۱- کشف شواهد واقعی در مورد عملکرد اخیر
۲- تأمین و تحمیل نظرات فنی دقیق
۳- ایجاد مشروعیت دموکراتیک برای هر راه حل نهایی

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴- تحصیل عقاید عمومی در مورد مسائل اجتماعی
۵- از میان بردن تمام مخالفت‌های پنهانی(زارعی، ۱۳۸۴: ۱۲۲)
۳-۱۷-۲-۲-کمیسیون حقوقی و تدوین قانون
براساس قانون کمیسیونهای حقوقی، یکی از وظایف اصلی کمیسیون حقوقی، تدوین قانون است. تدوین قانون به معنای اعلام مجدد قانون موجود نیست. تدوین قانون شامل اصلاح قسمتهایی از قانون است که تغییر در آن امری ضروریست. قانون مدون نباید آن قدر کلی باشد که هیچ راهنمایی به مشاوره حقوقی یا قاضی مربوطه ارائه نکند و همچنین نباید آن قدر مفصل و مشروح باشد که صرفاً برای متخصصان قابل درک باشد. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۲۳)
۳-۱۸- شیوه‌های تفویض اختیارات قانونگذاری
بسیاری از قوانین انگلستان بوسیله قانونگذاری تفویضی یا فرعی ایجاد شده اند. این قوانین در خارج از پارلمان اغلب توسط وزراء و معاونین وزراء، شورای شاه یا ملکه و همچنین نهادهای قانونگذاری مثل مقامات محلی ایجاد می‌شوند. قانونگذاری فرعی یا تفویضی معمولاً در مورد مسائل فنی صورت می‌گیرد، اما ممکن است اصول مهم کلی را نیز در برگیرد. قوانین مصوب در اثر قانونگذاری تفویضی صرفاً بصورت اسناد قانونی (SI) نیست، بلکه این قوانین به صور گوناگونی همچون مقررات، قواعد، اوامر و فرامین شورای پادشاه نیز وجود دارند اما پارلمان اغلب قوانین مصوب در اثر تفویض اختیار قانونگذاری را بصورت اسناد قانونی تصویب می‌کند. بخشهای مهم‌تر قانونگذاری تفویض شده فرامین شورای پادشاه هستند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۲۸)
۳-۱۸- ۱-علل توجیهی قانونگذاری تفویضی
مهم‌ترین دلایل پذیرش قانونگذاری تفویضی عبارتند از:
الف- وقت اندک پارلمان(و کاستن از حجم کاری پارلمان)
ب- تخصصی بودن موضوع، که وزراء یا معاونین آنها اجازه می‌دهند تا ضمن مشورت با متخصصان و گروه های ذی نفع قوانین لازم را وضع کنند.
ج- قابلیت انعطاف پذیری این قوانین
د- ضرورت وضع سریع یک قانون در مواقع اضطراری
در فرایند تفویض اختیار قانونگذاری معمولاً مصوب پارلمان از بیان جزئیات خودداری می‌کند تا بدین ترتیب وقت پارلمان تلف نشود. همچنین گاهی پارلمان اجازه می‌دهد که مقررات اصلی را وزراء و معاونین آنها وضع کنند.
۳-۱۸- ۲- نظر خواهی در مورد قوانین مصوب ناشی از تفویض اختیار قانونگذاری
اغلب قوانین مصوب در اثر تفویض اختیار قانونگذاری به شکل اسناد قانونی(SI) هستند. از آنجا که اصول قانون جدید قبلاً تصویب شده‌اند و در اثر قانونگذاری تفویضی اصول جزئی و فرعی آن پی ریزی شده است، سازمان مربوطه کمتر مایل است تا با افراد متخصص یا ذی نفع جهت شیوه اعمال آن قانون اصلی مشاوره و نظر خواهی کند. گاهی مقررات برای نظر خواهی بصورت پیش نویس منتشر می‌شوند و در برخی مواقع نظر خواهی در مورد آنها اجباری است. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۲۹)
