ساختمان های بلند نباید زیاد به هم نزدیک باشند، یا در یک منطقه متشکل از ساختمان های متداول قرار بگیرند. فرایند سلسله مراتبی حریم خصوصی فضا در مکان های کاملاً خصوصی (خانه) و مکان های نیمه خصوصی (کوچه ها، پناه و …) را منقطع و اختلال ایجاد می کند. ساختمان های بلند نیز باید به طوری طراحی شوند که هیچ بررسی اجمالی وجود نداشته باشند.
ساختمان های بلند باید هماهنگی کافی داشته باشند، نه تنها با اجزای خود، بلکه با تاسیسات مجاور، به عنوان مثال جاده ها، پارکینگ های عمومی، مدارس، مراکز خرید، کتابخانه ها، پارک ها و فضای سبز مرتبط باشد. به عبارت دیگر، مجتمع ها باید تمام نیاز ساکنان را فراهم کنند و با توجه به تراکم و نسبت ارتفاع ساختمان ها، فضاهای باز باید اختصاص داده شود. بنابراین، امنیت روانی ساکنان باید فراهم و کارکرد های مختلف در یک مکان کوچک صورت بگیرد، و ساختمان های چند طبقه ساخته شود. فضاهای باز بیشتر برای مجتمع های مسکونی حیاتی هستند، چرا که کودکان و افراد مسن، بخش عمده ای از ساکنانند که نیاز به فضای باز در وقت آزاد خود دارند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
فضای باز در مجتمع های مسکونی؛ ماخذ: (N. Rafizadeh, 2005)
مکان (سایت) ساختمان باید انتخاب شود و به چنین شیوه ای طراحی شود که هیچ مشکلی برای مشاهده ساکنان ساختمان های اطراف ایجاد نکند. تابش آفتاب نباید مسدود شود.
تابش خورشید و ساکنان؛ ماخذ: (N. Rafizadeh, 2005)
ایجاد فضاهای باز در اطراف بلوک های برج ها ممکن است به نحوی مشارکت در بافت شهری ناهمگن را از بین ببرد. همچنین به منظور جلوگیری از تغییر مقیاس و از این رو برای ایجاد هماهنگی در چشم انداز شهری، فضای باز باید بین مقیاس ساختمان های بلند و متوسط اختصاص داده شود.
در مکان های سایت ساختمان های بلند در شهر باید تصمیم گرفت به طوری که آن ها چشم اندازی پراکنده را ارائه دهند.
بلوک های ساختمان باید حداقل ۲ تا ۵/۲ برابر ارتفاع بلندترین ساختمان فاصله داشته باشند.
پوسته باید در هماهنگی با مشخصات و ویژگی های شهر طراحی شود.
به منظور جلوگیری از انسداد اشعه خورشید به ویژه در فصول سرد سال، ساختمان بلند باید به طور جداگانه ساخته شود. در صورتی که آنها را به صورت ردیفی طراحی کنیم، آن ها باید با طول سایه زمستان فاصله داشته باشند. (N. Rafizadeh, 2005)
جمع بندی
در حالی که در آغاز، بلوک های بلند مرتبه آپارتمانی به مثابه نمادهای اعتبار و پیشرفت، متبلور کننده روح باغ شهر عمودی و یا ایده برج در پارک بودند. در دهه هفتاد، آن جذابیت اولیه خود را به شدت از دست دادند. با توجه به مسایل ذکر شده برای طراحی و ساخت این گونه از توسعه، ما نیاز به مطالعه و نقض هایی در مجتمع های بلند مرتبه مسکونی که در سراسر دنیا روی داده است، داریم. تا از معضلات پیش آمده در این گونه از مجتمع ها پیش گیری کنیم و با توجه به نیاز مسکن، طراحی این گونه از مجتمع ها به صورتی انجام گیرد که کیفیت زندگی را برای ساکنان فراهم کند.
فرم معماری یکی از عوامل موثر در شکل و فرم کلی شهر است. برج ها بخش قابل توجهی از پس زمینه و تسلط بر شهر و محیط زیست را دارند. در حالی که نوع پله و تیز بلوک، بهترین ترکیب با محیط مجاور خود و توسعه فضایی خنثی در اطراف را به وجود می آورد، و عملکردی متشکل از مناطقی مسطح به ساختمان های کوتاه تر را رها می کند.
