3-5-1- شمارش افتراقي سلولهاي خوني
شمارش افتراقی سلولهای خونی با بهره گرفتن از دستگاه Cell Counter XL22 در آزمایشگاه تشخیص طبی دکتر رازقی در شهر جهرم انجام شد.
شمارش سلولهاي ايمني:
تعيين تعداد گلبولهاي سفيد خون محيطي و شمارش افتراقي آنها به طور معمول با بهره گرفتن از شمارشگرهاي الكترونيكي انجام ميگيرد. در اين روش حجم مشخصي از خون تام از مجراي باريكي كه در هر زمان تنها يك سلول از آن ميگذرد، عبور داده ميشود. با شمارش افتراقي گلبولهاي سفيد، نسبت جمعيتهاي گلبولهاي سفيد (مثل نوتروفيل، لنفوسيت، مونوسيت) مشخص ميشود. اين كار با بهره گرفتن از يك شمارشگر الكترونيكي و يا از طريق بافت شناسي و با بهره گرفتن از گسترش خون تام بر روي لام ميكروسكپي انجام ميشود. در اين روش تعداد مشخصي از سلولها كه معمولاً بيش از صد تا دويست عدد ميباشند، شمارش شده و نسبت هر دسته از آنها و همچنين تعداد مطلق هر جمعيت سلولي محاسبه ميگردد (مکینون[90]، 1992).
3-5-2- اندازه گیری سایتوکاینها به روش ELISA
سنجش ایمنی با واکنشگر پیوندی با آنزیم (ELISA)[91]
سنجش ایمنی با واکنشگر پیوندی با آنزیم (ELISA) یکی از سادهترین و قابل اعتمادترین روشهایی است که ایمونولوژیستهای ورزشی در اختیار دارند. در واقع گسترش روز افزون ELISA های تجاری در دسترس، محرک اصلی برای پژوهش در مورد اثر ورزش بر دستگاه ایمنی است. استفاده از ELISA به پژوهشگران اجازه سنجش دامنه گستردهای از مولکولها را میدهد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
روش ELISA بر اساس اصل ساندویچ پایهریزی می شود. ابتدا یک صفحه 96 چاهکی، با یک آنتیبادی دستگیر ویژه مولکول مورد نظر پوشانده می شود (تمامی صفحات ELISA تجاری دارای چاهکهای منفرد، از پیش با آنتی بادی دستگیر ویژه پوشانده شده است). سپس نمونه مورد نظر، استانداردها و نمونههای کنترل به چاهکهای منفرد افزوده شده و سپس برای دوره زمانی مشخص انکوبه می شود که در این مدت، مولکول مورد نظر با آنتیبادی دستگیر ویژه تسخیر می شود. به دنبال انکوباسیون، صفحه برای پاک کردن مولکولهای پیوند نیافته از چاهکهای صفحه، چندین بار شسته میشوند. پس از آن آنتی بادی دوم که با یک آنزیم (مانند پراکسیداز) جفت شده است به هر چاهک افزوده می شود. آنتی بادی دوم یک اپی توپ ( اپی توپ جایگاهی روی یک مولکول بزرگ است که آنتی بادیها علیه آن ساخته شده و به آن متصل خواهد شد) متفاوت روی مولکول مورد نظر را که به وسیله آنتی بادی دستگیر شناسایی شده است تشخیص میدهد. در دوره دوم انکوباسیون، آنتی بادی دوم جفت شده با آنزیم به مولکول مورد نظر که به آنتی بادی دستگیر متصل شده است میپیوندد و ساندویچ کامل می شود. پس از چندین بار شستشو برای پاک کردن آنتی بادی دوم پیوند نیافته، یک سوبسترای رنگزای آنزیمی به هر چاهک افزوده می شود. واکنش آنزیم با سوبسترای خود، سوبسترا را به محصول تبدیل می کند که موجب تغییر رنگ می شود. بنابراین هر چه حضور آنزیم بیشتر باشد ( یعنی هر چه تعداد مولکولهای مورد نظر پیوندی با آنتی بادی دستگیر بیشتر باشد) پررنگتر می شود. برای تعیین کمیت مولکولهای مورد نظر در هر چاهک، میزان جذب (که خاموشی یا چگالی نوری نیز نامیده می شود) در یک طول موج ویژه روی میکروپلیت ریدر تعیین می شود. سپس منحنی استانداردی با بهره گرفتن از مجموعه ای از استانداردهای با غلظت معین رسم شده و غلظت مولکول مورد نظر موجود در هر چاهک از منحنی کالیبراسیون اندازه گیری می شود.
