چان[۲۱۰]، هایو[۲۱۱]، روان[۲۱۲]، کسل[۲۱۳]، چن[۲۱۴]، شین[۲۱۵] و همکاران (۲۰۰۸) اثر متادون را بر روی رفتارهای پرخطر جنسی در ۵۵۷ مصرف کننده هروئین در چین اندازه گیری کرده و داده ها بیانگر اثر مثبت و کوتاهمدت متادون روی رفتارهای پرخطر بود اما برای بررسی آثار بلندمدت تحقیقات بیشتری لازم است.
تحقیق حیدری و همکاران (۱۳۹۰) بر روی تغییرات رفتارهای جنسی محافظت نشده و تزریق مشترک در معتادان مراجعه کننده به مراکز درمان نگهدارنده با متادون نشان داد که میانگین تعداد تزریقهای مشترک و تماسهای جنسی محافظتنشده در بعد از مراجعه به مرکز نسبت به قبل از آن به طور معناداری کاهش یافت.
جانسون[۲۱۶]، هانسون[۲۱۷]،متزگر[۲۱۸]، برمز[۲۱۹] و دوان[۲۲۰] (۲۰۱۲) طی تحقیقی تغییرات فعالیت جنسی را طی درمان وابستگی به مواد نشان دادند. آنان اعلام داشتند شش ماه پس از ترک درمان، رفتارهای جنسی که شامل رفتارهای پرخطر نیز بود، افزایش معناداری نسبت به قبل از آن داشت.
موحد و عزیزی (۱۳۹۰) نشان دادند که رابطه معکوس و معناداری بین رضایتمندی جنسی زنان و تعارضات میان همسران وجود دارد، بدان مفهوم که هرچه رضایتمندی جنسی زنان افزایش مییابد، تعارضات زوجین کاهش پیدا می کند و بالعکس.
بخشایش و مرتضوی (۱۳۸۸) طی مطالعه ای در میان زوجین ساکن شهرستان یزد نشان دادند که همبستگی بین رضایت جنسی و سازگاری زناشویی مثبت است، اما این متغیر با سلامت عمومی رابطهای ندارند، همچنین مدتزمان ازدواج با سازگاری زناشویی و سلامت عمومی معنادار نبود اما با رضایت جنسی رابطه معنادار و معکوس داشت.
واقعی، میری و قاسمیپور (۱۳۸۷)، عوامل مرتبط با میزان سازگاری زناشویی را در کارمندان دو دانشگاه بیرجند بررسی کردند و دریافتند که عمدهترین میزان نارضایتی از بین مؤلفه های نهگانه در زمینه روابط جنسی و حل تعارض بود.
استاکرت و بورسیک[۲۲۱] (۲۰۰۳) در تحقیقی، رابطه بین باورهای ارتباطی و سبک دلبستگی (ایمنی، دوسوگرایی و اجتنابگری) و نیز نارضایتی ارتباطی را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که افراد ناایمن، با باورهای ارتباطی غیرمنطقی رابطه معنادار دارد و عدم رضایت از ارتباط نیز با باورهای غیرمنطقی رابطه دارد.
مولر و وانزیل[۲۲۲] (۱۹۹۱) نیز در پژوهشی بین باورهای ارتباطی و سازگاری زناشویی نشان دادند که بین نمره مقیاس سازگاری زناشویی (DAS) و خردهمقیاسهای باور به تخریبکنندگی مخالفت (D) و کمالگرایی جنسی (S) از سیاهه باورهای ارتباطی (RBI) همبستگیهای معناداری وجود دارد.
سالیوان و سویبل[۲۲۳] (۱۹۹۵) در پژوهشی به بررسی رابطه بین انتظارات جوانان و سطوح باورهای غیرمنطقی و رضایت آنها از روابط زناشویی پرداختند. نتایج نشان داد که عدم رضایت از زندگی فعلی با سطوح باورهای غیرمنطقی و انتظارات آنها رابطه دارد.
سلیمانیان (۱۳۷۳) تأثیر تفکرات غیرمنطقی بر نارضایتی زناشویی را در یک نمونه ایرانی بررسی کرد. نتایج نشان داد که افراد با تفکرات غیرمنطقی به طور معناداری از نظر سازگاری زناشویی در سطح پایینتری قرار دارند.
صادقی (۱۳۸۰)، در یک مطالعه می‌دانی به این نتیجه دست یافت که افراد معتاد به مواد مخدر نسبت به افراد غیرمعتاد از تحریفات شناختی بیشتری برخوردارند و تأثیر مواد بر تفکرات غیرمنطقی و نگرشهای ناکارآمد معتادین تأیید گردید (با بهره گرفتن از پرسشنامه جونز مانند مقیاس نگرشهای ناکارآمد بک).
