| شماره و عنوان شکل | صفحه |
شکل ۲ – ۱: محدوده دریاچه ارومیه در شمال غرب ایران ……………………………………………………………………………………….۲۳
شکل ۲ – ۲ : موقعیت ایستگاه های مورد مطالعه …………………………………………………………………………………………………..۲۳
شکل ۳ – ۱: ماتریس SWOT و نحوه تعیین استراتژی ها ………………………………………………………………………………..۳۱
شکل ۴ – ۱: شاخص آسایش میچکوفسکی…………………………………………………………………………………………………………۳۷
شکل ۴ – ۲: سیستم رتبه دهی اثر خنک کنندگی باد در شاخص TCI…………………………………………………………………..44
شکل۵– ۱ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه آوریل ……………………………………………………………………………۶۳
شکل۵– ۲ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه می ………………………………………………………………………………..۶۴
شکل۵– ۳ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه ژوئن ……………………………………………………………………………..۶۵
شکل۵– ۴ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه جولای ………………………………………………………………………….۶۶
شکل۵– ۵ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه اگوست ………………………………………………………………………….۶۷
شکل۵ – ۶ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه سپتامبر ……………………………………………………………………….۶۸
شکل۵ – ۷ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه اکتبر ……………………………………………………………………………۶۹
شکل۵ – ۸ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه نوامبر …………………………………………………………………………..۷۰
شکل۵– ۹ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه دسامبر …………………………………………………………………………..۷۱
شکل۵– ۱۰ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه ژانویه ………………………………………………………………………….۷۲
شکل۵ – ۱۱ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه فوریه ………………………………………………………………………….۷۳
شکل۵ – ۱۲ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه مارس …………………………………………………………………………۷۴
فصل اول
کلیات پژوهش
۱- ۱- مقدمه
صنعت توریسم به عنوان یکی از مهمترین صنایع برای رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد) فونت و اهجم[۱]، ۱۹۹۹: ۶۳(. در حال حاضر، بسیاری از کشورها منافع اقتصادی و اجتماعی خود را از توریسم دریافت می کنند و درآمدهای توریسم را برای توسعه زیرساخت های خود به کار میبرند(اکلس و کاستا[۲]، ۱۹۹۶: ۴۴(.از بین عوامل تأثیر گذار بر این صنعت توریسم میتوان به شرایط جوی و اقلیمی اشاره کرد. به طوری که امروزی مطالعه این تأثیرات، شاخه جدیدی از علم، تحت عنوان زیست اقلیم شناسی انسانی یا زیست هواشناسی انسانی را به وجود آورده است (محمودی،۴۴:۱۳۸۷). مطالعه ویژگی های اقلیمی و تفاوتها و تنوعات زمانی و مکانی حاکم بر آنها و رابطه آن ها با فعالیت های انسانی، روش هایی را در راستای تجزیه و تحلیل شرایط محیطی در چارچوب برنامه ریزی گردشگری ارائه می دهد (تولایی،۲۴:۱۳۸۶). زیرا