اطلاعات حسابداری مدیریت: اطلاعات حسابداری مدیریت در یادگیری سازمانی به عنوان مواد خام یادگیری استفاده می شود. اطلاعات حسابداری مدیریت نقش انتقادی در ایجاد دانش جدید و بروز رسانی مدلهای ذهنی ارائه شده توسط سازمان بازی میکنند (اوکسئل و همکاران[۳۹]، ۱۹۹۷) .
عملکرد تولیدی: عملکرد تولیدی شامل کیفیت محصول، انعطافپذیری و تحویل به موقع محصول میباشد. جایارام و همکاران[۴۰]، جوشی و همکاران[۴۱] و دواراج و همکاران[۴۲] این موارد را اینگونه تعریف مینمایند: ۱)کیفیت محصول را میتوان تطابق محصول با مشخصه های موردنظر مشتری تعریف نمود که در دو بعد ساخت، طبق الزامات مشتری و ارائه محصول نهایی با مشخصه های موردنظر وی نمود پیدا می کند؛۲) انعطافپذیری در دو بعد حجم و مشخصه های محصول ارزیابی می شود. انعطافپذیری در حجم تولید، توانایی سازمان در افزایش یا کاهش حجم تولید بنابرخواستهمشتری، بدون زمانبری بالا و شوک هزینهای است؛ همچنین توان سازمان برای اعمال تغییرات موردنظر مشتری در طرح محصول یا فرایند تولید آنرا میتوان انعطافپذیری سازمان در بعد مشخصه های محصول دانست؛ ۳) تحویل به موقع، توان سازمان در تحویل محصول در زمان سفارش داده شده و سرعت تحویل به موقع آن در شرایط اضطرار مشتری یا شرایطی که مشتری از سیستم تولید به هنگام[۴۳] بهره میگیرد، تعریف می شود.(چو، ۲۰۰۴)
انواع عملکردها: عملکردها را میتوان به گروه های اطلاعات عملکردی مالی و غیرمالی تقسیم کرد(آبرنتی وبرونل[۴۴]، ۱۹۹۷). عملکردمالی نشاندهنده درجه دستیابی به اهداف مالی سازمانی مثل بازگشت سرمایه، بازگشت فروش و بازگشت سرمایه گذاری میباشد (میلر و همکاران[۴۵]، ۱۹۹۲). اطلاعات عملکرد غیرمالی شامل معیارهای کیفی و غیرمالی مثل رضایت مشتری، کیفیت محصول و مشارکت کارکنان هستند(هریسون و همکاران[۴۶]، ۱۹۹۷).
۱-۹- ساختار تحقیق
به منظور انعکاس چارچوب این تحقیق در این بخش، مختصری ازمطالب عنوان شده در هر یک از فصول آتی مطرح می شود:
-
- در فصل دوم، مبانی نظری این تحقیق از جمله چگونگی و چرایی انجام تحقیقها در این حوزه معرفی می شود و سپس پیشینه تحقیق مرور میگردد.
-
- در فصل سوم به تشریح روششناسی تحقیق اختصاص یافته است. در این فصل ابتدا مسئله و فرضیه های تحقیق بیان میشوند. سپس چگونگیگردآوری داده ها از طریق پرسشنامه، محاسبه متغیرها و روش آزمون فرضیه های تحقیق تشریح میشوند.
-
- در فصل چهارم، نتایج تجزیه و تحلیل وآزمون فرضیه های تحقیق به همراه نتایج آن، براساس روشهای مطرح شده ارائه میگردد.
- فصل پنجم شامل خلاصه تحقیق و ارائه پیشنهادها میباشد. همچنین تفسیر نتایج و مقایسه آن با تحقیقهای دیگر در این فصل ذکر می شود.
۱-۱۰- خلاصه فصل
در این فصل ابتدا مقدمهای در مورد نقش و اهمیت یادگیری سازمانی در شرکتها ارائه گردید. سپس اهمیت و جایگاه اطلاعات حسابداری مدیریت در شرکتها مورد بررسی قرار گرفت. در قسمت شرح وبیان مسئله مطرح شد که از دیدگاه یادگیری سازمانی برای بررسی اطلاعات حسابداری مدیریت به منظور دستیابی به عملکرد بهینه تولید استفاده خواهد شد این امر در نهایت به تکنولوژی پیشرفته تولید (AMT)[47] میانجامد. در نتیجه طبق مطالعات گذشته میتوان مطرح کرد زمانیکه تسهیلکننده های سازمانی به خوبی تعریف شده و به طور گسترده ای مورد استفاده قرارگرفته باشند احتمال بیشتری وجود دارد که بتوان ارتقاء اطلاعات را به یادگیری مؤثر و در نهایت عملکرد بهینه مرتبط ساخت.
