نماینده ای که برای اندازه شرکت در نظر گرفته شده است لگاریتم طبیعی کل دارایی ها میباشد همچنین اینگونه به نظر میرسد که شرکت های جوان در مقایسه با دیگر شرکت ها رفتار متفاوتی داشته باشند ،از یک رو امکان دارد که اینگونه شرکت ها بدلیل فعالیت به صورت گروهی وجه نقد کمتری را در نظر داشته باشند و از روی دیگر جوان بودن این شرکت ها موجب دشواری هایی در تامین مالی خارجی میگردد ،بنابراین میزان وجه نقد مورد نیاز این شرکت ها که هم دارای فعالیت گروهی بوده و هم با محدودیت استقراض بیشتر و هزینه های تامین مالی خارجی بیشتری به نسبت دیگر شرکت ها مواجه هستند مبهم می باشد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
تعریف و ماهیت سرمایه در گردش
سرمایه در گردش یک شـرکت مـجموعه مبالغی اسـت که در دارایی های جاری سـرمایه گذاری
می شود. اگر بدهی های جاری از دارایی های جاری کسر گردد مقدار خالص آن بدست می آید
مدیریت سرمایه در گردش عبارتست از تعیین حجم و ترکیب منابع و مصارف آن به نحوی که ثروت سهامدارن افزایش یابد.(تروئل و سولانو، ۲۰۰۶،ص۷)[۲۰]
به دارایی های جاری مصارف سرمایه در گردش گفته می شود که عبارتست از: موجودی نقدی، اوراق بهادار قابل معامله، حساب های پرداختنی و موجودی کالا مدیریت باید مواظب میزان هر کدام از این اقلام باشد تا بتواند جوابگوی عدم هماهنگی زمانی بین پرداختها و در یافتهای شرکت باشد.(عبدالرحمان و محمد ناصر، ۲۰۰۷،ص۲)[۲۱]
شرکت ها سرمایه در گردش را به منظور حمایت و پشتیبانی از فعالیتها و عملیات اصلی شرکت نگهداری می کنند. به عبارت دیگر آن حاصل عملیات شرکت می باشد. زیرا، شرکت همیشه نیازمند است که مقداری نقدینگی برای خرید مواد اولیه مصرف کند. (قالیباف،۱۳۸۷،ص ۷۹)
سرمایه در گردش به عنوان معیاری برای اندازه گیری توان نقدینگی شرکت به کار می‌رود.هر چه قدر مقدار آن بالا باشد، توان نقدینگی شرکت بالاست. به طور خلاصه، سرمایه گذاریی است که امکان تداوم فعالیت شرکت را در کوتاه مدت فراهم میکند تا از فعالیت اصلی و سرمایه گذاری بلند مدت خود پشتیبانی کرده و به اهداف بلند مدت خود برسد.(لوانیزولازاریدیز،۲۰۰۴،ص۱۲)[۲۲]
مدیریت سرمایه در گردش
مدیریت سرمایه در گردش عبارتست از مدیریت منابع و مصارف کوتاه‌مدت شرکت. دارایی های‌جاری و بدهی های‌جاری معمولا از محل فروشهای کنونی و پیش‌بینی شده تامین می‌شوند. این منابع و مصارف (کوتاه مدت) از اجزای اصلی تشکیل دهنده آن هستند. به‌علاوه مدیران مالی میزان ورود سرمایه گذاری در هر یک از این اقلام و رسانیدن آن ها به سطح مطلوب ومورد نظر را تعیین می کنند و در عین حال، مقدار وجه مورد نیاز برای تهیه و تامین‌مالی دارایی های جاری و منابع تامین کننده این وجوه را مشخص می‌سازند. (تروئل و سولانو، ۲۰۰۶،ص۶)[۲۳]
