راه حل مسائل چندمعیاره تنها به اطلاعات پایه موجود در جدول ارزیابی مربوط نمی شود، بلکه به نظر تصمیمگیرنده نیز وابسته است. بهترین راه حل سازشی انتخاب شده بستگی زیادی به آن چیزی دارد که در مغز فرد تصمیمگیرنده میگذرد. در نتیجه تصمیمگیرنده برای ارائه یک ایده مناسب و کارا علاوه بر نظر خود نیاز به اطلاعات اضافی در رابطه با مسئله مورد بررسی دارد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
یک مسئله چندمعیاره از نوع بالا را میتوان به صورت مجموعههای زیر تعریف کرد:
در این مجموعهها P،I و R به ترتیب اولویت( برتری)، بی تفاوتی و غیرقابل مقایسه بودن را نشان می دهند. اگر یکی از گزینه ها در مورد همه معیارها حداقل به خوبی دیگری باشد این گزینه بهتر از گزینه دیگر خواهد بود. اگر یک گزینه در رابطه با معیار s و گزینه دیگر در رابطه با معیار r بهتر از دیگری باشند، بدون وجود اطلاعات اضافی، تصمیم گیری در مورد اینکه کدام یک بهتر از دیگری است غیرممکن به نظر میرسد. بنابراین این دو گزینه غیرقابل مقایسه هستند. در نهایت گزینه هایی که نسبت به گزینه های دیگر مغلوب نیستند تحت عنوان راه حلهای کارا (بهرهور) شناخته میشوند. با نگاه به جداولی که در رابطه با مسائل چندمعیاره ایجاد شده است، مشاهده می شود که اکثر آنها( تقریبا همه آنها) کارا هستند. در P وI رابطه غالبیت بسیار ضعیف است. وقتی که گزینهای در رابطه با معیاری بهتر از دیگری است، در اغلب موارد گزینه دیگر از نظر یکی دیگر از معیارها از برتری بیشتری برخوردار است. بنابراین، غیرقابل مقایسه بودن در اکثر موارد بین دو گزینه ایجاد می شود و بدون داشتن اطلاعات اضافی نمی توان در این مورد تصمیم گیری کرد. اطلاعات اضافی مورد نیاز می تواند موارد زیر را در بر گیرد:
- سبک و سنگین کردن بین دو عامل مورد نظر
- یک تابع ارزش که همه معیارها را به ترتیب به دست آوردن یک مسئله تکمعیاره که برای هر کدام یک راهحل مطلوب وجود دارد در یک تابع واحد جمعآوری کند.
- ارزش دادن بر حسب اهمیت نسبی معیارها
- ترجیحات مرتبط با هرمقایسه دو به دو برای هر معیار
- مشخص کردن محدوده اولویتها
- …..
بسیاری از روشها برای تصمیم گیری چندمعیاره مطرح شده است. همه این روشها از جدول ارزیابی یکسانی آغاز می شود. ولی در اطلاعات اضافی مورد نیاز با یکدیگر تفاوت دارند. روش پرومته اطلاعات اضافی بسیار واضحی را فراهم می آورد که توسط تصمیم گیران و تحلیلگران به راحتی قابل دسترسی و نیز قابل فهم میباشد.
هدف از اجرای همه روشهای چندمعیاره رسیدن به گراف تسلط است. در این روشها یکی از راه حلهای مفید، کاهش تعداد گزینه های غیرقابل مقایسه ® میباشد. وقتی یک تابع سود تهیه می شود، مسئله چندمعیاره موجود به یک مسئله یک معیاره برای هر یک از راه حلهای موجود تبدیل میگردد. به نظر میرسد که این امر سبب ایجاد نوعی بهبود در حل مسئله موردنظر گردد، چون بر فرضیات محکمی تکیه دارد(آیا ما همه تصمیمات خود را بر اساس تابع سودی که در مغزمان شکل گرفته است اتخاذ میکنیم؟). و این امر می تواند به کلی ساختار تصمیم را دگرگون سازد. به این دلیل، بی. روی[۳۰] پیشنهاد داد که یک رابطه فرارتبهای شامل غنیسازی واقعی روابط غالبیت ساخته شود(روی، ۱۹۸۵٫ روی و بویسو، ۱۹۹۳). در این روابط از همه معیارهای غیرقابل مقایسه صرفنظر شده ولی اطلاعات قابل اعتماد است. روش پرومته به گروه روشهای فرارتبهای تعلق دارد.
برای ساخت یک روش چندمعیاره مناسب موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
- دامنه(نوسان) انحرافات بین گزینه های مورد ارزیابی در مورد هر معیار باید در نظر گرفته شود.
این اطلاعات می تواند به راحتی مورد محاسبه قرار گیرد. ولی اصولا در تئوری سودمندی مورد استفاده قرار نمیگیرد. وقتی این انحرافات قابل چشمپوشی باشند، میتوان به راحتی به رابطه غالبیت دست یافت.
- وقتی که ارزیابی برای هر معیار در واحد مربوط به خودش بیان می شود، تاثیرات مربوط به مقیاس به طور کلی حذف میگردد. بنابراین نتیجه گیری بر مبنای مقیاس در ارزیابیهای موجود مورد قبول به نظر نمیرسد. متاسفانه در همه روشهای چندمعیاره این قانون رعایت نمی شود.