حمایت عاطفی کمکهای روان شناسانه ای است که برای ترمیم درد ورنجهای عاطفی بزه دیدگان انجام می شود وپیش ازهرچیز نقش روان شناسان وروان کاوان درآن برجسته است.حمایت عاطفی از سالمندان بزه دیده را می توان از رهگذر مراکز خصوصی روان درمانی بهره مند از روان شناسان متخصص تضمین کرد.[۳۷]
افزودن براین حمایت عاطفی راممکن است کسانی انجام دهند که خود بیشتربزه دیده بوده اند.به همین علت در کشورهایی که جامعه مدنی ارزش و بهای واقعی خود رایافته است بزه دیدگان دیروز با راه اندازی «انجمنهای کمک به بزه دیدگان» همواره این امکان را می‌یابند که پشتیبان عاطفی بزه دیدگان امروزه باشند.
متأسفانه درنظام عدالت جنایی ایران از سالمندان بزه دیده وحتی بزه دیدگان بطورکلی به جزء ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی دربحث«اعاده حیثیت» در بقیه موارد حمایت عاطفی وحیثیتی بعمل نیامده است که باید اذعان نمودحمایت عاطفی وحیثیتی درمورد بزه دیدگان سالمند با توجه به آسیب پذیری ووضعیت جسمی وروانی آنان،بیش ازسایراقشار ضروری وحیاتی است.
مبحث پنجم:حمایت حقوقی
سالمندان بزه دیده شایسته بهره مندی از حقوقی درفرایند جنایی اند تاازرهگذر آن بهتر بتوانند برای دسترسی به عدالت وجبران آسیب ها وزیان دیدگی‌های خود اقدام کنند.حمایت حقوقی عبارت است از پیش‌بینی سازوکارهایی برای احقاق این حقوق و برآورده کردن نیازهای بزه دیدگان علی الخصوص جبران خسارت یا تسهیل آن درسراسر فرایند جنایی.نمونه های برجسته ای از حمایت حقوقی که معمولأ درآیین دادرسی کیفری پیش‌بینی می‌شوند عبارتنداز:تدابیری مانند حق داشتن دلیل درسراسر فرایند کیفری،حق طرح دعوای ضرروزیان وپیش بینی شرایط آن،حق درخواست پژوهش ازدعوای ضرروزیان،معاف داشتن بزه دیده از هزینه های دادرسی درصورت ناتوانی وی از پرداخت آن‌ها و….[۳۸]
درقانون آیین دادرسی کیفری بی آنکه درچهارچوبی منسجم حقوقی مشخص برای بزه دیدگان به رسمیت شناخته شود،نمونه های پراکنده ای ازاین حمایتها به چشم می‌خورد،مثلأ ماده ۱۸۵ (حق گزینش وکیل مدافع رابرای هر دوطرف دعوای کیفری ازجمله بزه دیده وهمچنین سالمندان بزه دیده که جزء بزه دیدگان به طور کلی محسوب می‌شوند را به رسمیت شناخته است،ماده ۱۹۱(ازحق درخواست بزه دیده برای تحقیق دردادگاه نام می‌برد.)،ماده ۱۹۶ (این حق رابه تحقیق ازگواهان گسترش می‌دهد)،ماده ۲۳۹(بزه دیده یا وکیل یا نماینده قانونی اورایکی از افرادی می‌داند که حق درخواست تجدید نظر دارند)ونهایتأ ماده ۳۰۱(حق درخواست معافیت بزه دیده از هزینه دادرسی را با شرایطی امکان پذیر دانسته است).
درکنار قوانین آئین دادرسی کیفری حمایت حقوقی ممکن است از رهگذر کمکهای انجمن ها یا نهادهایی مانند«انجمن های کمک به بزه دیدگان» یا «کانون وکلا»انجام شود.
همچنین بزه دیدگان می‌توانند دردفاتری که کانون وکیلان رایگان درکنار دادگاه ها ایجاد کرده‌است اطلاعات لازم را کسب کنند.هرگاه بزه دیده ای که توانایی پرداخت حق وکالت یامشاوره را نداشته باشد می‌تواند تقاضاکند که یک وکیل مجانی درمراحل دادرسی همراه اوباشد.[۳۹]
همچنین این حق درباره اطفالی که به دلیل ترس یا آسیب عاطفی برخواسته ازآزارها یابدرفتاریهایی که دیده اند،سکوت کرده‌اند،بسیار پراهمیت است.