تصمیمات مربوط به تامین مالی بلند‌مدت لازم برای پشتیبانی مالی از دارایی های جاری واحد انتفاعی را در بر‌می‌گیرد.و آن بخش از دارایی های‌جاری است که بر بدهی های‌جاری فزونی دارد و از طریق استقراض بلند‌مدت و حقوق صاحبان سهام پشتیبانی مالی شده است.هر واحد انتفاعی که نسبت جاری بیش از یک دارد،سرمایه در گردش مثبت دارد. برای سطح معینی از بدهی های‌جاری، هر چه آن در واحد انتفاعی بیشتر باشد نسبت جاری بالاتری خواهد‌داشت.قراردادهای وام‌های بلند‌مدت شامل مواردی ناظر بر نگهداری مبلغ معینی از آن می باشد. (جهانخانی و همکاران ،۱۳۸۶،ص۵)
به طور کلی مدیریت سرمایه در گردش بیشتر به مدیریت دارایی های‌جـاری اشاره دارد کــــه درگیر دو فرایند است:
۱- پیش بینی وجه نقد مورد نیاز
تغییر در میزان عملیات شرکت میتواند تاثیر سریعی بر سطح سرمایه در گردش مورد نیاز بگذارد. برای مثال اگر قیمت مواد خام افزایش یابد، وجه نقد بیشتری برای خرید مواد اولیه لازم است، در چنین شرایطی حتی اگر شرکت بتواند قیمت فروش کالای تولیدی خود را افزایش دهد،نیاز بیشتری برای پشتیبانی فروش خواهد بود. یک مدیر آگاه و هوشیار فعالیتهای‌عملیاتی را تحت نظر داشته و بر اساس آن سطح مورد نیاز برای دوره‌های آتی را برآورد میکند.
۲- تامین وجوه
زمانی که وجوه مورد نیاز پیش بینی شد، مدیر مالی باید آن را از بهترین منابع و با کمترین هزینه برای دوره مالی مورد نظر تامین کند.
برای مدیریت سرمایه در گردش کارا و موثر در یک شرکت، پیش بینی و تامین وجه مورد نیاز شرکت یک هدف است. به طور کلی، آن بدین معنی است که وجوه‌نقد، حسابهای‌دریافتنی و موجودی‌کالا در سطحی حفظ شوند که بتوانند برای پرداخت صورت حسابهای کوتاه‌مدت و تعهدات جاری شرکت مناسب و کافی باشند.( همان منبع ،۱۳۸۶،ص۶)
اهمیت مدیریت سرمایه در گردش
مدیریت سرمایه در گردش شامل جنبه های مختلفی است که آن را موضوع مهمی برای مطالعه می‌سازد.برخی از جنبه ها به شرح زیر است:
۱- زمان صرف شده در ارتباط با مدیریت سرمایه در گردش
مطالعات نشان می‌دهد که بیشتر وقت مدیریت مالی صرف عملیات داخلی روزانه شرکت می شود. عملیاتی که به سادگی تحت عنوان “مدیریت سرمایه در گردش” می‌گنجد. از آنجا که زمان زیادی صرف عملیات آن می شود مطالعه کامل موضوع درطول دوره های مدیریت مالی صحیح به نظر میرسد.
۲- سرمایه گذاری در دارایی های جاری
به طور کلی دارایی های‌جاری بیش از نیمی از کل دارایی های یک موسسه را تشکیل می‌دهند. از آنجا که این دارایی ها، سرمایه گذاری های عمده‌ای به حساب می‌آیند و نظر به این که سرمایه گذاری های به نسبت فراری هستند ارزش توجه کامل مدیر مالی را دارند.
۳- اهمیت مسئله برای موسسات کوچک
مدیریت سرمایه در گردش بویژه برای شرکت های‌کوچک پر‌اهمیت است یک موسسه‌کوچک میتواند با اجازه کارخانه و تجهیزات، میزان دارایی های ثابت خود را کمینه سازد، اما راهی برای دوری از سرمایه‌گذاری در دارایی های‌جاری ندارد.بنابراین آن ها برای مدیر‌مالی شرکت های کوچک از اهمیت بیشتری برخوردار است. به علاوه به علت عدم دسترسی مدیر‌مالی آن ها به بازارهای سرمایه و اعتبارات بلند‌مدت شرکت باید به طور جدی بر اعتبارات تجاری و وام های کوتاه مدت بانکی تکیه کند. اینها هر دو بر سرمایه گردش خالص اثر می‌گذارند، زیرا باعث بالا رفتن بدهی های جاری می شود.
