B2
سودوموناس
شکل ۱۲-۴- اثرات متقابل ارقام و سطوح کودی بر تعداد سنبلچه در خوشه.
بین ارقام و سطوح کودی از نظر تعداد سنبلچه در خوشه اثرات متقابلی مشاهده شد (شکل ۱۲-۴). رقم پیشتاز در تیمار کودی مایکوریزا (۱۵ سنبلچه) بیشترین تعداد سنبلچه را نسبت به تیمار شاهد (۵/۱۲ سنبلچه) داشته است. نکته جالب توجه در این شکل عدم وجود اختلاف معنی دار در تیمار کودی مایکوریزا + ۲۵% کود شیمیایی و سودو موناس + ۲۵% کود شیمیایی در دو رقم مورد بررسی می باشد که تعداد سنبلچه در خوشه این دو تیمار به ترتیب ۱۴ و ۵/۱۳ می باشد. در رقم چمران و تیمار کودی سودوموناس (۱۴ سنبلچه) نسبت به همین تیمار در رقم پیشتاز (۵/۱۲ سنبلچه) در سطح ۱% اختلاف معنی داری مشاهده شد، که این نتایج با بررسی های مختلف انجام شده با بهره گرفتن از میکروارگانیسم های حل کننده فسفات که سبب افزایش حلالیت فسفر از منبع فسفات خاک و ارتقاء شاخص های عملکرد در محصولاتی چون پنبه (Gossypium hirsutum L.) (۷)، ذرت (۲) و (۲۹) مطابقت دارد. در تحقیقات راجا و همکاران (۲۰۰۲) مشخص گردید که بیشترین تعداد سنبلچه در تیمار کود شیمیایی به همراه مایکوریزا حاصل گردید، و بین دیگر سطوح از این نظر اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (۱۲۰).
۲-۴-۴- تعداد دانه در خوشه
تعداد دانه در خوشه یکی از اجزای تعیین کننده مقدار عملکرد دانه می باشد. از نظر تعداد دانه در خوشه بین ارقام در سطح ۱% اختلاف معنی داری مشاهده شد (شکل ۱۳-۴). رقم پیشتاز به دلیل اینکه تعداد دانه در خوشه بیشتری دارد بنابراین عملکرد دانه بیشتری را نیز خواهد داشت و همان طور که در جدول(۲-۴) نیز مشاهده می شود؛ با افزایش تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه کاهش یافته است (همبستگی معکوس و منفی)، ولیکن به دلیل وجود اختلاف معنی دار در سطح احتمال ۱% بین ارقام، می توان چنین توجیه کرد که تعداد دانه در خوشه به قدری زیاد بوده است که جبران کاهش وزن هزار دانه را در رقم پیشتاز کرده ، بنابراین عملکرد دانه نیز بیشتر شده است (۳۰). رقم پیشتاز با ۶۷/۲۶ دانه در هر خوشه نسبت به رقم چمران با ۹۲/۲۳ دانه در سطح ۱% اختلاف معنی داری را بوجود آورده بود و این یکی از ملاک های اختلاف عملکرد دانه در این دو رقم می باشد که در مباحث بعدی به تفصیل خواهد آمد. وجود خوشه طویل تر و تعداد سنبلچه های بیشتر در رقم پیشتاز سبب برتری رقم پیشتاز در تعداد دانه موجود در خوشه این رقم نسبت به رقم چمران بوده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
شکل ۱۳-۴- تعداد دانه در خوشه ارقام مورد بررسی پیشتاز و چمران.
Ch0B0
شاهد
Ch1B1
مایکوریزا + ۲۵% کود شیمیایی
B1
مایکوریزا
Ch2B0
کود شیمیایی
Ch1B2
سودوموناس + ۲۵% کود شیمیایی
B2
سودوموناس
شکل ۱۴-۴- اختلاف سطوح مختلف کودی از نظر تعداد دانه در خوشه.
تعداد دانه در خوشه همبستگی مثبت و معنی داری با کلیه صفات مورد بررسی در این آزمایش به جز وزن هزار دانه (که همبستگی منفی و معنی داری بین این دو صفت مشاهده شد) داشت (جدول ۲-۴). بین سطوح کودی از نظر تعداد دانه در خوشه در سطح ۱% اختلاف معنی دار مشاهده گردید به گونه ای که در تیمار مایکوریزا + ۲۵% کود شیمیایی بیشترین تعداد دانه در خوشه معادل ۷۵/۲۹ مشاهده شد که در مقایسه با تیمار شاهد و دیگر سطوح کودی اختلاف معنی داری را در سطح ۱% سبب شده بود. تیمار های مایکوریزا (۷۵/۲۸ دانه)، سودوموناس + ۲۵% کود شیمیایی (۶۴/۲۶ دانه)، سودوموناس (۲۵/۲۳ دانه)، کود شیمیایی (۵/۲۱ دانه) در مکان های بعدی قرار گرفتند. نکته جالب توجه در شکل (۱۴-۴) این است که کود بیولوژیک مایکوریزا به صورت کاربرد تنها و به صورت تلفیق با کود شیمیایی بر تعداد دانه در خوشه تأثیر چشمگیری دارد. به احتمال زیاد ایندول استیک اسید ترشحی از مایکوریزا، از طریق افزایش رشد ریشه های جانبی و افزایش وزن برگ و ریشه سبب افزایش مواد پرورده، شده که به نوبه خود باعث افزایش رشد رویشی و افزایش سهم اندام های زایشی از جمله تعداد دانه در خوشه می گردد. این اسید معمولاً ، همراه با اکسین و سیتوکنین، جزء مواد تحریک کننده رشد می باشد که توسط مایکوریزا تولید می شود (۱۲). در آزمایش راجا و همکاران (۲۰۰۲) بین تیمارهای کود شیمیایی و سودوموناس + مایکوریزا اختلاف معنی داری مشاهده نشد، ولی با دیگر سطوح مایکوریزا، سودوموناس و شاهد در سطح ۱% اختلاف معنی داری مشاهده گردید (۱۲۰). همچنین در آزمایش قاضی الکاراکی و همکاران (۲۰۰۴) تاثیر مایکوریزا را بر طولانی تر شدن دوره پر شدن دانه در گندم و در نتیجه آن افزایش تعداد دانه در خوشه گزارش گردید(۷۸)، که با نتایج این تحقیق مطابقت دارد.
Ch0B0
شاهد
Ch1B1
مایکوریزا + ۲۵% کود شیمیایی
B1
مایکوریزا
Ch2B0
کود شیمیایی
Ch1B2
سودوموناس + ۲۵% کود شیمیایی