۳-۱۸- ۳- اسناد قانونی و انواع دیگر قانونگذاری ثانویه(تفویضی)
اسناد قانونی تنها نوع قانونگذاری ثانویه محسوب نمی‌شوند و انواع دیگری از قانونگذاری ثانویه وجود ندارد که مورد کنترل و نظارت پارلمان قرار می‌گیرند که بعنوان مثال می‌توان به قانون بزرگراه‌ها و قوانین مهاجرت اشاره کرد. همچنین بسیاری از اسناد قانونی توسط پارلمان کنترل نمی‌شود و و صرفاً اثر محلی دارند.
۳-۱۸-۴- اسناد قانونگذاری منفی و مثبت
مهمترین اسناد قانونی نیاز به تأیید هر دو مجلس دارند تا لازم الاجرا شوند. اما اکثریت آنها قانون محسوب می‌شوند مگر اینکه یکی از مجالس عالیه به آنها رأی دهد، این رویه، رویه مثبت و رویه منفی نامیده می‌شود و اسناد موضوع این دو رویه اسناد قانونگذاری مثبت و اسناد قانونگذاری منفی نامیده می‌شوند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۰)
۳-۱۸- ۴-۱- اسناد قانونی منفی
رویه منفی بدین معنا است که یک سند قانونی به مثابه یک قانون است مگر اینکه هر یک از مجالس ظرف چهل روز از تاریخ ارائه سند قانونی در پارلمان پیشنهاد لغو آن را ارائه دهد. امروزه متداول‌تر است که به مباحثات در رابطه با اسناد قانونی موضوع رویه‌های منفی در کمیته‌های دائمی مربوط به قانونگذاری تفویضی صورت گیرند. این کمیته‌ها بر حسب ضرورت تشکیل می‌شوند ولی تنها یک بار گرد هم می‌آیند. کمیته نمی‌تواند سند را رد کند و رأی کمیته تشریفاتی است. (زارعی، ۱۳۱: ۱۳۸۴-۱۳۰)
۳-۱۸- ۴-۲-اسناد قانونی مثبت
مهم‌ترین اسناد قانونی، موضوع رویه مثبت هستند. اسناد مثبت می‌تواند فوراً لازم الاجرا شوند، با قید اینکه آنها برای مدت زمان خاصی دارای اثر می‌باشند، مگر اینکه در این فاصله توسط پارلمان تأیید شوند. در مجلس عوام اسناد مثبت بطور اتوماتیک به کمیته‌های دائمی فرستاده می‌شوند. بعد از اینکه سند قانونی توسط کمیته مربوطه مورد بررسی قرار گرفت، مجلس عوام در مورد آنها رأی گیری می‌کند ولی مباحثه‌ای صورت نمی‌گیرد. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۱)
۳-۱۸- ۴-۳-کمیته مشترک مربوط به اسناد قانونی
یک کمیته مشترک خاص متشکل از هر دو مجلس وجود دارد که مسئول بررسی و تجزیه و تحلیل جزئیات اسناد قانونی تقدیم شده به پارلمان است و رویه این کمیته بصورت غیر رسمی و غیر علنی است و به همین دلیل هیچ مباحثه حزبی سیاسی در مورد اسناد قانونی به آن شکل که کمیته دائمی صورت می‌گیرد انجام نمی‌شود. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۱)
۳-۱۸-۵-کمیته‌های تخصصی
کمیته‌هایی که به قانونگذاری تفویضی رسیدگی می‌کند به دو دسته تقسیم می‌شوند: کمیته‌هایی که به مسائل تخصصی رسیدگی می‌کنند و کمیته‌هایی که به صلاحیت‌ها و اختیارات رسیدگی می‌نمایند. کمیته‌هایی که به مسائل فنی و تخصصی رسیدگی می‌کنند که عبارتند از:

