط این دو گروه را داشتند در گروه مادران با وضعیت متوسط قرار گرفتند. بر این اساس وضعیت سبک زندگی مادران در دوران بارداری (میانگین نمره سبک زندگی مادران ۷۳/۱۸۹ و انحراف معیار واحدهای مورد پژوهش ۱۹۵/۱۵ می باشد) در افرادی که نمره سبک زندگی بالاتر از ۱۹۵/۱۵+۷۳/۱۸۹<… داشتند در گروه مادران با سبک زندگی خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره سبک زندگی کمتر از …<195/15-73/189 داشتند در گروه مادران با سبک زندگی ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره سبک زندگی حد واسط این دو گروه داشتند در گروه مادران با سبک زندگی متوسط قرار گرفتند. در مورد وضعیت تغذیه مادران در دوران بارداری (میانگین نمره تغذیه مادران ۵۴/۳۳ با انحراف معیار ۳۵/۴ می باشد) افرادی که نمره تغذیه بالاتر از ۳۵/۴+۵۴/۳۳<… داشتند در گروه مادران با وضعیت تغذیه خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره تغذیه کمتر از …<35/4-54/33 داشتند در گروه مادران با وضعیت تغذیه ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره تغذیه حد واسط این دو گروه را داشتند در گروه مادران با وضعیت تغذیه متوسط قرار گرفتند. در مورد وضعیت فعالیت و استراحت مادران در دوران بارداری (میانگین نمره فعالیت و استراحت مادران ۶۳/۳۰ با انحراف معیار ۳۹/۳ می باشد) افرادی که نمره فعالیت و استراحت بالاتر از ۳۹/۳+۶۳/۳۰<… داشتند در گروه مادران با وضعیت فعالیت و استراحت خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره فعالیت و استراحت کمتر از …<39/3-63/30 داشتند در گروه مادران با وضعیت فعالیت و استراحت ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره فعالیت و استراحت حد واسط این دو گروه را داشتند در گروه مادران با وضعیت فعالیت و استراحت متوسط قرار گرفتند. در مورد وضعیت مراقبت از خود مادران در دوران بارداری (میانگین نمره مراقبت از خود مادران ۰۹/۵۶ با انحراف معیار ۷۸/۵ می باشد) افرادی که نمره مراقبت از خود بالاتر از ۷۸/۵+۰۹/۵۶<… داشتند در گروه مادران با وضعیت مراقبت از خود ، خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره مراقبت از خود کمتر از …<78/5-09/56 داشتند در گروه مادران با وضعیت مراقبت از خود ، ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره مراقبت از خود حد واسط این دو گروه را داشتند در گروه مادران با وضعیت مراقبت از خود متوسط قرار گرفتند. در مورد وضعیت روابط اجتماعی مادران در دوران بارداری (میانگین نمره روابط اجتماعی مادران ۸۹/۲۸ با انحراف معیار ۴۶/۴ می باشد) افرادی که نمره روابط اجتماعی بالاتر از ۴۶/۴+۸۹/۲۸<… داشتند در گروه مادران با وضعیت روابط اجتماعی ، خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره روابط اجتماعی کمتر از …<46/4-89/28 داشتند در گروه مادران با وضعیت روابط اجتماعی ، ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره روابط اجتماعی حد واسط این دو گروه را داشتند در گروه مادران با وضعیت روابط اجتماعی متوسط قرار گرفتند. در مورد وضعیت مقابله با استرس مادران در دوران بارداری (میانگین نمره مقابله با استرس مادران ۵۸/۴۰ با انحراف معیار ۴۴/۵ می باشد) افرادی که نمره مقابله با استرس بالاتر از ۴۴/۵+۵۸/۴۰<… داشتند در گروه مادران با وضعیت مقابله با استرس ، خوب قرار گرفتند و افرادی که نمره مقابله با استرس کمتر از …<44/5-58/40 داشتند در گروه مادران با وضعیت مقابله با استرس ، ضعیف قرار گرفتند و افرادی که نمره مقابله با استرس حد واسط این دو گروه را داشتند در گروه مادران با وضعیت مقابله با استرس ، متوسط قرار گرفتند (۱۰و۳۵) (نتایج نمودار های میله ای ۲-۱).
