در تجزیه و تحلیل زندگی سازمانی، تعهد سازمانی متغیر مهمی است و ادراک از مدرسه یا کیفیت محل کار بر انگیزش و تعهد کاری معلمان در آن مدرسه و در نهایت بر کیفیت آموزش و پرورش در آنجا تأثیر می‌گذارد، از این چشم انداز، ادراک معلمان از تعامل میان کنش گران مدرسه، سازه دقیقی برای انعکاس کیفیت کاری آنان، شاخص مناسب اثربخشی مدرسه و نشان گر وضعیت اجتماعی – روانی آن است (رهنورد و رادمنش، ۱۳۸۹). از جمله دلایلی که اهمیت بررسی و مطالعه تعهد سازمانی را مشخص می‌سازد این است که سازمان هایی با اعضایی در سطوح بالای تعهد سازمانی، معمولاً از عملکرد بالاتر، غیبت و تأخیر کمتری از سوی کارکنان خود برخوردارند، و در موارد بسیاری نیز، سازمان ما به افرادی نیاز دارند که به نفع سازمان، فراتر از وظایف مقررتلاش کنند و این موضوع به ویژه در مشاغل امنیتی، آموزشی و… حائز اهمیت فراوانی است(بزرگزاده و سادات طوسی،۱۳۷۷ص ۶۹).
به علاوه، برنامه ها و فعالیت های هر سازمانی بدون نظارت به طور مؤثر اجرا نمی شود و این امر در نظام آموزش و پرورش که وظیفه تربیت افراد جامعه را به عهده دارد و دارای اهداف متعدد می‌باشد، نقش اساسی دارد. گفته می شود که نظارت و راهنمایی بخشی از فرایند نظام آموزش و پرورش و جزء جدایی ناپذیر این نظام می‌باشد، چرا که در ارزشیابی هر نظام آموزشی باید به مسائل آموزشی و پرورشی توجه داشت. از این رو پیوسته باید فرایند و نتایج این نظام مورد نظارت و کنترل نظارت صحیح و علمی قرار گیرد. در واقع با توجه به نگرش سیستمی کیفیت نتایج و برونداد آموزش و پرورش از طریق توجه به کیفیت دروندادها و فرایندهای آموزشی و پرورشی حاصل می‌شود، معلمان به عنوان درونداد در نظام آموزش و پرورش، نقش منحصر به فردی دارند. آن ها برای دستیابی به اهداف کلاسی و درسی باید از شایستگی ها و مهارت‌های ضروری برخوردار باشند. به هر حال می توان گفته که در فرایند نظارت و راهنمایی آموزشی باید دانش، مهارت‌ها و نگرش مورد نیاز معلمان برای تدریس مؤثر بهبود یابد هوی و فورسایت[۶](۱۹۸۶) استدلال می‌کنند که هر گونه تلاش معلم برای تغییر و اصلاح روش های تدریس نیازمند حمایت فکری و حرفه ای ،همچنین اعمال روش های نظارت و راهنمایی اثربخش است(نیکنامی،۱۳۷۷،ص ۲۰۸). در این رابطه عباسی(۱۳۷۷) در پژوهشی نشان داد که عدم اعمال نظارت و راهنمایی به عنوان یک کمبود و مشکل در نظام آموزشی باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد. لذا می توان چنین نتیجه گرفت که ناظران وظایف محوله را به درستی انجام نمی دهند و لازم به تجدید نظر در نقش ها، وظایف و روش های نظارتی آن ها ست. از سوی دیگر، محور عملکرد گروه‌های آموزشی حول روش های تقویت نواندیشی، نوآوری در معلمان، ارتقاء شأن و منزلت اجتماعی معلمان، نقد و بررسی برنامه های درسی، کاربرد وسایل آموزشی، دستیابی به شیوه های مطلوب تدریس و ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، تقویت نقش تربیتی معلمان و ایجاد ارتباط و تفاهم بین معلمان و صاحب‌نظران تعلیم و تربیت می چرخد. عملکرد مورد انتظار ار این گروه ها، به شکل زیر دسته بندی می شود: الف) نظارت و راهنمایی آموزشی ب) ایجاد جوتفاهم و مشارکت بین معلمان در جهت ارتقای برنامه های آموزشی و پرورشی ج)اصلاح و بهبود روش های تدریس د) بهبود روش های ارزشیابی از آموخته های دانش آموزان ه) نقد و بررسی کتب درسی و برنامه های آموزشی(آقاسلیمی، ۱۳۸۰). وظایف و عملکرد این گروه ها را می توان در سه حیطه الف ) بهسازی آموزشی ب)رشد و پرورش کارکنان آموزشی ج) بهسازی برنامه های درسی(اولیوا و پاولز[۷]، ۲۰۰۴ : ۲۱) مورد بررسی قرار داد .
بنابرین، با توجه به جایگاه و عملکرد گروه‌های آموزشی مسأله مورد پژوهش بررسی رابطه بین کیفیت عملکرد نظارتی سرگروه های آموزشی با تعهد سازمانی و اثربخشی آموزشی دبیران دوره متوسطه دوم نواحی چهارگانه شیراز می‌باشد.
۱-۳- ضرورت و اهمیت پژوهش
در عصر تحول علم و تکنولوژی، معلمان باید همگام با این تحولات از نظر دانش، نگرش و مهارت‌های ذهنی و عملی متحول شوند تا بتوانند به مسئولیت‌های خطیر شغل خویش پاسخ مناسب بدهند. در اثر عملکرد صحیح نظارت و راهنمایی آموزشی است که اثربخشی تدریس معلمان و در نتیجه کم و کیف یادگیری دانش آموزان بهبود می‌یابد(عباسیان ،۱۳۸۴). زمانی معلمان می‌توانند در امر تدریس اثربخش باشند و وظایف خود را به طور منطقی و مؤثر انجام دهند که بتوانند کمک ها و خدمات لازم را از راهنمایان آموزشی دریافت نمایند. در صورت کمک و راهنمایی راهنمایان آموزشی است که معلمان می‌توانند قابلیت های خود را به منظور ارتقای کیفیت محیط آموزشی و در نهایت رشد همه جانبه دانش آموزان افزایش دهند. آنچه که بین راهنمای آموزشی و معلم روی می‌دهد بر عملکرد معلم و کلاس تأثیر می‌گذارد. راهنمایان آموزشی باید بدانند در چه صورت و شرایطی معلمان می‌توانند در امر تدریس اثربخش باشند. آن ها باید انتظارات خود را از معلمان بیان کرده و زمینه لازم برای اثربخشی آن ها را فراهم کنند ( نیکنامی، ۱۳۷۷ ص، ۲۱۰-۲۱۶).