1. 1. کمیته مشترک مربوط به قانونگذاری تفویضی

1. 1. کمیته تحقیق عوام مربوط به اسناد قانونی که مرکب است از اعضاء مجلس عوام و اعضاء کمیته مشترک که به اسنادی که صرفاً در صلاحیت مجلس عوام هستند رسیدگی می‌کنند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۳-۱۳۲)

۳-۱۹- مصونیت پارلمانی نمایندگان
برای قانونگذاری بهتر و مؤثرتر این مسأله مهم است که مقنن از مداخله و مزاحمت افراد خارج و داخل از پارلمان مصون باشد. قانون مصونیت پارلمانی به این منظور وضع شده است. در آغاز هر دوره پارلمان سخنگوی مجلس عوام مصونیت‌های قطعی و تاریخی مجلس در برابر شاه ملکه را اعلام می‌کند و مجلس اعیان مصونیت‌ها و امتیازات خاص خود را دارد.
نقض مصونیت پارلمانی خاص نباید به عنوان اهانت به پارلمان تلقی شود. مصونیت پارلمان یک حق یا امتیاز است که یا به کل پارلمان اعطا می‌شود (بعنوان مثال برای کنترل ترکیب یا رویه آن) یا به اعضاء آن (مثل آزادی سخن گفتن).
۳-۱۹-۱-مصونیت اصلی
برخی مصونیت‌های پارلمانی بیشتر جنبه تشریفاتی تاریخی دارند مانند مصونیت از تعقیب مدنی در فاصله زمانی بین ۴۰ روز قبل تا ۴۰ روز بعد از هر دوره مجلس که در مورد سرورها که این مصونیت دائمی است. مهمترین مصونیت‌ها عبارتند از: مصونیت جمعی هر دو مجلس برای کنترل ترکیب و رویه خود و آزادی بیان. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۴)
۳-۱۹-۲- رویه صلاحیت انحصاری
هر یک از مجالس پارلمان بریتانیا، راساً امور داخلی خود را تنظیم می‌کنند. البته عملاً مجالس امروزی از قواعد مقررات عمومی پیروی می‌کنند. گاهی مداخله در خصوص بعضی مسائل به رویه داخلی مجلس مربوط می‌شود و تصمیم گیری در خصوص آن حق انحصاری مجلس است. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۵)
۳-۱۹-۳-آزادی بیان
آزادی بیان، مصونیت اصلی نماینده پارلمان است چرا که وی باید آزادانه سخن بگوید و بنویسد، بدون ترس از اینکه مزاحمتی توسط افراد و نهادهای خارج از پارلمان راجع به سخنان یا نوشته هایش ایجاد شود. آزادی بیان یک مصونیت قانونی است. ماده(۹) منشور حقوق بشر مصوب ۱۹۹۸ مقرر می‌دارد: «آزادی بیان یا مباحثات یا رویه‌ها در پارلمان نباید در هیچ دادگاه یا مکان دیگری خارج از پارلمان مورد سؤال یا اعتراض قرار گیرد» مفهوم آزادی بیان بر چند قسم است:
۳-۱۹-۳-۱-آزادی بیان در مباحثات یا رویه ها
در این مفهوم، آزادی بیان شامل آزادی نماینده در سؤال (خواه بصورت کتبی و خواه بصورت شفاهی)، رویه‌ها شیوه‌های رسیدگی کمیسیونها یا اسناد کتبی منتشر شده براساس دستور مجلس(قانون اسناد پارلمانی۱۸۴۰) می‌باشد.
۳-۱۹-۳-۲- مفهوم آزادی بیان (درون پارلمان)
مهم‌ترین و بحث انگیزترین جنبه مصونیت گفتاری نمایندگان (آزادی بیان)، مصونیت درون پارلمان است. معنای درون پارلمان به خوبی مشخص نشده است. البته شامل تمام موارد گفته شده در مجلس و کمیسیون‌های آن می‌شود. از طرف دیگر، سخنان نمایندگان مجلس در حوزه‌های انتخاباتی خود و نوشته هایشان در مطبوعات یا بیانات و اظهاراتشان در جریان برنامه‌های تلویزیونی، مورد حمایت قرار نمی‌گیرند اگر چه ممکن است از طریق مصونیت نسبی تحت حمایت واقع شوند. به هر حال، اظهارات و بیانات نماینده مجلس در پارلمان را نمی‌توان علیه وی در رسیدگی‌های قضایی مورد استفاده قرار داد.
۳-۱۹-۳-۳- مورد سؤال یا اعتراض قرار گرفتن در دادگاه
از نظر پارلمان، اگر حکمی علیه نماینده پارلمانی حتی برای شروع رسیدگی قضایی صادر شود و این حکم در رابطه با مسئله‌ای باشد که به اعتقاد پارلمان جزء مصونیت‌ها به شمار رود. صدور حکم بی‌احترامی و توهین به پارلمان است.

