۴-۴ )تلفیق فرایند تحلیل شبکهای با SWOT
اگرچه تکنیک AHP، بعضی از کمبودهای مراحل ارزیابی و اندازهگیری تجزیه و تحلیل SWOT را مرتفع میکند، اما قادر به ارزیابی وابستگیهای ممکن میان عوامل نیست، روش AHP فرض میکند که عوامل موردنظر در ساختار سلسله مراتبی، مستقل از هم هستند، در حالی که این فرض همیشه منطقی نیست. از طریق تجزیه و تحلیل محیطهای درونی و بیرونی میتوان وابستگیهای ممکن میان عوامل پی برد.
سازمانی میتواند از فرصتهایش به بهترین نحو استفاده کند که دارای قابلیتها و امکاناتی باشد که با بهره گرفتن از آن ها بتواند به برتری دست یابد، در غیر اینصورت فرصتها از دست رفته و یا توسط رقیب تصاحب میشوند (یولگن و میرز، ۲۰۰۴، ۵۴). رابطه مشابهی میان تهدیدها و نقاطقوت وجود دارد. توانایی غلبه بر تهدیدها به نقاط قوت سازمان بستگی دارد. یک سازمان قوی با بهره گرفتن از نقاط قوت خود قادر به حذف یا حداقل کردن اثرات تهدیدهای محیطی است. رابطه میان نقاط ضعف و قوت نیز به این صورت قابل تبیین است: سازمانهای با نقاط قوت بیشتر دارای نقاط ضعف کمتری هستند و به همین خاطر کمتر با موقعیتهای ناشی از نقاط ضعف مواجه میشوند.
در میان عوامل استراتژیک، ترکیبات دو متغیره دیگر وابستگیهای درونی ممکن،ترکیبات تهدید، ضعف و فرصت – ضعف میباشند. سازمانهای با نقاط ضعف بیشتر و برجستهتر نسبت به سازمانهای رقیب در برابر تهدیدهای پیش رو آسیب پذیرترند. بنابرین، سازمانها هنگام تبیین استراتژیهای خود باید رابطه میان نقاط ضعف خود و تهدیدهای محیطی را مورد توجه قرار دهند. برای سازمانی با نقاط ضعف متعدد، استفاده مناسب و بهینه از فرصتها مشکلتر است. در صورتی که سازمان دارای قابلیتها و امکانات کافی باشد، از فرصتهای خود بهرهبرداری خواهد نمود (یولگن و میرز، ۲۰۰۴، ۵۴). در حالی که اگر فاقد چنین قابلیتهایی باشد،قادر به استفاده مناسب از فرصتهای محیط بیرونی نخواهد بود (دینسر، ۲۰۰۴، ۴۵).
همان طور که در بالا بیان شد، عوامل مورد نظر در تجزیه و تحلیل SWOT نه تنها از هم مستقل نیستند، بلکه گاهی اوقات میان بعضی از عوامل روابط و وابستگیهایی وجود دارد. از آنجا که وزنهای محاسبهشده از طریق روش سنتی با فرض استقلال حساب شدهاند، بنابرین محاسبه وزن عوامل با فرض وابستگی تفاوتهایی را با حالت قبل نشان میدهد. تغییرات احتمالی در وزن عوامل باعث تغییر اولویتهای استراتژیهای جایگزین خواهد شد، و این تغییرات به نوبه خود استراتژیهای انتخابی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بنابرین، برای اندازهگیری و ارزیابی عوامل باید توجه لازم را مبذول داشت.
در این مطالعه، تحلیل SWOT با بهره گرفتن از ANP انجام میشود و وابستگیهای ممکن میان عوامل در نظر گرفته میشود.
۴- ۵ )پیاده سازی تکنیک SWOT-ANP
در پژوهش حاضر، به منظور تعیین اولویت استراتژیهای پیشنهادی، تجزیه و تحلیل SWOT همراه با ANP مورد استفاده قرار گرفت. مطالعه موردی این تحقیق صنعت موسیقی سنتی ایران میباشد. در ابتدا گروهی از متخصصان با تحلیل محیط بیرونی و درونی سازمان، عوامل فرعی قابل کنترل و غیرقابلکنترل تأثیرگذار بر موفقیت سازمان را شناسایی نمودند. عوامل فرعی تعیین شده دارای اهمیت راهبردی هستند. با بهره گرفتن از عوامل SWOT، ماتریس SWOT و استراتژیهای جایگزین تشکیل میشود. مفهوم استراتژی SO، استفاده مناسب از فرصتها با بهره برداری از نقاط قوت سازمان میباشد. استراتژی WO، به دنبال بهرهبرداری مناسب از فرصتهای محیطی با توجه به ضعفهای درون صنعت است. استراتژی ST نیز در ارتباط با کاهش یا حذف اثرات تهدیدهای محیطی از طریق استفاده مطلوب از نقاط قوت میباشد و در نهایت استراتژی WT، با در نظر گرفتن نقاط ضعف سازمان اثرات تهدید محیطی را کاهش میدهد.