یکی از اطلاعات مورد نیاز توریستها برای سفر شرایط اقلیمی مقصد میباشد و اکثر توریستها برای انتخاب مقصد توریستی، ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. برای ارزیابی تأثیر عناصر اقلیمی بر روی شرایط آسایش حرارتی انسان، نیاز است که از شاخص‌های آسایش انسانی استفاده گردد (فرج زاده و احمدآبادی،۱:۱۳۸۸). منظور از شرایط آسایش انسان یا منطقه آسایش مجموعه شرایطی است که از نظر حرارتی و رطوبتی، حداقل ۸۰ درصد از افرادی که به صورت تصادفی، انتخاب و در آن شرایط قرار داده می شوند قضاوت ذهنی حالت آسایش را داشته باشند (کسمایی،۵۰:۱۳۷۲). گسترش صنعت گردشگری درمکانهایی که پتانسیل بالقوه جذب گردشگررادارندمیتواندبه عنوان ابزازی کار آمددرجهت رشدوتوسعه همه جانبه جوامع میزبان به کارگرفته شود. وجود جاذبه به عنوان یک عنصر لازم و نه کافی درجهت رشد و توسعه صنعت گردشگری محسوب می شود، زیرا توسعه صنعت گردشگری درهرمنطقهای نیازمند شناسایی دقیق محدوده،شناخت نوع آب وهوا وارائه خدمات وتسهیلات موردنیازگردشگران ونیزمعرفی درجهت جذب گردشگران میباشد.رشدوگسترش گردشگری منافع زیاد ومتعددی برای جوامع میزبان به همراه دارد که یکی از آنها منافع اقتصادی است. گردشگری ازمهمترین منافع انسانی قرن معاصراست که همراه بابه وجود آوردنتغییرات شگرف درسیمایزمین،اوضاعسیاسی،اقتصادی،فرهنگی،منشوروشزندگیانسانهارادگرگونمیسازد (محلاتی، ۱۳۸۰: ۱۳).دریاچهارومیه، دریاجهای وسیع و با شوری زیاد است که در شمال غربی ایران و در بین استانهای آذربایجان غربی و شرقی واقع شده است. این دریاچه در پایین نقطه آبریز بستهای با مساحت تقریبی ۵۲۰۰۰ کیلومتر مربع، که قسمت هایی از آن در استان کردستان واقع شده است، قرار دارد. دریاچه ارومیه یک پارک ملی و یکی از بزرگترین سایتهای موجود در ایران است که به عموان ذخیرهگاه زیستکره یونسکو، به عنوان یک مرکز بکر طبیعی و منطقه جاذب گردشگری معرفی شده است که بیشتر به دلیلی وجود جاذبههای طبیعی بکر و دست نخورده و وجود تعداد زیادی تالابهای اقماری آب شیرین و لب شور در اطراف این دریاچه است که بسیاری از آنها از لحاظ تنوع زیستی از اهمیت جهانی برخوردارند (برنامه مدیریت جامع دریاچه ارومیه، ۱۳۸۸: ۱۳). با توجه به مطالب ذکر شده میتوان، با برنامه ریزی دقیق به شناسایی دقیق شرایط مناسب برای جذب گردشگر از لحاظ (شرایطاکولوژیکیوآسایشحرارتی) در دریاچه ارومیه پرداخت. هدف کلی این پژوهش بررسیعواملاقلیمیموثردرگردشگریدریاچهارومیهبااستفادهازشاخصهایTCIوSWOTبوده، که در ضمن آن به بررسیوتحلیلعواملارتباطیپدیدههایطبیعیوانسانیجاذبگردشگردرمنطقه مورد مطالعه نیز خواهیم پرداخت.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۱- ۲- بیان مسئله