برای تعیین ارتباط سبک زندگی و هر یک از حیطه های موجود در سبک زندگی با وزن زمان تولد نوزاد ، ارتباطات تک متغیره از طریق آزمون کای دو تعیین شد (نتایج جداول ۲و۳).
همچنین برای تعیین وضعیت تغذیه ، فعالیت و استراحت ، مراقبت از خود در دوران بارداری ، روابط اجتماعی و مقابله با استرس در دوران بارداری در دو گروه مادران دارای نوزادان با وزن طبیعی و مادران دارای نوزادان کم وزن هر یک از سؤالات در هر حیطه به طور جداگانه با وزن زمان تولد نوزاد ، با بهره گرفتن از ارتباطات تک متغیره ، کای دو و تست فیشر ارتباط سنجی شد و سپس برای تعیین مهمترین عوامل در هر حیطه مرتبط با وزن زمان تولد نوزاد ، همه عوامل مرتبط با ۱/۰>P ، در ارتباطات چندگانه از مدل لوجستیک رگرسیون چندگانه به روش wald Backward استفاده شد و با بهره گرفتن از تست لمشو[۶۹] بهترین مدل (هرچه ۰۵/۰<P باشد مدل بهتر خواهد بود) در زمینه ی مهمترین عوامل در هر حیطه مرتبط با کم وزنی نوزاد انتخاب شدند. در بعضی موارد با توجه به طیف نزدیک گزینه های گاهی ، اغلب و همیشه ، این سه گزینه در یک گروه و گزینه هرگز را در یک گروه قرار دادیم تا بیان نتایج قابل گزارش باشد. گروه با وضعیت بهتر (همیشه) را به عنوان گروه رفرنس[۷۰] قرار دادیم ولی در مواردی که ضرایب بتا به یکدیگر نزدیک بود برای بیان بهتر نتایج گروه با وضعیت بدتر (هرگز) به عنوان گروه رفرنس قرار گرفت. (نتایج جداول ۱۳- ۴).
برای بررسی ارتباط هر یک از عوامل فردی و اجتماعی واحدهای مورد پژوهش و مشخصات نوزادان با وزن زمان تولد نوزاد ، با توجه به نرمال نبودن توزیع داده ها ، ارتباطات تک متغیره از طریق آزمون های آماری کای دو ، تست فیشر و من ویتنی[۷۱] تعیین شد. برای بیان اختلاف هر متغیر در دو گروه نوزادان کم وزن و با وزن طبیعی ، برای متغیرهای کیفی از میزان شیوع و برای متغیرهای کمی حداکثر فاصله اعتماد در گروه نوزادان با وزن طبیعی یک بار از حداکثر فاصله اعتماد و یک بار از حداقل فاصله اعتماد در گروه نوزادان کم وزن ، کم شد. برای تعیین مهمترین عوامل فردی و اجتماعی مرتبط با وزن زمان تولد نوزاد ، همه عوامل مرتبط با ۱/۰>P در ارتباطات چندگانه ، از مدل لوجستیک رگرسیون چندگانه به روشBackward wald استفاده شد. این ارتباطات چندگانه به صورت مرحله ای بررسی می شوند ، بدین معنی که همه متغیرهایی که با ۱/۰>P وارد مدل شده بودند ، در هر مرحله از تجزیه و تحلیل ، متغیر دارای بزرگترین Pvalue از مدل خارج شدند و سرانجام پس از چند مرحله تجزیه و تحلیل ، با بهره گرفتن از تست لمشو (۲۰۹/۰<P) بهترین مدل در زمینه مهمترین عوامل مرتبط با کم وزنی نوزاد انتخاب شد. برای محاسبه میزان شانس نسبی[۷۲] در هر یک از عوامل مرتبط در صورت منفی بودن ضریب بتا جهت بیان راحت تر از فرمول استفاده شد (۴۴) (نتایج جداول ۱۶-۱۴).
