۱-۳ ) ضرورت و اهمیت تحقیق
صادرات به عنوان موتورمحرکه اقتصاد نقش قابل توجهی در افزایش تولید، اشتغال و و درآمد ارزی ایفا مینماید و اکثر محققان به اهمیت صادرات به عنوان یک عنصرکلیدی در اقتصاد کشور و سودآوری واحدهای کسب و کار اشاره کرده‌اند. در پنج برنامه توسعه اقتصادی به مقوله صادرات توجه خاصی شده است وسند استراتژی توسعه صادرات هم توسط دولت جمهوری سلامی ایران تصویب و ابلاغ گردیده است. با عنایت به اینکه تاثیر و نقش جهت گیری استراتژیک در بهبود عملکرد سازمان، فن آوری و تولید محصول جدید و جهت گیری بازارصادراتی در بسیاری از مطالعات مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته وبه لحاظ اهمیت صادرات دراقتصاد کشوربویژه افزایش تولیدواشتغال دراستان گیلان، لذا، ضروریست تحقیقی انجام گردد تا با بررسی و سنجش تاثیرجهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان گیلان، نتایج آن را برای بهره برداری، توسعه وفرهنگ سازی موضوع ارائه نماییم.
۱-۴ ) اهداف تحقیق
با توجه به اهمیت و جایگاه جهت گیری استراتژیک دربسیاری از مطالعات مربوط به برنامه ریزی استراتژیک، هدف ازاین مطالعه سنجش تاثیر جهت گیری استراتژیک و ابعاد این جهت گیری برعملکرد صادراتی استان می‌باشد.
۱-۵) سوالات تحقیق
۱-۵-۱) سوال اصلی تحقیق
۱٫ آیا جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۱-۵-۲) سوالات فرعی تحقیق
۱٫ آیا بعد متهورانه جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۲٫ آیا بعد تحلیلی جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۳٫ آیا بعد تدافعی جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۴٫ آیا بعد آینده نگری جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۵٫ آیا بعد فعالانه جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۶٫ آیا بعد ریسک پذیری جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان تاثیردارد ؟
۱-۶) چارچوب نظری تحقیق
در این تحقیق جهت گیری استراتژیک به عنوان متغیرمستقل وعملکرد صادراتی به عنوان متغیروابسته می‌باشد. متغیرمستقل ازشش بعد تشکیل شده است:
تهاجمی- تحلیلی – تدافعی – آیندهنگر – فعالانه – ریسک پذیری
و مدل مفهومی تحقیق به صورت زیر می‌باشد.
جهت گیری استراتژیک
شکل ۱-۱ مدل تحلیلی( محقق)
۱-۷) فرضیه های تحقیق
۱-۷-۱) فرضیه اصلی تحقیق
۱٫ جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادرات تاثیردارد.
۱-۷-۲) فرضیه های فرعی تحقیق
۱٫ بعد تهاجمی جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد.
۲٫ بعد تحلیلی جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد.
۳٫ بعد تدافعی جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد.
۴٫ بعد آینده نگری جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد.
۵٫ بعد فعالانه جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد.
۶٫ بعد ریسک پذیری جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد.
۱-۸) متغیرهای تحقیق
در یک تحقیق علمی برای پاسخ دادن به سوالات تحقیق و یا آزمون فرضیات، تشخیص متغیرها امری ضروری است. در این تحقیق دو دسته متغیر داریم:متغیر مستقل و وابسته
۱-۸-۱) متغیر مستقل
یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعداز انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می پذیرد یا تاثیرش بر روی متغیر دیگر (متغیر وابسته)مشاهده شود. در این تحقیق متغیر مستقل جهت گیری استراتژیک می‌باشد.
۱-۸-۲) متغیر وابسته
متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می‌گیرد در این تحقیق متغیروابسته عملکرد صادراتی می‌باشد.