فلذا با عنایت به مراتب فوق می توان اذعان نمود که حمایت حقوقی بخش مهمی از برنامه کمک به سالمندان آزاردیده است که نه تنها به مقابله آنان با آسیب عاطفی،بلکه به شرکت فعال تر آنان درفرایند کیفری،به دست آوردن جبران خسارت وبه طورکلی مقابله با دشواریهای برخواسته از بزه دیدگی کمک می‌کند.
مبحث ششم:حمایت اجتماعی (یک الگوی فراگیر ومطلوب حمایتی)
زمانی که حکومت باتمام نیروی خودبه همراه جامعه مدنی باتمام ظرفیت های خود درچهارچوب یک سیاست جنایی مشارکتی در راه حمایت از بزه دیدگان گام برمی دارند چهره ای ازیک الگوی فراگیرومطلوب حمایتی به نام حمایت اجتماعی به تصویر کشیده می شود.ریشه‌های حمایت اجتماعی از بزه دیدگان را می بایست در تحولات نیمه دوم سده بیستم درعرصه حقوق بشر جست وجو کرده اعلامیه جهانی حقوق بشر که اجرای بسیاری ازمفاد آن دردومیثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی وحقوق مدنی وسیاسی تضمین شده است پس از شناسایی حق امنیت اجتماعی برای هرشخص به منزله عضوی ازجامعه به بهره مندی همه اشخاص ازسطح زندگی مناسب به ویژه ازحیث مراقبت های پزشکی وخدمات اجتماعی ضروری تأکید می‌کند.
.
حق امنیت اجتماعی یعنی اینکه جامعه باید ازحقوق بنیادی اعضای آسیب پذیر خود من جمله سالمندان بزه دیده حمایت کند.
درکنارحق امنیت اجتماعی (مانند اینکه جامعه می بایست ازحقوق بنیادی اعضای آسیب پذیرخود ازجمله سالمندان بزه دیده حمایت کند)بهره مندی ازسطح زندگی مناسب پایه های اصلی یک نظام حمایت اجتماعی بزه دیده را تشکیل می‌دهند.حمایت اجتماعی قبل ازهرچیز از رهگذر انجمن ها یانهادهایی، جامعه عمل می پوشد که به ابتکار خودبزه دیدگان را ه اندازی شده یا برخی از نهادهای رسمی یا وزارتخانه ها آن ها را راه اندازی می‌کنند.بزه دیدگان پاره ای از جرمها بویژه جرمهای خشونت بار،گاهی با راه اندازی انجمن های کمک به بزه دیدگان سالمند وآسیب پذیر به حمایت از بزه دیدگان می پردازد که قبلأخودشان قربانی چنین جرائمی شده اند.
افزون برانجمن های مردمی وبرخواسته ازجامعه مدنی،حمایت اجتماعی ممکن است از رهگذر نهادهای رسمی جامه عمل بپوشد.براین پایه برخی ازوزارتخانه های دولتی یادستگاه قضایی با راه اندازی انجمن ها یاصندوق های دولتی جبران خسارت،برای هموار کردن راه دستیابی بزه دیدگان به عدالت گام بر می دارند.
بخش سوم
حمایت تقنینی کیفری ازسالمندآزاری
بخش سوم:حمایت تقنینی کیفری ازسالمندآزاری
نظر به اینکه موضوع تحقیق سالمندآزاری وجنبه های گوناگون آن می‌باشد ودرقسمتهای قبلی جنبه‌های گوناگون سالمند آزاری را مورد بررسی قراردادیم در این بخش لازم است که حمایت های تقنینی کیفری که درسطح ملی وبین المللی ازآزاردیدگی سالمندان بعمل آمده است را به اختصار مورد تجزیه وتحلیل قرار دهیم.
فصل اول:حمایت کیفری ازسالمندآزاری درحقوق ملی
مبحث اول:آزاردیدگی ناشی از جرایم علیه تمامیت جسمانی