اصولا در توسعه اقتصادی در هر کشوری نیازمند سرمایه گذاری در بخشها و فعالیتهای مختلف اقتصادی آن کشور است و بدون سرمایه گذاری در طرحهای زیربنایی و روبنایی نمیتوان انتظار گسترش اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی را داشت. سرمایه گذاری در زیر ساختهای توریسم و استفاده از توانهای بالقوه منطقهای به منظور جذب توریست یکی از راههای مناسب برای توسعه اقتصادی است (ابراهیم زاده و آقاسی زاده،۱۰۸:۱۳۸۸). در عصر حاضر گردشگری به عنوان یکی از عوامل موثر در گسترش روابط بین ملتها به شمار میرود، اما توسعه آن نیازمند امکانات ویژهای از قبیل آب و هوا، آثار تاریخی و فرهنگی، جاذبههای طبیعی، آداب و سنن، زیرساختها و امکانات است. کشورها با درک این مهم شروع به فراهم نمودن امکانات و تجهیزات مناسب به منظور جذب گردشگری میباشند. با افزایش جمعیت و رشد فزاینده شهرها از یک سو و پیشرفتهای چشمگیر اخیر در شبکه حمل ونقل و تکنولوژی و سایر عناصر زندگی بشر از سوی دیگر هر روز که میگذرد انگیزه های نیاز به مسافرت و سفرهای گردشگری نیز افزایش مییابد. از اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی ، صنعت گردشگری در ابعاد جهانیاش رشد قابل ملاحظهای داشته است، چنان که در سال ۲۰۰۶ میلادی تعداد گردشگران بین المللی به ۸۰۸ میلیون نفر رسیده است و پیش بینی می شود که طی دهه ۲۰۲۰ میلادی توریسم، صنعت شماره یک جهان محسوب گردد ( مسیحائی ،۱۱۴:۱۳۸۹). ایران جزء ده کشور اول دارای پتانسیل صنعت توریسم میباشد، درآمد حاصل از صنعت توریسم بطور بالقوه میتواند جایگزین صنعت نفت در ایران گردد. این وضعیت با ذکر مطالعات سنتی تا روشهای نوین و فناوری اطلاعات در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت موضوع به قدری روشن و شفاف است که در دنیای فناوری، بیشتر سایتهای اینترنتی استانها و بویژه سایتهای معروف ایران جهت معرفی قابلیت های محلی، منطقهای، ملی و بین المللی به آثار باستانی و گردشگری توجه خاصی دارند و حتی در تبلیغات محلی چه در سطح محلی و چه در سطح ملی و بین المللی، اشارهای به قابلیت های توریستی و باستانی مینمایند. قابلیتها، محدودیتها، فرصتها و تهدیدهای گردشگری میبایست با توجه به رویکردهای نوین و برنامه های کلان و خرد کشور تبیین گردند( کیانی،۱۳۸۹ :۲).دریاچه ارومیه بزرگترین آبگیر دایمی آسیای غربی است که در شمالغرب ایران واقع شده است و بیستمین دریاچه بزرگ جهان و دومین دریاچه فوق شور دنیا میباشد مساحت آن به طور متوسط ۵۱۰۰ کیلومترمربع برآورد می شود، این دریاچه یکی از مهمترین زیستگاههای طبیعی در منطقه میباشد و به دلایل منحصربهفردی توسط سازمان یونسکو(۱۹۷۶) به عنوان پارک ملی شناخته شده است(رسولی و جهانبخش ۱۳۸۷). این دریاچه با برنامه ریزی صحیح می تواند بعنوان قطب جذب گردشگری ایران تبدیل گردد، این پژوهش نیز در راستای این هدف مهم به عمل می آید.
۱- ۳- اهمیت و ضرورت تحقیق