چشم انداز شهری به عنوان مهمترین عامل ارتباط بین شهر و ناظر، زبانی خوانا و واضح از شهر است که نماد طبیعت شهر است و مهمترین اثرات بصری را در ناظرین به وجود می آورد. مطالعه تاثیر ساختمان های بلند در منظر شهری، نیاز به اندیشیدن در مورد مقیاس، فرم و رنگ دارد.
فصل سوم: پایداری اجتماعی
۳-۱- تعاریف و صفات پایداری و پایداری اجتماعی
در این فصل نقش پایداری در ارتقا کیفیت مجتمع های زیستی، نقش روانشناسی و تناسب و تاثیر آن بر پایداری اجتماعی بررسی خواهد شد. از این رو ابتدا به تعریف پایداری، دلایل ناپایداری اجتماعی، مفهوم اجتماع و پایداری اجتماعی در معماری پرداخته و سپس عوامل موثر در پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی را مطرح می کنیم، تا به اصول و راه کارهای مطرح در این باب وارد شویم، سپس به تعریف روانشناسی محیط، در رابطه با پایداری اجتماعی و موضع گیری های رفتار و محیط خواهیم پرداخت تا با شناخت پایداری اجتماعی، بتوانیم به تبیین معیارهای پایداری اجتماعی در مجتمع مسکونی بپردازیم.
در این فصل جهت رسیدن به معیارهای پایداری اجتماعی در مسکن و چگونگی افزایش میزان پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی به پرسش هایی از قبیل اینکه چه عواملی در آسایش و رفاه انسان نقش دارند؟ دستیابی به امنیت چگونه میسر است؟ نقش طراحی در ایجاد عوامل فوق چیست؟ پاسخ داده می شود. ایجاد شهرک ها و جوامعی که از لحاظ زیست محیطی و اجتماعی پایدار، و پاسخگویی به چالش های رشد جمعیت، مهاجرت، مشکلات و پیامدهای اجتماعی و تغییرات آب و هوایی یکی از بزرگترین وظایف معماری با این نگاه است.
۳-۱-۱- پایداری چیست؟
کلمه پایدار زمانی مورد استفاده قرار گرفت که بحث مدیریت منابع قابل تجدید، به شرطی که منابع آینده، صدمه نبیند مورد توجه قرار گرفت. پس پایداری توسعه ای را می پذیرد که سبب بهترین حالت استفاده از منابع شود، بی آنکه هیچگونه صدمه ای به منابع نسل های آینده بزند (نوریان، فرشاد. عبداللهی ثابت، محمد مهدی، ۱۳۸۷). بدون شک بسیاری از مسایل محیطی جهان - و حقیقتاً مشکلات اجتماعی آن - فقط از طریق اعمال روش های جدید مدیریتی شهری، هدایت صحیح زندگی شهری و مشارکت فعال و مداوم در تصمیم گیری ها و اجرای آن امکان پذیر است.
(Geoff Mulgan, NESTA) بزرگترین چالش طراحی شهری در قرن ۲۱، تسلط بر طراحی زیست محیطی و اجتماعی است. هنگام انتشار گزارش براند لند (WCED, 1987)، توسعه پایدار در سراسر جهان به یک شعار تبدیل می شود. پایداری اجتماعی همیشه به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار که به همراه مسایل اقتصادی و زیست محیطی مطرح می شود (colantonio, 2009) بیان می گردد.
۳-۱-۲- پایداری اجتماعی
پس از مطرح شدن رهیافت توسعه پایدار از سوی سازمان ملل و تعیین شدن آن به عنوان دستور کار ۲۱ در سطوح بین المللی، منطقه ای و محلی، توجه به سمت پایداری اجتماعی بیشتر معطوف شد و بحث در مورد پایداری از در نظر گرفتن آن به عنوان مسئله ای صرفاً زیست محیطی به مسئله ای که ابعاد اجتماعی و اقتصادی را در بر دارد، پیش رفت. برای به دست آوردن دیدگاهی در مورد پایداری اجتماعی نیاز به بررسی برخی از تحقیقات مربوطه در این زمینه داریم که فهرستی از معیارهای مورد استفاده توسط محققانی که بر پایداری اجتماعی تمرکز دارند در زیر ارائه می شود که نشان از رویکردی منفصل به پایداری اجتماعی دارد.