تعداد جلسات در هفته

۳ تا ۴ جلسه

برای برخورداری از بیش ترین فواید تمرین، انجام بیش ترین تکرار ممکن، در دوره اهمیت دارد. بعضی از ورزشکاران باید همیشه به حدی از خستگی برسند که حتی با کاربرد انقباض بیشینه نتوانند آخرین تکرار را

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

انجام دهند بدون اجرای هر دور تا آستانه واماندگی، هیپرتروفی مورد نظر دست نخواهد داد، زیرا تکرارهای ابتدایی، تحرک لازم را برای افزایش توده عضلانی ایجاد نمی کند، بنابراین عامل کلیدی در تمرین هیپرتروفی، اثر واماندگی افزوده شده است که واکنش های شیمیایی و سوخت و ساز پروتئین در بدن را تحریک کرده و هیپرتروفی عضلانی به دست خواهد آمد (۷۵).
۲-۲-۱۳-۳- قدرت بیشینه
هدف اصلی این مرحله، دستیابی به بالاترین سطح نیرو است. بیش تر ورزش ها به توان (پرش طول)، استقامت عضلانی (شنای ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ متر) و یا هر دوی آنها ( پاروزنی، قایق رانی و ورزش های گروهی) نیاز دارند. هر یک از انواع قدرت تحت تاثیر سطوحی از قدرت بیشینه قرار دارد. بدون قدرت نمی توان به سطح بالای توان دست یافت. از آنجا که توان حاصل، سرعت و قدرت بیشینه است. منطقی به نظر می رسد که ابتدا قدرت بیشینه افزایش یابد و سپس به توان تبدیل شود. در طول این مرحله، هدف تمرین، افزایش قدرت بیشینه تا بالاترین سطح توانایی ورزشکار است. بهبود قدرت که با ایجاد تنش فراوان در عضلات بدست می آید، به طور مستقیم به روش تمرینی بستگی دارد. قدرت بیشینه در نتیجه فعال سازی تعداد زیادی از واحدهای حرکتی تند انقباض افزایش می یابد. بدین ترتیب ورزشکاران برای طی شدن مجبور نیستند عضلات بزرگ را تقویت کرده و وزن بدن را افزایش دهند. ورزشکاران باید از طریق تمرینات قدرت بیشینه و توان یاد بگیرند که هم زمانی انقباض عضلات درگیر را بیش تر کنند و از بارهایی استفاده کنند که باعث فراخوانی بیش تر تارهای تند انقباض می شوند (بارهای بیش تراز۸۰ تا ۸۵ درصد). با به کار گیری این روش ها در مرحله قدرت بیشینه، قدرت بیشینه ای همراه باکسب قابل توجه توده عضلانی، افزایش خواهد یافت (جدول ۲-۷)
جدول ۲-۷ شاخص پیشنهاد شده برای تمرین با روش بار بیشینه(۱۵،۷۵).