ایران جزء ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری و جزء پنج کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری می باشد. از لحاظ جذب گردشگری تقریبا در رده های آخر جهانی قرار گرفته است. طبق آمار سال ۲۰۰۲ میلادی، سازمان جهانی گردشگری[۳](W.T.O)،فقط ۴/۲درصد از تعداد و ۶/۱ درصد از در آمدهای گردشگری دنیا، به ایران اختصاص دارد. در چشم انداز بیست ساله کشور در افق ۱۴۰۴، کسب ۲ درصد از درآمد جهانی توریسم و ۱/۵ درصد گردشگران بین المللی یعنی بیست میلیون گردشگر به عنوان هدف در نظر گرفته شده است. تحقق این اهداف در صورتی امکان پذیر خواهد بود که اولاً پتانسلهای گردشگری شناسایی گردد، ثانیاًدر سطح بین المللی و هم در سطح داخلی شناسانده شوند. در ایران تنوع تنوع آب و هوا به عنوان یک منبع گردشگری می تواند محسوب شود، که استفاده بهینه از این پتانسلها با هدف ارتقاء کیفیت گردشگری به توسعه گردشگری منجربهمیشود(اسماعیلی و همکاران،۳:۱۳۸۹). دریاچه ارومیه که یکی از مهمترین و با ارزشترین اکوسیستمهای آبی ایران است، در اوایل دهه ۱۳۵۰، به عنوان پارک ملی و در سال ۱۳۵۵، به عنوان ذخیرهگاه بیوسفر از سوی سازمان یونسکو اعلام شده است. همچنین این دریاچه جزو تالابهای با اهمیت بین‌المللی محسوب و در سال ۱۳۵۴ به کنوانسیون حفاظت از تالابها (رامسر۱۹۷۱) معرفی شده است و جزو مناطق دارای اهمیت برای پرندگان است و برای مردم آذربایجان تنها یک پهنه آبی نیست، بلکه میعادگاهی برای گردش، تفریح، استراحت و منظرگاه زیبایی‌های خدادادی و شفابخش آلام و دردهاست.این دریاچه که ۱۰۲ جزیره بزرگ و کوچک را در دل خود جای داده است، هر ساله پذیرای گردشگران خارجی و داخلی ای است که برای تفریح و استفاده از جاذبه های گردشگری این دریاچه و یا برای درمان بیماری ها با بهره گرفتن از جلبک ها و املاح آب دریاچه ارومیه به قلب ارومیه پناه میآورند.زیبایی های دریاچه ارومیه و موقعیت جغرافیایی آن سبب می شود همه گردشگرانی که وارد استان آذربایجان غربی می شوند، از این دریاچه نیز دیدن کنند.رشد عرض این دریاچه و واقع شدن آن در بین کوههای آذربایجان و کردستان باعث ایجاد آب و هوای مناسبی در اطراف این دریاچه شده، که هر ساله علاقهمندان زیادی را برای گردشگری و تفریح به این منطقه جذب می کند.
۱- ۴- اهداف تحقیق
۱-بررسی عوامل اقلیمی موثر در گردشگری دریاچه ارومیه با بهره گرفتن از شاخص های TCI و SWOT
۲-بررسی و تحلیل عوامل ارتباطی پدیده های طبیعی و انسانی جاذب گردشگر در منطقه
۱- ۵- سؤالات تحقیق
۱- آیا میتوان مناسبترین زمان را برای گردشگری منطقه مورد نظر مشخص نمود ؟
۲- آیا عناصر اقلیمی برای توسعه گردشگری منطقه مورد مطالعه نقش دارند ؟
۱- ۶- پیشینه تحقیق
اقلیم به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر تصمیم گیریها، جهت برنامه ریزی و انتخاب مقاصد گردشگری محسوب شود. بنابراین توریستها برای سفر به مناطق مختلف و استفاده از اقالیم مناسب علاقه‌ی زیادی به دانستن شرایط اقلیم در زمانهای خاصی از سال را دارند (فرج زاده و احمدآبادی،۶:۱۳۸۸).