جامعه آماری این تحقیق ۲۳ نفر متخصص و خبره آشنا به عملیات و محیط داخلی و خارجی این صنعت میباشند. نمونه آماری تحقیق مورد نظر به علت پایین بودن حجم جامعه همان ۲۳ نفر انتخاب شدند.
مراحل مورد نظر برای به کارگیری مدل ANP در این پژوهش، بر مبنای الگوریتم پیشنهادی یوکسل و داگدویرن (۲۰۰۷) میباشد. معمولاً برای محاسبه اوزان نهایی جایگزینها در مدل ANP از سوپرماتریس استفاده میکنند.
اما علاوه بر استفاده از روش سوپرماتریس برای محاسبه اوزان نهایی میتوان از عملیات ماتریسی نیز استفادهکرد. به ویژه در مواقعی که تعداد عوامل با ارتباطات درونی کم باشند، این روش کاربرد دارد (یوکسل و داگدویرن، ۲۰۰۷). همچنین در روش ماتریسی، جزییات فرایند مشخص میشود.
از آنجا که در تحقیق حاضر تعداد ارتباطات درونی کم بوده و فقط میان عوامل اصلی SWOT ارتباطات درونی وجود دارد، از روش ماتریسی استفاده شد.
به منظور تعیین اوزان نهایی جایگزینها در این تحقیق، از الگوریتم پیشنهادی یوکسل و داگدویرن (۲۰۰۷) استفاده شد. این الگوریتم یک روش ماتریسی بوده و جزییات محاسبات را به خوبی نشان میدهد.
۴-۶) شناسایی و تعیین نقاط قوت
در این مرحله به منظور شناسایی و مشخص نمودن عوامل داخلی و خارجی پیش روی صنعت موسیقی سنتی ایران ضمن مراجعه به کتب و مراجع مرتبط با موضوع، از روش مصاحبه استفاده شده است. بدین صورت که تعداد ۸ نفر شامل ۴ نفر تولیدکنندگان ابزارآلات موسیقی ایرانی، و ۱ نفر از ناشران ، ۲ نفر از بازرگانان و ۱ نفر از نوازندگان این صنعت به منظور تعیین نقاط ضعف، قوت، تهدیدات و فرصتها مورد مصاحبه قرار گرفتند و پس از چند بار بحث و گفتگو مسائل اصلی مورد شناسایی قرار گرفت. تمامی اطلاعات جمع آوری شده در این مرحله از طریق اجماع قضاوتهای متخصصان حاصل گردید.نتایج در ادامه آمده است.
۴-۷ نقاط قوت ضعف تهدید و فرصتها
نقاط قوت :
- پایین تر بودن هزینه های نیروی انسانی در ایران
- وجود تولید کنندگان خبره در زمینه تولید ساز
- وجود مؤسسه های انتشاراتی حرفه ای در حوزه موسیقی سنتی ایرانی
- برخورداری از نیروهای انسانی خبره و با تجربه
- وجود نهاد های خصوصی متولی موسیقی همچون خانه موسیقی
نقاط ضعف :
- تولید سازآلات و محصولات موسیقی به روش سنتی
- شناخته نبودن موسیقی ایران در سطح دنیا
- عدم وجود نگاه به صنعت موسیقی به عنوان صنعتی ارز آور
- عدم نوآوری و به روز رسانی سازآلات ایرانی مطابق با سلیقه های بینالمللی
- ضعف فرهنگی و تکنولوژیکی در ساخت سازهای ایرانی به صورت انبوه
فرصتها :
- جذابیت فرهنگ و هنر و موسیقی شرقی و ایرانی برای سایر کشورها
- برگزاری نمایشگاه های بینالمللی موسیقی در دنیا
- امکان بهره برداری از شبکه های ماهواره ای برای تبلیغ
- امکان استفاده از اینترنت جهت معرفی و تبلیغ موسیقی ایرانی
- اشتیاق به فراگیری سازهای ایرانی در سایر کشورها