۴- رابطه بین رشد فروش و دارایی های‌جاری
رابـطه بین رشـد فـروش و نـیاز به تامین مالی دارایی های جاری، رابـطه نزدیک و مستقیم است.
افزایش فروش باعث ایجاد نیازهای مشابه سرمایه‌گذاری در موجودی‌های اضافی میگردد.(رضا شباهنگ،۱۳۸۵،ص ۶۱-۶۰)
چرخه تبدیل وجه نقد:
چرخش وجه نقد تولید کالا مستلزم مصارف سرمایه در گردش است . شرکت ها برای تولید کالا مجبورند ابتدا مواد اولیه بخرند، سپس آن ها را تغییر شکل داده ، به صورت کالاهای ساخته شده در آورند آنگاه با فروش موجودی کالای ساخته شده ، حسابهای دریافتنی یا اسناد دریافتنی افزایش می یابد و با وصول مطالبات ،دوره گردش وجه نقد به پایان می رسد .از آنجا که برای خرید مواد اولیه و پرداخت دستمزد کارگران بلافاصله وجه نقد پرداخت نمی شود ، مقداری از سرمایه در گردش از حسابهای پرداختنی و سایر هزینه های پرداختنی تامین می گردد.
تقریبا همه شرکت ها فعالیتی مستمر ودائمی دارند و برای مراحل تولید سرمایه در گردش لازم است . چرخش وجه نقد از زمانی که شرکت بابت مواد اولیه پول پرداخت می کند شروع می شود و تا هنگامی که مطالبات ناشی از فروش کالا را دریافت می کند ادامه می یابد .
چرخه تبدیل وجه نقد بعنوان جزئی از چرخه عملیاتی نشان دهنده دوره یا مدت زمانی است که وجه نقد به مصرف فرایند عملیاتی شرکت برای تولید یک قلم محصول میرسد .کوتاه کردن این دوره به مفهوم این است که برای حجم معینی از تولید مقدار کمتری از وجه نقدبه مصرف می رسد (سرمایه در گردش کمتری مورد نیاز است و از اینرو نیاز به سرمایه کمتر خواهد شد) (سامیلوگ و دمیرنیس ۲۰۰۸)
می توان با کوتاه کردن متوسط دوره ای که پول به صورت موجودی کالاست یا با کوتاه کردن متوسط دوره وصول مطالبات یا از طریق طولانی تر کردن مهلت پرداخت حساب های پرداختنی ،چرخش وجه نقد را کوتاه تر کرد .
طول زمان چرخش وجه نقد فقط یکی از عوامل تعیین کننده سرمایه در گردش خالص مورد نیاز است . حتی اگر طول زمان چرخش وجه و هر یک از اجزای تشکیل دهنده ان ثابت بمانند،باز هم عامل اصلی ،حجم تولید است که تعیین کننده مقدار سرمایه ای است که باید به هر یک از مراحل دوره گردش اختصاص یابد و آن هم در گرو پیش بینی حجم فروش برای آینده نزدیک است. (سامیلوگ و دمیرنیس ۲۰۰۸)
این معیار ارزیابی به مدت زمان لازم بین خرید مواد اولیه و جمع اوری وجوه حاصل از فروش کالای ساخته شده اشاره میکند .هرچقدر این مدت طولانی تر باشد ،سرمایه گذاری بیشتری در سرمایه در گردش مورد نیاز می باشد .چرخه تبدیل وجه نقد طولانی تر ممکن است سودآوری شرکت را از طریق افزایش فروش افزایش دهد .با جد این اگر هزینه سرمایه گذاری در سرمایه در گردش بیشتر از منافع حاصل از سرمایه گذاری در موجودی یا اعطای بیشتر اعتبار تجاری باشد .سودآوری شرکت ممکن است کاهش یابد .