زنگیآبادی (۱۳۸۷: ۱۴) در پژوهشی با عنوان امکانسنجی توانمندیهای گردشگری طبیعی استان چهارمحال بختیاری به روش SWOT، به ارائه راهبردهایی برای توسعه گردشگری طبیعی در استان چهارمحال بختیاری پرداخت و به این نتیجه رسید که این استان توانمندیها و فرصتهای بسیاری دارد که رشد و شکوفایی آنها نیاز به برنامه ریزی جامع و گسترده دارد.کیومرثی و همکاران (۱۳۸۹: ۹۹) در پژوهشی با عنوان مکان یابی دهکدههای گردشگری با بهره گرفتن از سیستم تطلاعات جغرافیایی و مدل SWOT(نمونه موردی : ساحل دریاچه کافتر) به این نتیجه رسیدند که بهترین مکان ایجاد دهکده گردشگری در ارتفاعات جنوبی مشرف بر دریاچه است و در نهایت راهبردهایی برای رشد و توسعه صنعت گردشگری در ساحل دریاچه کافتر ارائه کردند. تقوایی وهمکارانش(۱۳۹۱:۲۷)در پژوهشی با عنوان عوامل موثر در گردشگری شهر کرمانشاه به این نتایج دست یافتند که شهر کرمانشاه به رغم برخورداری از ظرفیت های بالای گردشگری در بخش های تاریخی، فرهنگی و طبیعی با کمبود امکانات زیر بنایی و رفاهی و ضعف تبلیغات و مسائل مدیریتی روبه روست، از سویی وجود زمینه های اشتغالزایی، درآمدزایی ارزی و سرمایه گذاری محلی قابلیت های توسعه گردشگری این شهر هستند. سعیدی و همکاران(۱۳۹۱:۲۷۷)در مقالهای با نام ارزیابی اقلیم آسایش استان خوزستان با بهره گرفتن از مدل TCIبه این نتیجه رسیدند که شرایط مطلوب در این استان از لحاظ آسایش اقلیمی در ماههای اسفند و آذر فراهم است، با این تفاوت که در اسفند ماه وسعت شرایط ایده آل اقلیمی در قسمت های جنوبی بیشتر است. امیدی(۱۳۹۱: ۹۳)در پژوهشی با عنوان راهبرد سنجی توسعه صنعت گردشگری در استان ایلام به این نتیجه رسید که امتیاز موزون ایلام در ماتریس های عوامل خارجی ۰۶/۳ (مطلوب) و عوامل خارجی ۰۵/۲ می باشد. آستانی و آگاه(۱۳۹۱:۴۶)در ارزیابی و برآورد شاخص اقلیم آسایش گردشگری تالاب بین المللی گاوخونی به این نتایج رسیدند که وضعیت اقلیمی گردشگری منطقه در ماه های فروردین، اردیبهشت، شهریور و مهر دارای شرایط عالی و مطلوب می باشد.ذوالفقاری(۱۳۹۱:۱۹)مطالعه ای بر پتانسیل های اقلیم گردشگری در منطقه آزاد ارس به این نتیجه میرسد که بر اساسشاخصاقلیمتوریستی حداقل۹ماهازسال(اسفندتاآبان) شرایط خوبتاعالیازنظرآسایشاقلیمیبرایگردشگریدرمنطقهفراهماست. مقصودی و همکارانش(۱۳۹۱:۲۵)در پزوهشی به استعداهای بالقوه توسعه اکوتوریسم منطقه مرنجاب با روش SWOT مطالعه کردند. عطائی و هاشمی نسب(۱۳۹۱:۶۳)در مطالعه ای زیست اقلیمی شهر اصفهان با دورهآماریهجدهساله)۱۹۹۵الی ۲۰۱۰)بررسی و به این نتیجه رسیدند که ماههایمهوسپتامبررابهترینماههاازلحاظآسایشاقلیمی است.