۲-۱۰- شکاف ارتباطی معمول در زوجین
گاتمن (۱۹۹۴) بر این عقیده است که بسیاری الگوهای ارتباطی منفی از چهار طبقه تبعیت می‌کند: ۱- انتقاد در مقابل گلر: وقتی فرد به همسر به جای گلر کردن حمله می‌کند، اختلافات شروع می شود. به عنوان مثال بجای گفتن «من هیچ تفریحی ندارد چون تو سینما رفتن را دوست نداری» گفته شود: «من واقعاً از سینما رفتن لذت می برم و آرزو دارم بتوانم با هم به سینما برویم» ۲- اهانت: تفاوت بین انتقاد و اهانت، قصد جریحه دار کردن یا صدمات روانشناختی بر همسر است. توهین، بد صدا کردن، بدخلقی و……. از علائم اهانت هستند. ۳- تدافعی بودن: در این مورد: زوج به صورت یک تیم عمل نمی کند. هر دو مسئولیت خود را ندیده می گیرند و خود را معذور می‌سازند. ۴- سرسختی در مخالفت (برای خسته کردن طرف مقابل): هنگامی که زوجین به نقطه ای از یأس می‌رسند، ممکن است یک عضور به دیوار سختی تبدیل شود و خودش را از مکالمه کنار بکشد تبدیل شدن به یک دیوار سخت نوعی اهانت است و هم نوعی انتقام و هم نوعی عکس العمل در اثر درماندگی است. اغلب این افراد با سرسختی شان موجب یکسرس مشکلات می‌شوند (یانگ ولانگ، ۱۹۹۸)
۲-۱۱- درمان مشکلات ارتباطی
مفاهیم کلیدی:
-
- ارتباطات خوب لازمه حل مشکلات، تسهیم اطلاعات و حمایت یکدیگر و رابطه زوجین است
-
- زوجین در کنار ارتباط نیاز یادگیری شیوه گفتگو و افزایش میزان تعاملات مثبت دارند.
-
- ارتباط غیر کلامی نقش خاصی را در ارتباط زوجین بازی می‌کند و می‌تواند منجر به تأکید پیامها یا ایجاد بن بست شود.
-
- تفاوت‌ها در نحوه ارتباط ظاهر می شود و در شیوه های بدفهمی زوجین می‌تواند نقش بازی کند.
-
- مدل خطی ارتباط به ما اجازه می‌دهد که حالت‌های کلیدی فرستنده-گیرنده و پس خوراند را در الگوهای ارتباطی زوجین مشاهده کرده و اهمیت نیت و برخورد را آزمون کنیم.
-
- به دلیل اینکه گاه افراد به طور مستقیم پیام می‌فرستند، خبر اشتباه فهمیده می شود.
-
- ارتباط اغلب مغشوش می شود، زیرا موارد پنهانی وجود دانرد که زوجین نیاز دارند آن ها را مستقیماً شناسایی کنند، اما آن ها به روشنی قابل شناسایی نیستند.
-
- ارتباط را می توان به شیوه های متعدد ارزیابی کرد، به عنوان مثال به کارگیری چک لیست، شناسایی الگوهای مشکل و نوار ویدئویی.
-
- محدوده های ارتباط، الگوهای استاندادری هستند که توسط متخصصین قابل شناسایی هستند و زوجین از آن ها برای آزمون تعاملات خود استفاده می‌کنند.
- درمانگران از مدل‌های ترکیبی زوج درمانی برای دسته بندی رفتارهای خاص و اهداف مؤثر برای هر زوج راجع به نحوه آموزشی آنان استفاده می‌کنند.
در سطوح عملی ارتباط به زوجین اجازه داده می شود که به بحث بپردازند، بر حل مشکل بیشتر و اطلاعات مهم را مبادله کنند. (یانگ دلانگ ۱۹۹۸)
۲-۱۲- بخش دوم مکاتب خانواده درمانی
رشد و توسعه خانواده درمانی:
آغاز نهضت «خانواده درمانی» مقارن اواخر دهه ۱۹۴۰ و اوایل دهه ۱۹۵۰ یعنی بعد از جنگ جهانی دوم و گروهمایی محدود اعضای خانواده بعد از جدایی هاست. با این حال نظرات درباره ریشه ها و سرچشمه های این نهضت بر قبل از این دوران بر می‌گردد.
ناتان آکرمن[۲۵] ۱۹۴۰ می‌گوید ماهیت التیام دهندگی خانواده[۲۶] همگام قوانین اساسی کردار انسان بوده و احتمالاً قدمت آن به اندازه خود خانواده است. خانواده درمانی و التیام بخشندگی خانواده، فصل مشترک های متعددی دارند. التیام دهندگی خانواده به عنوان یک پدیده طبیعی شامل کلیه فرآیندهائی است که خود به خود در چارچوب انواده در جهت التیام رخ می‌دهد. خانواده درمانی درام یا صحنه برخوردهای انسانی است. جستجوی حقایق انسانی بشری است. و بالاتر از همه در پی التیام زخم‌ها و ضعفهای خانواده است. لذا مسئولیت عمده خانواده درمانی از این قرار است. بالابردن احساس همبستگی و وحدت خانواده، فعال کردن نقش طبیعی خود شفا بخشی خانواده، و بالاخره تجربه ای است که راه را برای رسیدن به یک گروه طبیعی و واقعی باز می‌کند. لذا جای تعجب نیست که خانواده درمانی از یک حرمت فزاینده به عنوان یک بعد جدید درعلوم رفتاری و فلسفه التیام برخوردار باشد. (هی لی ۱۳۷۹)
بنظر کریستیان بیلز از جمله رشه ها و سرچشمه های خانواده درمانی «مردم شناسی» و «روان تحلیل گری» است. بسیاری از بنیان گذاران نهفته خانواده درمانی جزء تربیت یافتگان مکتب روان تحلیل گری و یا متأثر از نظریه و روش های آن بوده اند. آکرمن، بوئن[۲۷] و لیدز[۲۸] و مینوچین و سایز از آن جمله اند.
ناتان آکرمن (۱۹۵۸) از پیشگامان میرشناس این گروه بود و انتشار کتاب او تحت عنوان «پویایی‌های روانی زندگی خانوادگی» (۱۹۸۵) نقطه عطف مهمی در توسعه خانواده درمانی بشمار می رود.
اکنون به نظر می‌رسد خانواده درمانی جایگاه مطمئنی در بین شیوه های درمانی به دست آورده و روش و رویکرد منظم و اصولی برای حل مشکلات، ارزش خود را نشان داده است. تا این زمان تاریخچه خانواده درمانی شواهد فراوانی به دست داده است، مبنی بر اینکه در نظر گرفتن و اصلاح تعاملات افراد، به هر وسیله می‌تواند راهی ارزشمند و درمان انواع مشکلات باشد و بارکر و (۱۳۷۵).