۱-۹) تعریف مفهومی متغیرها
۱-۹-۱)جهت گیری استراتژیک
جهت گیری استراتژیک اقدامات و جهت های انجام شده به وسیله یک بنگاه به منظور اتخاذرفتارهای مناسب به منظور عملکرد متعالی و مداوم تعریف شده است. جهت گیری استراتژیک جهت و اهدافی که مدیریت عالی یک بنگاه تمایل دارد پیگیری نماید. آن توانایی یک بنگاه برای تمرکز روی جهت گیری استراتژیک و مزیت رقابتی برای ایجاد یک هماهنگی متناسب استراتژیک را تعیین می ماید (narver&slater,1990 , gatingnon&xuereb,1997)
شش بعد برای گرایش استراتژیک، در ابزار سنجش استراتژی کسب و کار، ارائه شده که عبارتند از:
تهاجمی- تحلیلی – تدافعی – آیندهنگر – فعالانه – ریسک پذیری
۱-۹-۲) عملکرد صادرات
عملکرد صادراتی به عنوان نتایج فعالیت های یک شرکت در بازارهای صادراتی تعریف شده است.
(sosa & shoham1996 ) و برای شناسایی سطح عملکرد سازمان‌ها حیاتی است. این معیار تعیین می‌کند که آیا سازمان دارای عملکرد مناسبی هست. با توجه به اهمیت این موضوع در کشورهای مختلف تحقیقات متفاوتی در زمینه شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد صادراتی در صنایع مختلف انجام شده است. در هر کدام این پژوهش‌آموزش‌ها، متغیرهایی مد نظر بودهاند که بنا به نظر پژوهشگر، به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد صادراتی مؤثر بودهاند.
عملکرد صادراتی حاصل عملیات سازمانی است که شامل دستاوردها و اهدف داخلی و خارجی شرکت می‌باشد. همچنین عملکرد صادراتی به عنوان کسب اهداف سازمانی تعریف شده و درآن توسعه محصول و توسعه بازار که در نتیجه موجب کسب سوداوری برای شرکت خواهد شد. مورد توجه قرارمیگیرد. میزان موفقیت یک شرکت در امرصادرات را می توان باعملکرد صادراتی آن ارزیابی نمود. برای سنجش عملکرد صادراتی، از متغیرهای رشد فروش های صادراتی، حجم فروش صادراتی، تراکم بازار صادراتی، عملکرد رقابتی و رضایت از عملکرد صادراتی در این تحقیق استفاده شده است.
۱-۱۰ ) تعریف عملیاتی متغیرها
تعریف عملیاتی تعریفی است که بر ویژگی های قابل مشاهده استوار است پژوهش گر قبل ازآنکه متغیر و سازه‌ها را مورد مطالعه قرار دهد، بایستی تصمیم بگیرد که چه نوع رویدادهای قابل مشاهده ای معرف این سازه‌ها می‌باشند و تعریف عملیاتی باید طوری انجام پذیرد که چنانچه هر پژوهش گری در شرایط مشابه به اندازه گیری سازه یا مفهوم مورد مطالعه بپردازد، نتیجه یکسانی به دست آورد. وبه عبارتی دیگر، شرح متغیرها به شیوه ای که قابل اندازه گیری باشند در این تحقیق برای اندازه گیری کردن متغیرها از طیف پنج گزینه ای لیکرت(کاملا” موافقم، نسبتا”موافقم، نظری ندارم، کاملا”مخالفم، نسبتا”مخالفم) استفاده شده است.
ساختارها، آیتم ها و مقیاس هایی که در پرسشنامه استفاده شده است:
۱-۱۰-۱) جهت گیری استراتژیک
تمام آیتم ها برای ابعادشامل متهورانه ۴ سوال – تحلیلی ۶سوال– تدافعی ۴سوال- آیندهنگرانه۵سوال- فعالانه ۵ سوال و ریسک پذیری ۵سوال درمجموع ۲۹ سوال‌بر اساس مقیاس ۵ گزینه ای لیکرت از (۱=بسیارمخالف تا ۵ = بسیارموافق ) دسته بندی شده است.