سپس برای تعیین ارتباط سبک زندگی مادران و ویژگی های فردی و اجتماعی با وزن زمان تولد نوزاد ، برای کنترل هم ارتباط سبک زندگی مادران در دوران بارداری با وزن زمان تولد نوزادان و هم ارتباط عوامل فردی و اجتماعی واحدهای مورد پژوهش با وزن زمان تولد نوزادان به صورت تؤام ، در ارتباطات چندگانه از مدل لوجستیک رگرسیون چندگانه به روش wald Backward استفاده شد و تمام حیطه های سبک زندگی همراه با همه ی عوامل فردی و اجتماعی مرتبط با ۱/۰>P در مدل فوق وارد شدند و با بهره گرفتن از تست لمشو (۲۹۵/۰<P) بهترین مدل این زمینه انتخاب شد (نتایج جدول ۱۷).
ملاحظات اخلاقی:
در پژوهش حاضر پژوهشگر با رعایت نکات اخلاقی زیر مطالعه خود را انجام داد:
کسب اجازه از شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی گیلان
اخذ مجوز از دانشکده ی پرستاری و مامایی شهید بهشتی رشت جهت ارائه به مراکز و پایگاه های بهداشتی
کسب اجازه از ریاست مرکز بهداشت استان ، مرکز بهداشت شهرستان هر یک از مسئولین مراکز و پایگاه های بهداشتی
معرفی خود به واحدهای مورد پژوهش و توضیح در مورد اهداف و اهمیت پژوهش
آزاد گذاشتن واحدهای مورد پژوهش جهت شرکت یا عدم شرکت در پژوهش
کسب رضایت کتبی از واحدهای مورد پژوهش جهت همکاری
اطمینان دادن به واحدهای مورد پژوهش در مورد محرمانه ماندن اطلاعات کسب شده
در اختیار قرار دادن نتایج حاصل از پژوهش به معاونت بهداشتی استان و شهرستان و مسئولین مراکز بهداشتی در صورت تمایل
رعایت صداقت علمی در طول پژوهش
فصل چهارم
یافته های پژوهش
در این فصل اطلاعات جمع آوری شده ، پس از تجزیه و تحلیل آماری در قالب ۱۷ جدول و ۲ نمودار میله ای ، بر اساس اهداف پژوهش تدوین گردیده است.
جدول شماره ۱ در ارتباط با مشخصات واحدهای مورد پژوهش و نوزادان آنان تنظیم شده است.
نمودار شماره ۱ در ارتباط با هدف اول پژوهش یعنی “تعیین وضعیت سبک زندگی مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی – درمانی شهر رشت” تنظیم شده است.
نمودار شماره ۲ در ارتباط با قسمت های اول تا پنجم از هدف اول پژوهش یعنی “تعیین وضعیت تغذیه ، وضعیت فعالیت و استراحت ، وضعیت مراقبت از خود ، وضعیت روابط اجتماعی و نحوه ی مقابله با استرس در دوران بارداری” تنظیم شده است.
جداول شماره ۱۷-۲ در ارتباط با هدف دوم پژوهش یعنی “تعیین ارتباط بین سبک زندگی مادران در دوران بارداری و ویژگی های فردی و اجتماعی با کم وزنی بدو تولد نوزادان ترم ” تنظیم شده است.
جدول شماره (۱)- توزیع واحدهای مورد پژوهش برحسب مشخصات فردی- اجتماعی واحدهای مورد پژوهش و نوزادان آنان
فراوانی مشخصات مادران و نوزادان |
تعداد | درصد | فراوانی مشخصات مادران و نوزادان |
تعداد | درصد | ||
سن حاملگی | ۳۸ هفته | ۵۴۹ |