پلسه و استرن (۲۰۰۰) پایداری اجتماعی را اینگونه تعریف می کنند: توسعه ای که با تکامل جامعه مدنی سازگاری داشته، محیط هدایت گر را به سمت زندگی همساز جمعی گروه های مختلف اجتماعی و فرهنگی سوق می دهد، در حالی که همزمان با پیشرفت هایی در کیفیت زندگی برای همه اقشار مردم، همبستگی اجتماعی را تقویت می کند.
تعریف بالا پایداری اجتماعی را به وسیله عملکرد جمعی جامعه و مباحث کیفیت زندگی هر فرد مورد بررسی قرار می دهد. ایفتاچل و هگاک (۱۹۹۳) پایداری اجتماعی شهری را اینگونه تعریف می کنند: توانایی مداوم یک شهر برای کارایی طولانی مدت به عنوان محیط زیست پذیر برای توسعه تعاملات، ارتباطات و فرهنگ انسان.
هدف اصلی معماری پایدار، مشارکت مثبت و موثر بناهای طراحی شده با محیط های اجتماعی خود و توانایی برآورده کردن کلیه نیازهای عملکردی و تامین سلامت جسمی و روحی کاربران است. پایداری در طراحی باید فرصت های مناسب برای تجلی جنبه های فرهنگی را فراهم سازد، به این معنی که معماری پایدار باید حس تعلق، زیبا دوستی و سلامت روحی و جسمی انسان را تامین و شانس برخورد های مناسب اجتماعی را فراهم کند. از این طریق زیستگاه انسان در هر مقیاسی برای مدت طولانی پایدار می ماند (حقیقی بروجنی، سمر، ۱۳۹۰). پایداری در معماری را نمی توان متعلق به زمان فعلی دانست. چرا که در آن نگرش و رویکردی اخلاقی مطرح می شود که در هر زمان و برحسب هر شرایط حایز اهمیت و اعتبار است. (پرتویی، پروین، ۱۳۸۲).
از دهه ۱۹۸۰ میلادی، تمرکز سیاست های شهری بر توانمند سازی های جامعه، اقدامات محلی و دخالت سازمان های مختلف در بازسازی گسترده شهری مانند شهرک های مسکونی در کنار اختلاط در حال انجام در سیاست مفاهیمی چون: پایداری اجتماعی، ارتباطات و جوامع اجتماعی، کیفیت زندگی، انسجام اجتماعی و اخیراً، توانایی زندگی و رفاه صورت گرفته است. پایداری اجتماعی عمدتاً به رابطه بین فعالیت های فردی و خلق محیط یا ارتباط میان زندگی شخصی و ساختارهای سازمانی تمرکز دارد. (Jarvis et al, 2001, p127)
عوامل اجتماعی و فرهنگی به عنوان یک عنصر ضروری شناخته می شود زیرا از کمک و همکاری آنها به ساختن ساختمانی در جوامع پر جنب و جوش شکل می گیرد. که شش زمینه به عنوان حمایت برای زندگی اجتماعی و فرهنگی شناسایی شده است که عبارتند از: حس تعلق به مکان و هویت جامعه؛ بردباری و تحمل، احترام و تعامل با مردم از فرهنگ های مختلف، پس زمینه و اعتقادات؛ رفتار دوستانه، رفتار مشارکتی و مفید در محله؛ فرصت های فرهنگی، اوقات فراغت جامعه، ورزش و دیگر فعالیت ها؛ سطوح پایین جرم و رفتار ضد اجتماعی قابل مشاهده، حفظ نظم جامعه پسند و موثر؛ و فرصت هایی برای همه ی مردمی که به لحاظ اجتماعی و فرصت های زندگی مشابه شکل می گیرد.
