۰
۰
۰
۰
۳۱۵۰
۳۱۸۰
۰
۰
۳۱۲۳
۳۱۲۳
فصل چهارم
شکست چندلایههای کامپوزیتی
۴-۱- مقدمه
چندلایههای کامپوزیتی، قبل از شکست نهایی، دچار شکستهای موضعی میشوند. این شکستها با گذشت زمان یا افزایش بار انباشته شده و به شکست نهایی می انجامند. مطالعه آغاز آسیب و چگونگی انباشتگی آن را مکانیک آسیب نامند که در این فصل فقط به قسمت ابتدایی آن، یعنی تئوریهای وقوع شکست که همان شروع آسیب است اشاره میشود. هرچند که هیچ تئوری یکتا و یکسانی برای بارگذاری های مختلف و پیش بینی شکست در مقیاس های مختلف برای مواد کامپوزیتی مختلف وجود ندارد، اما سعی میشود مبتنی بر مشاهدات تجربی و یافتههای تئوری، در تحلیل هر مود بارگذاری و برای هر ماده کامپوزیتی، بهترین و نزدیک به واقعترین تئوری انتخاب شود]۱۶[.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۴-۲- مودهای مختلف شکست در یک لایه کامپوزیتی
برخلاف فلزات که قبل از شکست، تغییر فرم پلاستیک را تجربه میکنند و آسیب وارده به آنها را میتوان توسط روشهایی همچون بازپخت[۹۸] مرتفع کرد، کامپوزیتهای ماتریس پلیمری بعد از تغییر فرم الاستیک دچار آسیبهای بازگشت ناپذیر شده و سرانجام میشکنند]۱۶[.
شکست کامپوزیتها در مقیاس میکرو تحت مکانیزمهای مختلفی صورت میپذیرد. نوع این مکانیزمها و ترتیب و توالی آنها در قطعات مختلف، رابطه مستقیمی با نوع بارگذاری و ویژگیهای اجزای تشکیلدهنده آن قطعه دارد]۲۶[. مکانیزمهای شکست میکرو عبارتند از: شکست کششی فایبر، شکست فشاری فایبر (که متاثر از رفتار برشی رزین و عیوب داخلی مثل ناهمراستاییهای فایبر و حفرهها است و بسته به نوع ماده، مودها و مصادیق مختلفی داشته باشد مثل: ریزکمانش[۹۹]، کمانش[۱۰۰] و زوال فشاری عادی ناشی از استحکام پایین فایبر که بیشتر برای آرامیدها مطرح است و برای کربن، شیشه و یا برن موضوعیت ندارد)، شکست فشاری و کششی ماتریس ناشی از شبکههایی از شکافها و ترکهای کوچک، جدایش فایبر و ماتریس از همدیگر و آزادسازی تنش، خروج فایبر از لامینا، ترک های شعاعی و دونیم شدگی فایبر. این مکانیزمهای میکرو در صورت رشد و در مقیاس بالاتر، میتوانند منجر به شکست لامینا بفرم ترکهای عرضی در صفحات موازی فایبر، شکست فایبری در صفحاتی عمود بر فایبرها و جدایش بین لایههای لامینیت شوند. از آنجا که بیشترین بار را فایبرها تحمل میکنند، شکستهای فایبری از معمول ترین شکست هاست. وقتی فایبرها شکستند و متعاقبا جدایش فایبر و ماتریس هم اتفاق افتاد مکانیزم بعدی یعنی خروج فایبرها از لامینا اتفاق میافتد. اما قبل از جدایش ماتریس، ماتریس همچون پلی نقش انتقال دهنده نیرو بین رشته های شکسته فایبر را برعهده دارد[۱۰۱]؛ لذاست که شکست فایبر بلافاصله منجر به خروج نهایی نمیشود اما دارای تاثیرات مخربی است که جذب رطوبت را آسان میکند و میتواند به سطح بین لایهها برسد و موجب لایه لایه شدن آنها شود]۱۶[.
شکل ۴-۱- مودهای مختلف شکست در مقیاس میکرو (فایبر و ماتریس)]۱۶[
جدایش بین لایههای مجاور در چندلایههای کامپوزیتی که پتانسیل زیادی برای لایهلایه شدن دارند یکی دیگر از گونههای مهم شکست در این چندلایهها است که بخاطر فقدان المانهای تقویتکننده در راستای ضخامت رخ میدهد. جدایش که از بارگذاریهایی همچون ضربه یا از عیوبی که حین ساخت بوجود میآیند ناشی میشود میتواند کاهش قابل توجهی در توانایی تحمل بار فشاری و سختی خمشی سازه بوجود آورد. اگر بارگذاریها بصورت تکرارشونده اعمال شوند سایز جدایش به اندازه بحرانی رسیده و بصورت ناپایدار رشد میکند تا لامینیت استحکام فشاری و خمشی خود را بشدت از دست بدهد]۱۰[.
۴-۳- تئوریهای مختلف شکست در یک لایه کامپوزیتی
موارد متعددی از تئوریهای زوال وجود دارد که به بررسی زوال یک لامینای مرکب میپردازند. البته این تئوریها فقط به نواحی دور از ناپیوستگیهایی نظیر سوراخ، ترک یا لبه لامینا قابل اعمال اند. مجموعه این معیارها را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد. معیارهای که مبتنی بر اصل پدیده شکست بعنوان یک رخداد هستند و معیارهایی که چگونگی مودهای مختلف شکست را دنبال میکنند ]۱۶[.
۴-۳-۱-معیارهای مبتنی بر پدیده شکست[۱۰۲]:
این دسته صرفا پدیده شکست را فارغ از نوع آن، مورد توجه قرار میدهد و تاثیر و تاثر متقابل تنش/کرنش های متفاوت اعمالی بر لامینا را باهم و یکجا در نظر میگیرد[۱۰۳]. لذا در اینجا سخن از تئوریهایی است که در یک عبارت چندجملهای یا تانسوری شامل تنشهای مختلف، تاثیر همه آنها را بیتوجه به اینکه هرکدام در ایجاد و رشد کدام مود شکست دخالت دارند، توأمان لحاظ میکنند و از عبارات ریاضی بفرم کلی رابطه (۴-۱) بعنوان تابعی از استحکام ماده جهت توصیف سطح شکست بهره میگیرند.
(۴-۱)
این عبارات که از برازش منحنی به دیتاهای تجربی حاصل شدهاند، بطور جداگانه در هر لایه چک میشوند تا وقوع شکست در آن لایه تخمین زده شود]۹[.
البته هرچند بیان اختصاصی تر عبارت فوق برای شکست مواد غیرایزوتروپیک توسط گلدنبلات و کوپنوف بصورت زیر ارائه شد ]۲۶[:
(۴-۲)
اما شکل بیشتر معیارهای رابطه فوق، به فرم چندجملهایهای درجه دو[۱۰۴] و به یکی از دو صورت ذکرشده در جدول ۴-۱ میباشند.
جدول ۴-۱- دو فرم عمده و معمول معیارهای شامل ترمهای تنش تا مرتبه دوم و مثالهایی از هرکدام ]۱۷[
Theory
Criterion