ELISAابزاری بینهایت حساس، ویژه و سازگار است و می تواند برای سنجش بسیاری از مولکولهای بیولوژیکی مانند سایتوکاینها، هورمونها، مولکولهای چسبان، گیرندههای محلول، پروتئینهای سیگنالیک درون سلولی و mRNA استفاده شود. در پژوهشهای ایمونولوژی ورزشی از ELISA بیشتر در سنجش سایتوکاینها استفاده می شود (گلیسون[92]، 2007).
3-6- خونگیري و اندازه گیري پارامترها
در هر بار خونگیري میزان 6 میلیلیتر خون از ورید بازویی گرفته شد. براي جلوگیري از همولیز شدن، نمونههاي خون در لولههای حاویEDTA ریخته شده و به آرامی مخلوط شدند. سپس جهت جدا نمودن پلاسماي خون، نمونههای خونی به مدت 15 دقیقه در دمای 4 درجه سانتیگراد با دور g 3000 در دقیقه سانتریفیوژ شد. پلاسمای جدا شده در دمای 80- درجه سانتیگراد نگهداری شد، بعداً میزان اینترفرون گاما، اینترلوکین4 و تعداد لکوسیت اندازهگیري شد. برای تحلیل نمونهها از کیت الایزا (ELISA) استفاده شد (گوخال، چاندراشکارا و واسانتاکومار[93]، 2007).
3-7- روش اجراي تحقيق
یک هفته قبل از اجرای پژوهش، آزمودنیها با شرکت در یک جلسه آشنایی، با نحوه اجرای تمرین آشنا شدند. ابتدا شاخصهايي چون سن، قد، وزن، شاخص تودهبدني[94] (BMI) و همچنین ضربان قلب استراحت آزمودنيها اندازه گیری شد. ضربان قلب بيشينه آزمودنيها نيز برای تعیین شدتهای مختلف تمرین محاسبه گردید.
برای تعیین شدت فعالیت ورزشی، ابتدا ضربان قلب هدف هر ورزشکار به روش کاروونن[95] محاسبه شد (هوانلو و همکاران ،2009).
ضربان قلب بیشینه به روش کاروونن:
HR target = % Intensity (HR max – HR rest)+ HR rest
در فرمول فوق:
HRtarget = ضربان قلب بیشینه
HRmax = ضربان قلب بیشینه تخمینی (که با کسر کردن سن فرد از عدد 220 بدست می آید)
HR rest = ضربان قلب فرد در وضعیت استراحت
هر آزمودنی با نظارت محقق ضربان قلب خود را در محدوده مورد نظر حفظ کرد، به این ترتیب که اگر ضربان قلب از محدوده مورد نظر بیشتر شد آزمودنی سرعت خود را کم کرده تا ضربان پایین آمده و در محدوده مورد نظر حفظ شود و اگر ضربان پایینتر از حد انتظار آمد آزمودنی با افزایش سرعت دویدن، ضربان را به حد مطلوب میرساند.
آزمودنیها در دو نوبت جداگانه و به فاصله يك هفته از هم، پروتکل تمرینی را با شدتهای مختلف اجرا كردند.
كليه آزمودنيها، رأس ساعت 7:15 صبح، از محل سكونت، با وسيله نقليه به آزمایشگاه جهت خونگیری پیش از آزمون منتقل شده و نمونه خون از ورید بازویی آنها گرفته شد و سپس به محل اجراي آزمون (ورزشگاه تختی جهرم) عزيمت نمودند.