شاخص های تمرین

کار

بار

۸۰ تا ۱۰۰ درصد

تعداد حرکات

۳ تا ۵ حرکت

تعداد دورها در هر جلسه

۱-۴ دور

تعداد تکرارها در هر دور

۶ تا ۸ تکرار

فاصله استراحت

۳ تا ۱ دقیقه

تعداد جلسات در هفته

۲ تا ۳ جلسه

۲-۲-۱۴- ویژگی تمرین قدرتی– استقامتی
این تمرینات اهمیت کاربردی برای سازگاری در ورزش هایی دارد که به بیش از یک دستگاه تولید انرژی متکی هستند. تمرین استقامتی موجب برخی سازگاری های فیزیولوژیکی مانند افزایش آنزیم های اکسایشی، چگالی مویرگی و تعداد میتوکندری ها می شود(۶۶) که بهبود و حفظ فعالیت های هوازی بلند مدت را در پی دارد. تمرین قدرتی تغییراتی را در بدن ایجاد می کند که اغلب در تقابل مستقیم با تغییرات ناشی از تمرین استقامتی قرار دارد. این سازگاری اغلب شامل افزایش توده عضلانی است که می تواند به موازات کاهش در چگالی حجمی میتوکندری ها باشد. چنین سازگاری های متضاد ناشی از تمرین استقامتی و قدرتی تردید هایی را برای برخی از ورزشکاران استقامتی و قدرتی در به کارگیری روش های تمرین متفاوت به خاطر ترس از به خطر افتادن سازگاری های تمرین بهینه به وجود آورده است (۶۶).
۲-۲-۱۴-۱- سازگاری های فیزیولوژیکی ناشی از تمرین قدرتی- استقامتی
۲-۲-۱۴-۱-۱- تغییرات حجم عضلات اسکلتی
با توجه به مطالعات انجام شده تغییر قابل توجهی در حجم عضلات پس از یک دوره ترکیب تمرین قدرتی و استقامتی دیده نشد. با در نظرگرفتن این واقعیت که حجیم شدن عضله تقریباً ۶ تا ۸ هفته پس ازشروع برنامه تمرین قدرتی رخ می دهد این امکان وجود دارد که دوره زمانی برای ایجاد سازگاری های عضلانی در افرادی که تجربه کمتری درتمرین قدرتی دارند، به هنگام اجرای هم زمان نوع دیگری مدت نیزگزارش شده است (۴۶).