هرچه قدر دوره تبدیل وجه نقد کمتر باشد نشان دهنده این است که شرکت وضعیت نقدینگی بهتری دارد .هنگام استفاده از این معیار باید به نکات زیر توجه کرد ) :خرم نژاد ۱۳۸۶ )
برای محاسبه چرخه تبدیل وجه نقد تاخیر در پرداخت حسابهای پرداختنی از دوره عملیات کسر می شود .لذا هر چه دوره تاخیر در حسابهای پرداختنی بیشتر باشد چرخه تبدیل وجه نقد کوتاه تر می شود .وظاهرا کوتاه تر بودن چرخه تبدیل وجه نقد نشان دهنده وضعیت مناسب تر نقدینگی است در حالی که تاخیر در پرداخت حسابهای پرداختنی می تواند دلیل نامناسب بودن وضعیت نقدینگی باشد .هرچه این تاخیر بیشتر باشد وضعیت نامطلوب تر است ولی هنگامی که این رقم را در محاسبه چرخه تبدیل وجه نقد به کار می بریم نتیجه متفاوت حاصل می شود .یعنی تاخیر های طولانی تر موجب کمتر شدن چرخه تبدیل وجه نقد و نشان دهنده نقدینگی مناسب است .بنابراین ،تناقض احتمالی مذکور می باید به گونه ای مرتفع شود .
-
- در معیار چرخه تبدیل وجه نقد به مانده وجه نقد شرکت توجهی نمی شود .لذا علاوه بر وجه نقد مورد نیاز شرکت ،مازاد بر حد مطلوب وجه نقد شرکت می بایست مورد توجه قرار گیرد .
-
- در معیار چرخه تبدیل وجه نقد صرفا طول دوره وصول مطالبات و دوره پرداخت مد نظر قرار می گیرد و به مقدار آن توجهی نمی شود .اگر دو شرکت را در نظر بگیریم که دوره تبدیل وجه نقد آن ها دو ماه است ولی حساب های پرداختنی شرکت اول ۹۰درصد مجموع مطالبات و موجودی کالا باشد و برای شرکت دوم این نسبت ۵۰ درصد باشد .
بدیهی است که شرکت اول حجم تعهدات بیشتری نسبت به حجم دارائی های جاری قابل تبدیل به وجه نقد دارد در مقایسه با شرکت دوم که این نسبت کمتر است ،وضعیت نقدینگی نامناسبی دارد که در شاخص چرخه تبدیل وجه نقد به ان اشاره نمی شود.
استراتژی دارایی ها در نگهداری وجه نقد:
داشتن این نوع استراتژی مستلزم تعیین و حفظ سطح معینی از هر یک از اقلام دارایی های جاری و کل دارایی ها می گردد.
الف) استراتژی محافظه کارانه مدیریت دارایی های جاری با نگهداری پول نقد ،موجودی کالا و اوراق بهادار قابل فروش می کوشد نقدینگی خود را حفظ کند این استراتژی بسیار ریسک اندکی دارد اما باعث هرز رفتن سرمایه می شود چون هزینه فرصت سرمایه گذاری ایجاد کرده و باعث از دست رفتن سودی می شود که میشد با سرمایه گذاری در همین مدت معطل مانده بدست آورد. (وکیلی فرد و همکاران ،۱۳۸۴،ص۱۰۴)
ب) استراتژی جسورانه مدیریت دارایی های جاری همواره می کوشد تا وجوه نقد ،موجودی کالا و اوراق بهادار قابل فروش را به حداقل برساند تا از این وجوه در سرمایه گذاری های سود آور دیگری استفاده شود اما مشکلی که در اینجا پدید می آید نادیده گرفتن بدهکاران شرکت است که میتواند به اعتبار شرکت لطمه وارد کرده و شرکت را در پرداخت دیون ناتوان نشان دهد .(وکیلی فرد و همکاران ،۱۳۸۴،ص۱۰۴)
کنترل شرکت ها و مبحث حاکمیت شرکتی
اخیراٌ مشکلات متعددی در رفتار شرکت ها دیده شده است . بخشی از این اثر ، شناسایی نگرانی های تمام ذی نفعان سازمان است که خود توسط افراد زیادی مورد بحث قرار گرفته است و یافته های بی حد و حصر و غیر قاطعانه ای را به همراه داشته است . به علاوه ، با افزایش سطح مسئولیت و پاسخ گویی شرکت ها در برابر ذی نفعانشان ، شرکت ها احساس کرده اند که تدوین یک آیین نامه برای حاکمیت شرکتی ضروری است ، به گونه ای که آن ها را به سوی برقراری ارتباط بهتر و مناسب تر با ذی نفعان رهنمون سازد .