آزمودنيها در هفته اول با شدت متوسط يعني با 65% ضربان قلب بيشينه و در هفته دوم با شدت زیاد يعني با 80% ضربان قلب بيشينه، به اجراي آزمون پرداختند. لازم به ذكر است آزمودنيها درست قبل از شروع آزمون به مدت 5 دقيقه به گرم كردن پرداختند به طوري كه بعد از 5 دقيقه به ضربان قلب مورد نظر براي انجام آزمون رسیدند و سپس به مدت 30 دقيقه با شدت مورد نظر دویدند و پس از اتمام آزمون نيز به مدت 5 دقيقه با كم كردن سرعت دویدن سرد کردند (شکل 3-1). در طول اجراي پروتكل تمريني، آزمودنيها مجاز به مصرف مايعات بودند (ویگرانس، هاستمارک، استومی، کایرولف و بایرکلند[96]، 2001). لازم به ذكر است كه در هر جلسه، دو بار از آزمودنیها خونگیری به عمل آمد:
الف) پيش از شروع تمرین، یعنی ده دقیقه قبل از شروع برنامه تمرینی
ب) بعد از تمرین، یعنی حداکثر ده دقیقه پس از اتمام برنامه تمرینی
نمونههای خونی گرفته شده بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شدند. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق اندازه گیری فاکتورهای مورد نظر در خون داوطلبین، جمعآوری شد.
نمونههای خون از نظر موارد زیر، مورد بررسی قرار گرفتند:
-
- اینترفرون گاما (IFN-γ)
-
- اینترلوکین-4 (IL-4)
-
- تعداد لکوسیتها
شكل 3-1 . اجراي پروتكل تمرين ( دويدن )
3-8- روشهای تجزیه و تحلیل آماری
داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. از میانگین و انحراف معیار برای توصیف آماری داده ها و جهت تجزيه و تحليل استنباطي دادهها از آزمون t وابسته و تحليل واريانس با اندازههاي تكراري استفاده و سطح معنيداري 05/0 = در نظر گرفته شد.
3-9- ملاحظات اخلاقي
رضايت آگاهانه به معني مطلع كردن شركت كنندگان در تحقيق از جنبههاي مختلف پژوهش است كه ممكن است منطقاً بر تصميمگيري آنان به شركت كردن يا نكردن در پژوهش تاثير بگذارد (بیابانگرد، 1384).
پس از اطلاع كامل آزمودنیها از پروتكل اجرايي و خطرات و مشكلات احتمالي تحقيق، از هر يك از آزمودنيها رضايت نامهكتبي دريافت شد كه نمونه آن به همراه پرسشنامه شركت در طرح پژوهشي به ترتيب در پيوست (1) و پيوست (2) آورده شده است. هر يك از آزمودنيها در طول مطالعه مجاز به خروج آزادانه از مطالعه بود. كليه اطلاعات مربوط به آزمودنيها، محرمانه باقي مانده و در طول تحليل نتايج، برای اسامي آزمودنيها، از كد استفاده گرديد.
فصل چهارم:
يافتههاي پژوهش
مقدمه
اين فصل به بيان نتايج اندازهگيريهاي انجام شده در مورد آزمودنيها، تجزيه و تحليل اطلاعات خام اين اندازهگيريها و در نهايت آزمون سوالات طرح شده در فصل اول ميپردازد.
ابتدا مشخصات عمومي آزمودنيها به صورت توصيفي ارائه ميشود. سپس در ادامه سوالات تحقيق از طريق شکلهاي مربوط، توصيف و به كمك روشهاي مناسب آماري تجزيه و تحليل استنباطي ميشوند.
4-1- تجزيه و تحليل توصيفي داده ها
همان طور كه اشاره شد، آزمودنيهاي اين تحقيق را فوتبالیستهای جوان دانشگاهی تشكيل ميدهند.
ويژگيهاي فردي شامل سن، قد، وزن و BMI و همچنین متغییرهای مورد نظر یعنی اینترفرون گاما، اینترلوکین 4 و لکوسیت آزمودنيها پيش از انجام آزمون، اندازهگيري شد كه نتايج آن، با بهره گرفتن از روشهاي آمار توصيفي در جداول زير خلاصه شده است.
درجدول (4-1)، ميانگين و انحراف معيار سن، قد، وزن و BMI آزمودنيها ارائه شده است و در جدول (4-2)، ميانگين و انحراف معيار اینترفرون گاما، اینترلوکین 4 و لکوسیت آزمودنيها قبل از اجرای پروتکل تمرینی ارائه شده است.
جدول (4-1). ميانگين و انحراف معيار سن ، قد، وزن و BMI آزمودنيها