البته در نظریه های دیگر تضامن، هم این اثر پذیرفته شده است:
در نظریه ذمه بدلی، دین هر یک از مسؤولان در برابر طلبکار، مانند مکلفان به وجوب کفایی است و هر مدیون که وفای به عهد کند، ذمه دیگران به عنوان بدل تعهد ساقط می شود. چرا که صاحب حق برای وصول طلب خود چند بدل را با هم تملک نمی کند، همینکه یک بدل مورد استفاده قرار گیرد تضامن منتفی شده و دیگر حق رجوع به سایر بدهکاران از بین خواهد رفت .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در نظریه نمایندگی، هر بدهکار نماینده دیگران است، وفای به عهد از سوی هر مدیون برائت ذمه سایر بدهکاران را به همراه خواهد داشت .زیرا، پرداخت نایب در حکم تأدیه اصیل است. اما پس از پرداخت به طلبکار، پرداخت کننده حق رجوع به سایر بدهکاران به اندازه سهمشان را خواهد داشت.^[۵۲]
در نظریه ضمان، سقوط تعهد آشکارتر است زیرا نه تنها در هر ضمان ، اذن اعطا و نمایندگی وجود دارد و به همین جهت ضامن نیاز به اذن دوباره برای پرداخت ندارد. ( م ۷۰۹ ق.م)^[۵۳] بر طبق قواعد عمومی ضمانت، یک دین است که به ضامن منتقل یا بر عهده ضامن و مدیون قرار می گیرد. پس وفای به عهد از سوی هر کدام باعث برائت دیگری است چنانکه ماده ۷۱۷ ق.م اعلام می کند: هرگاه مضمون عنه دین را ادا کند ضامن بری می شود، هر چند ضامن به مضمون عنه اذن در اداء نداده باشد.
به نظر می رسد تمامی نظراتی که در مبنای تضامن گفته شده حاکی از آن است که در واقع یک دین است که بر عهده تمام مدیونین قرار می گیردویاآنکه مدیون اصلی یک نفر است ومابقی صرفا مسئول می باشندکه به نمایندگی از مسئول اصلی پرداخت می نمایند.بنابراین همین که طلبکار از یکی از مسئولان تمام طلب خود را بگیرد ،سایرین در برابر طلبکار بری از مسئولیت می شوندولی این به این معنا نیست که در روابط داخلی بدهکاران ،مسئولیتی وجود نداشته باشد.
بند سوم : حق استناد به ایرادات مشترک توسط هر بدهکار متضامن
ایرادات مشترک ،ایراداتی هستند که همه مدیونهای تضامنی می توانند به آن استناد کنند. مانند پرداخت دین از سوی یکی از مدیونها ،تهاتر طلب یکی از مدیونها از دائن با طلب دائن از وی ویا اگر شرط محدود کننده ای در مورد تعهدات همه مدیونها به طور مشترک باشد از جمله آنکه همه مدیونها تعهد خود را موکول به قید یا شرطی نمایند.^[۵۴]در حقیقت تضامن فرع بر یک رابطه حقوقی اصلی است و به عنوان یک وثیقه برای طلبکار جهت رسیدن به طلب خود می باشد .حال اگر رابطه اصلی به نوعی باطل باشد، رابطه فرعی نیز باطل می شود. برای مثال، در صورتی که مورد معامله عین معین باشد و قبل از تسلیم تلف شود و برای تسلیم آن چند نفر متضامناً متعهد باشند در این صورت به تبع تلف شیء ،موضوع عقد تعهد هم ساقط می شود. و یا ماده ۴۰۸ ق.ت که مقرر می دارد: « همین که دین اصلی به نحوی از انحاء ساقط شد، ضامن نیز بری می شود.» در صورت مراجعه به ضامن، وی می تواند به این ایراد استناد کند. البته یک استثناء در مورد حق ایراد در مورد اسناد تجاری به خاطر اهمیتی که قانونگذار برای دارنده با حسن نیت قائل شده است وجود دارد که به اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات در اسناد تجاری مشهور است. طبق این اصل مثلاً براتگیر در مقابل دارنده نمی تواند به عدم محل سند اشاره کند.^[۵۵]بنابراین باید گفت ،تضامن به عنوان یک وثیقه ورابطه فرعی است وماهیت مستقل ندارد.در نتیجه هر گونه آسیب که به رابطه اصلی وارد شود به رابطه فرعی هم اشکال وارد می آورد.بنابراین هر بدهکار متضامن می تواند به ایراداتی که به رابطه اولیه وارد میشود استناد کند.
گفتار دوم : آثار تعدد روابط
تعدد روابط هم دارای آثاری است که به هر یک خواهیم پرداخت.
بند اول : گذاشتن شرط در رابطه بدهکار با طلبکار
از آنجایی که روابط بدهکاران و طلبکاران متعدد می تواند باشد، هر یک از بدهکاران می توانند در ضمن قرارداد تضامن، شرطی را که طبق قانون جایز می باشد قرار دهند. مثلاً ماده ۶۹۲ ق.م در این رابطه بیان داشته است: « در دین حال، ممکن است ضامن برای آن اجلی معین کند و همچنین می تواند در دین مؤجل، تعهد پرداخت فوری آن را بنماید.» بنابراین در هر رابطه ای، باید به اوصاف و شرایط آن توجه کامل داشت در غیر این صورت، بدهکار به دلیل عدم رعایت شرایط، می تواند دین را پرداخت نکند.^[۵۶]