عوامل اجتماعی: آموزش و پرورش، عدالت اجتماعی(نسل درون و برون)، مشارکت و دموکراسی محلی، بهداشت (کیفیت زندگی و رفاه)، فراگیری اجتماعی (حذف محرومیت اجتماعی)، سرمایه اجتماعی، ارتباطات، امنیت، حق تصرف مختلط، توزیع عادلانه درآمد، نظم اجتماعی، انسجام اجتماعی، انسجام جامعه (انسجام بین گروه های مختلف)، شبکه های اجتماعی، تعامل اجتماعی، حس تعلق به مکان، استخدام، پایداری مجتمع مسکونی، سازمان های فعال جامعه، سنت های فرهنگی.
عوامل فیزیکی: شهرنشینی، قلمروهای عمومی جذاب، کیفیت و نرمی محیط زیست محلی، مسکن مناسب، دسترسی ( به خدمات محلی و امکانات، فضای سبز)، طراحی پایدار شهری، همسایگی، محله پیاده مدار( دوستار عابر پیاده).
در نیم قرن گذشته، بسیاری از اندیشمندان ایرانی در مورد شرایط اجتماعی در شهرهای معاصر ایران شکایت کرده اند. مطالعات بسیاری وجود دارد که در مورد موضوعاتی چون شهروندی (حبیب، ۲۰۰۷)؛ هویت (پور جعفری، پورمند، ذبیحی، هاشمی، تابان،۲۰۱۰)؛ امنیت و جرم، عدم احساس دلبستگی به مکان (علی اکبری، ۲۰۰۴)؛ عدم اقدامات جمعی و مشارکتی (محمدی، شاهوندی، ۲۰۱۱)؛ و فقدان انسجام اجتماعی (پور احمد و موسوی، ۲۰۰۹) عنوان شده اند.
منبع | موضوع | تعریف و توصیف | کلید واژه ها |
Beacon Pathway (۲۰۱۱) |
محله | منظور محله هایی که درجه بالایی از سازگاری اجتماعی و اقتصادی را نشان می دهد، جنبش و فعالیتی که در طول زمان که به رضایت می انجامد، دلبستگی و حس تعلق به مکان در میان کسانی که در آن جا زندگی می کنند، و محله هایی که می توانند رهبری مدنی، هدف و توانایی تجهیز کردن در برابر مسایلی که نگرانی در مورد آن ها وجود دارد. تاریخ محلات و نوسازی آن (که خودجوش و هدفمندند) نشان می دهد که زندگی اجتماعی و اقتصادی محلات می تواند به هدر رفتن و کم شدن انتظارات کمک کند. محلات می توانند شکست بخورند اما جاذبه آنها را دوباره به دست آورد. تعیین اینکه چه چیزی محله را به پایداری اجتماعی و اقتصادی می رساند دشوار است. |
رضایت مسکن، ظاهر فیزیکی قابل قبول محله، ایمنی در خیابان از دو جهت ترافیک و مردم، سر و صدای کم، دسترسی به امکانات و خدمات، دسترسی به سایت های دیگر در سیستم اسکان و استقرار، هزینه سکونت در محله و دسترسی به سایر نقاط، توانایی داشتن روابط اجتماعی دلپذیر و دوستانه . |
Yeun Sook Lee (۲۰۱۰) |
آپارتمان های بلند مرتبه | تاکید بر جنبه های پایداری اجتماعی که نه تنها بر افزایش اتحاد عناصر مختلف اجتماعی و ارتباطات اجتماعی می انجامد بلکه به جلوگیری و کاهش محرومیت اجتماعی کمک می کند. اصطلاح یکپارچگی و ارتباطات اجتماعی، مفهومی از سرمایه اجتماعی است، هنگامی که در مورد اثرات سرمایه اجتماعی بر روی سلامتی اشاره می کند، طیف گسترده ای از اصطلاحاتی که شامل شبکه های اجتماعی، حمایت های اجتماعی، الزامات و روابط اجتماعی و یکپارچگی و ارتباطات اجتماعی است. اگر چه هیچ اجماعی در مورد تعریف سرمایه اجتماعی وجود ندارد اما یکی از استفاده های معمولی آن به روابط و شبکه های اجتماعی برای اقدامات جمعی اشاره دارد. |