عمرانی و یزدان پناه(۱۳۹۲: ۳۳)در مقاله ای با نام تعیین تقویم آسایش اقلیم گردشگری مناطق توریستی استان اصفهان به این نتیجه رسیدند که ماه می و اکتبر از نظر شاخصTCIدر سطح استان برای گردشگران بهترین و مناسبترین ماه می باشند به طوری که در ماه می استان، شامل سه کلاس خیلی خوب، عالی و ایده آل است. در ماه مارس، آوریل و نوامبر نیز چهار کلاس خوب، خیلی خوب، عالی و ایده آل در سطح استان تشکیل شده است. هووارد[۴] (۲۰۰۹: ۱۴۴) زمان مناسب برای فعالیتهای توریستی در آمریکای شمالی، شرق و غرب اروپا و سواحل اقیانوس آرام را بین ماه های می و آگوست و در شرق میانه، آسیا و آفریقا بین دسامبر و آوریل تعیین می کند. همچنین بهترین زمان برای فعالیتهای توریستی در کارائیب را بین ماه های دسامبر و آوریل تعیین می کند. این زمانی است که شرایط آب و هوایی خیلی خوب است و در بقیه ماه ها شرایط قابل قبول یا حد مرزی است.علت بدتر شدن شاخص آسایش حرارتی در ماههای می و نوامبر افزایش بارندگی و درجه حرارت می باشد.مک دوال و وانگ[۵](۲۰۰۹:۷۷)به تحلیل پیشرفت جهانگردی بین المللی در تایلند در طی سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۷ با بهره گیری از روش (SWOT) پرداخته اند. حسنی مهر و فرهادی(۲۰۱۲: ۱۱۲)در پژوهش خود درباره اقلیم گردشگری قوچان و گناباد به این نتیجه رسیدند که ماههای می، ژوئن و سپتامبر بهترین ماه برای بهره برداری از گردشگری در طول روز در این منطقه است.گندمکار و خراسانی زاده(۲۰۱۲: ۴۴)در پژوهش خود با عنوان بررسی اثر تغییرات آب و هوایی در شرایط گردشگری استان اصفهان با بهره گرفتن از روش منکندال به این نتیجه رسیدند که استان اصفهان در فصول بهار و پاییز بهترین محل برای گردشگری و کسب و کار است. اوترو و همکاران[۶](۲۰۱۲: ۹۴)در پژوهش خود در منطقه گالیسیای اسپانیا اشاره می کند که یک ارتباط مثبت معنی داری بین یک پدیده هواشناسی، نوسان اطلس شمالی (NAO)، و تقاضای گردشگری این منطقه وجود دارد.روسونو سارتوری[۷](۲۰۱۲: ۴۹)در پژوهشی با عنوان اثرات تغییر آب و هوا در گردشگری در دریای مدیترانه به این نتیجه رسیدند که تغییرات در جریان های گردشگری، ناشی از تغییرات آب و هوایی است. رمضانی وپالیس(۲۰۱۲: ۱۰۲)در پژوهشی با عنوان آسایش زیست اقلیمی انسان با شاخص TCI در رامسر به این نتیجه رسیدند که ماههای ژوئن و اکتبر شرایط آب و هوایی “بسیار خوب” ،آوریل، جولای و سپتامبر در رده “خوب” و ماههای اوت و نوامبر در دسته “قابل قبول” و ژانویه، فوریه، مارس و دسامبر شرایط ” نامطلوب” را از لحاظ شرایط اقلیم گردشگری دارند. مور و همکارانش[۸](۲۰۱۳: ۱۵۵) نقش تغییرات اقلیمیرا در گردشگری کاراییب بررسی نموده و به این نتیجه رسیدند که ماههای تابستان مناسبترین ماه برای گردشگری میباشند. اریک و همکارانش[۹](۲۰۱۳: ۲۴۴)در پژوهشی نقش تغییرات اقلیمی را در گردشگری موثر دانستند. میلوسکی[۱۰](۲۰۱۳: ۳۷)درپژوهشی درباره اقلیم گردشگری منطقه کلودزکادر لهستان به را با روش TCIمطالعه نمود و تمایز شرایط گردشگری منطقه مورد مطالعه را با سایر مناطق مشخص کرد. کاتارزینا[۱۱] (۲۰۱۳: ۸۸) اقلیم گردشگری ورشو را با روش TCI مطالعه نموده است.ووراسین و چوتیاپوتا[۱۲](۲۰۱۳: ۵۶)در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که افزایش دما و بارش در هر سال تاثیر منفی در ورود گردشگران به منطقه (کائویی) دارد.