لطفآبادی (۱۳۷۵)، ویژگیهای شخصیتی معتادین را از نگاه بالینی مورد بررسی قرار داده و در نتایج خود گزارش نموده معتادین از صفاتی مانند درونگرایی، روانرنجوری برخوردار بوده به طوری که نگرش آنها را به محیط پیرامون تغییر داده و تفکر آنها را در حل مسائل روزمره ناکارآمد می نماید. از مجموعه تحقیقاتی که در داخل کشور انجام گرفته چنین استنباط می شود که ویژگیهای شخصیتی افراد معتاد به مواد مخدر همواره تحت تأثیر سوء مصرف مواد قرار داشته، نگرش آنها را نسبت به محیط پیرامون در جهت منفی تغییر داده و همواره برای حل مسائل شخصی و روزمره خود از تفکری ناکارآمد برخوردار میگردند.
نتایج تحقیق عزیزمحمدی (۱۳۸۶) نشان داد که نمرات تفکر ناکارآمد در دوگروه افراد بهنجار و معتاد (به تریاک و هروئین) اختلاف معنیدار وجود دارد. همچنین این تحقیق نشان داد که بین نمرات ویژگیهای شخصیتی، تفکر ناکارآمد و مدت مصرف مواد در افراد هردوگروه معتاد به تریاک و هروئین رابطه معنیدار وجود دارد. از آنجا که افراد گروه معتاد به هروئین (۶۶ درصد)، سابقه مصرف مواد بیش از دو سال داشته اند شدت این رابطه نیز بیشتر بوده است.
۲-۱۲- فرضیه های پژوهش
-
- رضایت جنسی پیش بینیکننده معنادارسازگاری زناشویی در افراد دارای سوء مصرف مواد می‌باشد.
-
- باورهای ارتباطی ناکارآمد پیش بینیکننده معنادار سازگاری زناشویی در افراد دارای سوء مصرف مواد می‌باشد.
-
- رضایت جنسی فرد پیش بینیکننده معنادار سازگاری زناشویی همسر در افراد دارای سوء مصرف مواد می‌باشد.
-
- باورهای ارتباطی ناکارآمدفرد پیش بینیکننده معنادار سازگاری زناشویی همسر در افراد دارای سوء مصرف مواد می‌باشد.
-
- بین رضایت جنسی در دو گروه افراد سوء مصرف کننده مواد (متقاضی ترک) و افراد دارای درمان نگهدارنده تفاوت وجود دارد.
-
- بین سازگاری زناشویی در دو گروه افراد سوء مصرف کننده مواد (متقاضی ترک) و افراد دارای درمان نگهدارنده تفاوت وجود دارد.
-
- بین سازگاری زناشویی همسر فرد در دو گروه افراد سوء مصرف کننده مواد (متقاضی ترک) و افراد دارای درمان نگهدارنده تفاوت وجود دارد.
-
- بین باورهای ارتباطی ناکارآمد فرد در دو گروه افراد سوء مصرف کننده مواد (متقاضی ترک) و افراد دارای درمان نگهدارنده تفاوت وجود دارد.
- بین باورهای ارتباطی ناکارآمد همسر فرد در دو گروه افراد سوء مصرف کننده مواد (متقاضی ترک) و افراد دارای درمان نگهدارنده تفاوت وجود دارد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- جامعه، نمونه و روش نمونه گیری
جامعه آماری این تحقیق شامل تمام معتادان اقدامکننده به ترک با روش نگهدارنده متادون شهر شیراز در سال ۱۳۹۲ بود. نمونه مورد نظر ۷۴ (۲۹ نفر متقاضی ترک و ۴۵ نفر تحت درمان) نفر از افراد متأهل مراجعهکننده به مراکز ترک اعتیاد «نشاط امین» و «ایمان» شهر شیراز و همسران آنها بود.
آزمودنیها با بهره گرفتن از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و اطلاعات با اتخاذ شیوه مناسب، از طریق پرسشنامه جمع آوری شد.
در راستای ملاکهای شمول، مراجعانی مورد مطالعه قرار گرفتند که حتماً دارای سواد خواندن و نوشتن و توانایی بینایی و شنوایی برای تکمیل پرسشنامه ها بوده و همچنین افراد گروه تحت درمان میبایستی دارای حداقل ۶ماه درمان نگهدارنده بدون بازگشت باشند تا تأثیر درمان قابل توجه باشد.
ملاکهای خروج نیز شامل بیماریهای جسمی یا روانی مزمن و سن بالای ۶۰سال بود. چرا که توانایی جنسی افراد تحت تأثیر این دو عامل به شدت قابل تغییر است.