در ادامه اهدافی را که از انجام این تحقیق دنبال می شود و همچنین کاربرد نتایج تحقیق بیان شد، سپس فرضیه های تحقیق و همچنین قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی تحقیق به طور مختصر ذکر شد.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه
برای سازمان های یادگیرنده و یادگیری سازمانی تعاریف، ویژگیها و مدلهای مختلفی پیشنهاد و ارائه شده است که هر چند در ظاهر متفاوت هستند اما در نهایت به سر چشمه واحدی مربوط میشوند.
در این نوشته استخوان بندی مدل بر اساس مفاهیم مطرح شده توسط «اندرو مایو و پیترسنگه» بنا نهاده شده اما از سایر مفاهیم نیز در توسعه و غنای چهارچوب تحقیق استفاده گردیده است.
در مطالب عرضه شده، ابتدا تعاریف و ویژگیهای سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی ارائه شده و سپس چند عامل اصلی و پایهای مدل سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی به صورت خلاصه معرفی شدهاند.جهت تکمیل مباحث، دیدگاه دو متفکر و بنیانگذار معروف (کریس آرگریس و پیتر سنگه) در زمینه یادگیری سازمانی و روشهای آن ذکرشده است و در نهایت به تعریف حسابداری مدیریت وتکنیکها ورویکردهای حسابداری مدیریت پرداختهایم.
۲-۲- یادگیری سازمانی
اصطلاح یادگیری سازمانی ظاهراًً اشاره به یادگیری فردی در سازمان دارد، اما یادگیری سازمانی بیشتر اشاره به گروه یا یادگیری سطح سازمانی دارد. یادگیری فردی از طریق مطالعه، مصاحبه، شناخت، تجربه، تمرین و توسعه مدلهای ذهنی مؤثر در ذهن صورت میگیرد، اما یادگیری سازمانی زمانی اتفاق میافتد که گروه یاد میگیرد تعامل داشته، دانشش را سهیمشده و به صورت جمعی عمل کند به گونهای که ظرفیت ترکیب نشده گروه افزایش یافته و توانایی فهم و انجام عمل مؤثر را به دست آورند (بننت[۴۸]، ۲۰۰۸).
۲-۲-۱- تاریخچه یادگیری سازمانی
به نظر میرسد که واژه یادگیری سازمانی را برای اولین بار توسط سابرت و مارچ [۴۹] در مطالعه اولیهشان روی جنبههای رفتاری تصمیمگیری سازمانی در سال ۱۹۶۳ به کار گرفتهاند (دیوس[۵۰]، ۲۰۰۳). اما برخی بر این باورند که توجه محافل دانشگاهی به چگونگی یادگیری سازمانها به دهه ۱۹۵۰ باز میگردد (بایراکتا راوغلو، کونانیز[۵۱]، ۲۰۰۳). صرف نظر از تاریخ دقیق شروع بحث یادگیری سازمانی این موضوع تا اواخر دهه ۱۹۷۰ توجه چندانی را به خود جلب نکرد. در این هنگام بود که آرجریس (۱۹۷۷)، آرجویس وشون[۵۲] (۱۹۷۸) و جلینگ[۵۳] (۱۹۷۹)، فعالیتهای خود را بر یادگیری سازمانی متمرکز کردند.
اگر چه فعالیتهای تحقیقاتی در دهه ۱۹۸۰ نیز روی موضوع ادامه داشت، در دهه ۱۹۹۰، موضوع یادگیری سازمانی تنها یکی از موضوعات مطرح در گرایشهای رشته مدیریت مثل استراتژی و مدیریت تولید بود و از آن تاریخ به بعد بحث یادگیری تحت الشعاع مباحث جدید مدیریتی از جمله موضوع سازمانهای یادگیرنده قرار گرفت (قربانی زاده، ۱۳۸۷)
۲-۲-۲- ضرورت و اهمیت یادگیری در توسعه سازمان
استدلال برخی از نویسندگان و صاحبنظران در رابطه با ضرورت و اهمیت یادگیری در توسعه سازمان اینگونه بیان میشود که:
یادگیری سازمانی به عنوان یک اثر بر تکنیکی مهم جهت رسیدن به هدف خاص که عمدا افزایش کارایی راکه اثربخشی میباشد به کار میرود.
یادگیری عامل مهمی است که عناصر و افراد مختلف درگیر در فرایند توسعه سازمان را به یکدیگر مرتبط میسازد.یادگیری قلب تغییر، تحول و بهبود سازمانی است (همان منبع).
سنگه [۵۴]چهار عنصر اصلی یادگیری را به شرح زیر تعریف می کند:
-
- اقدام:انجام یک وظیفه یا کاربرد در قالب چهارچوب موارد مشابه تجربه شده.