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق و ویژگیهای طبیعی وتوریستی دریاچه ارومیه
۲- ۱- مقدمه
امروزه رونقدهی کانونهای گردشگری در جهت فراخوانی محتوی توسعه به مناطق مستعد، در کشورهای جهان سوم مورد توجه قرار گرفته است. ویژگیهای اقلیمی و طبیعی کانونهای گردشگری باعث جذب گردشگران به صورت انبوه می شود، بنابراین توجه به رشد و پایداری آنها در تداوم جذب گردشگران به صورت انبوه و ارائه خدمات، در اولویت است (باردولت، ۲۰۰۸: ۹۰۰-۹۲۳). صنعت توریسم فراترازیک صنعت، به مثابه یک پدیده جهانی واجتماعی دارای پیچیدگیهای خاص خویش است.پدیدههایی که با مکانیسمی درهم تنیده وپنهان درزمانهاومکانهای مختلف اشکال گوناگون یبهخود میگیردوبه همین خاطرتاثیرات کاملامتفاوت یرابرجوامع انسانی برجای مینهد.بنابراین شناخت بهترین شاخص آسایش وتحلیل علمی این پدیده می تواند چارچوبهای مطمئنی برای برنامه ریزی صنعت توریسم فراهم آورد. اهمیت این شناخت وتحلیل،زمانی افزونترمیشودکه این مقوله درارتباط باعناصراقلیمی بررسی شود. اقلیم منبعی است که به وسیله توریسم مورد استفاده قرارمیگیرد،به این طریق اقلیم میتواند به عنوان یک ثروت اقتصادی برای توریسم مطرح باشد،امادراین زمینه مشکلات زیادی وجوددارد(دی فرایتس[۱۳]، ۲۰۰۳: ۴۳).صنعت توریسم، از جریانهایی است که به خوبی بیانگر امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و در یک کلیت، در بر گیرنده جریانی از سرمایه، انسان، فرهنگ و کنش متقابل میان آنها است که در فضای جغرافیایی آثار مختلفی بر جای مینهد (بریدهان[۱۴]، ۲۰۰۴: ۷). عوامل زیادی بر این صنعت تأثیر می گذارند یکی از مهم ترین آن ها آب و هوا است. به عبارتی، توسعه فعالیتهای توریستی، غالبا منوط به جاذبههای متنوع طبیعی، فرهنگی و تاریخی است (تقوایی و احسانی،۲:۱۳۸۸) مطالعه و شناسایی محدودیتها و مخاطرات تهدید کننده جوی و اقلیمی و نیز آگاهی از جاذبه‌ها و پتانسیل‌های نهفته در ویژگیهای جوی و اقلیمی و جغرافیای گسترده در فصل‌های مختلف سال به منظور ملحوظ داشتن آنها در برنامه‌ریزیهای مختلف ملی و استانی نظیر توسعه گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار است (فرج زاده و احمدآبادی،۹:۱۳۸۸).
۲- ۲- اقلیم آسایش
منظور از شرایط آسایش انسان یا منطقه آسایش مجموعه شرایطی است که از نظر حرارتی و رطوبتی، حداقل ۸۰ درصد از افرادی که به صورت تصادفی، انتخاب و در آن شرایط قرار داده می شوند قضاوت ذهنی حالت آسایش را داشته باشند (کسمایی،۵۰:۱۳۷۲).
۲- ۳- اقلیم‌شناسی توریستی
مطالعات «اقلیم‌شناسی توریستی» در یک دید کلی با مفاهیم «اقلیم» و «توریسم» در ارتباط است. آب وهواشناسی توریسم یک حوزه میان رشتهای است که از یک سو با اقلیم شناسی، به ویژه گرایش کاربردی در آن پیوند خورده و از دیگر سو با موضوع گستردهی توریسم به هم آمیخته است. اقلیم، مفهوم هوا را در خود دارد. «توریسم» که مفهوم «تفریح و سرگرمی» را شامل می‌شود، عمل مسافرت برای تفریح و سرگرمی تعریف می‌شود و تفریح بعنوان فعالیتی اختیاری برای علایق و لذت شخصی میباشد. بنابراین عناصری برابر در عناوین دوگانه اقلیم و هوا از یک طرف و توریسم و تفریح از طرف دیگر وجود دارند. آنها در مطالعات اقلیم توریستی اغلب به جای هم استفاده می‌شوند (دی فرایتس[۱۵]، ۲۰۰۳: ۴).