بند دوم : تهاتر
تهاتر به عنوان یکی از اسباب سقوط تعهدات است و زمانی واقع می شود که دو نفر در آن واحد در برابر هم طلبکار و بدهکار شوند و دیون و طلب آنها از هر حیث مثل هم باشد ولو از نظر مبلغ متفاوت باشند. سؤالی که مطرح می شود آن است که آیا بین یکی از بدهکاران متضامن با طلب طلبکار از او، تهاتر واقع می شود یا خیر؟ بعضی از حقوقدانان معتقدند، با توجه به اینکه تهاتر قهری است و شرط خاصی برای آن قرار داده نشده و بدون آنکه نیاز به اراده طرفین باشد واقع می شود و در نتیجه سبب ابراء ذمه همه بدهکاران می شود. طبق این نظر، هر کسی که نفعی در استناد به این رویداد قهری دارد نمی تواند به آن استناد کند. بلکه دفاع بر پایه تهاتر ویژه کسی است که از او طلب دارد.^[۵۷] همچنین در نظریه دیگری آمده تهاتر موجب ضرر برای هیچ یک از طرفین نیست و کلاً فایده تضامن این می باشد که برای طلبکار یک وثیقه جهت رسیدن به طلب خود ایجاد می شود. در واقع صرفاً جهت سهولت دسترسی طلبکار به طلب خود می باشد. فقط احتمال آن وجود داشته که طلبکار، ذمه او را ابراء کند که این امر مانع تهاتر نمی شود.^[۵۸]
اما در این مورد نظر مخالف وجود دارد^[۵۹] و معتقداست تهاتر در مورد دو دینی جاری می شود که از هر حیث مثل هم باشند. در تضامن بدهکاران، همه در مقابل طلبکار مدیون و ملزم به پرداخت هستند لیکن به صورت مشروط و منوط به مراجعه طلبکار به هر یک از آنهاست امازمانی که طلبکار به یکی از آنها رجوع کرد، پرداخت دین بر او یقین پیدا می کند. کیفیت مدیون بودن در این نوع رابطه حقوقی با مدیون بودن در روابط عادی تا حدی متفاوت است. همین مقدار اختلاف کافی است که تهاتر بین تمام دین واقع نشود ولی نسبت به مقداری که در اصل ، مدیون بوده یعنی قبل از انعقاد قرارداد تضامنی می توان گفت در صورت وجود شرایط،تهاتر حاصل خواهد شد، چون شرایط تهاتر قهری کاملاً موجود است و توجیه دیگر این نظریه آن است که در تضامن قراردادی دو نوع رابطه وجود دارد یک رابطه بین دائن و مدیون ها و دیگری رابطه بین مدیون ها با هم می باشد که رابطه بین دائن و مدیون با هم تهاتر واقع می شود ولی رابطه بین بدهکاران با هم به حکم استصحاب باقی است مگر آنکه دلیل مسلمی اقامه شود که این رابطه از بین رفته است. رابطه تهاتری باعث از بین رفتن رابطه تضامن نمی شود اگر این مسند پذیرفته نشود لازمه اش تعدد در پرداخت صورت می گیرد که کسی به آن ملتزم نمی باشد. به نظر می رسد نظر اول بهتر و منطقی تر می باشد کلاً باید گفت اگر خود طلبکار به تهاتر استناد کند سایرین هم می توانند از مزایای تهاتر استفاده نمایند،در نتیجه از مسئولیت مبری می شوند. اما تهاتر سبب نمی شود که رابطه بین بدهکاران هم از بین برودبلکه همچنان بر جای خود باقی است.
بند سوم : تبدیل تعهد
ماده ۲۹۲ ق.م ضمن آنکه از تبدیل تعهد تعریفی به عمل نیاورده است آن را به اعتبار موضوع تعهد و به اعتبار مدیون پذیرفته است و در ماده ۲۹۳ ق.م مقرر می دارد: «در تبدیل تعهد تضمینات تعهد سابق به تعهد لاحق تعلق نخواهد گرفت مگر اینکه طرفین معامله آن را صراحتاً شرط کرده باشند.» به نظر بعضی از حقوقدانان، تبدیل تعهد یک عقداست و نیاز به توافق متعهد و متعهدله دارد و از طرفی تضامن بدهکاران یک نوع تضمین برای طلبکار است که اگر وی تعهد داشته باشد که این تضمین را برای خود نگاه دارد باید بطور صریح یا ضمنی آن را برای خود حفظ کند. لذا در صورت موافقت با یک طلبکار این قرینه ای است بر آنکه وی از این تضمین صرف نظر کرده است و تعهد جدیدی با ویژگی های جدید به وجود آمده است.^[۶۰]
نظر دیگر وجود دارد که با تبدیل تعهد بوسیله یک بدهکار، طلبکار می خواسته است صرفاً رابطه خود را با این بدهکار تغییر دهد و این به معنای انصراف از تضامن سایر بدهکاران نیست ،بلکه در صورت سکوت و نداشتن قرینه ای دال بر اعراض از تضامن سایر بدهکاران استصحاب حکم می کند که رابطه قدیم را هم چنان در حق سایر بدهکاران جاری بدانیم. همچنین ماده ۲۳۱ ق.م اثر عقود را نسبت به اشخاص ثالث بی اثر می داند. پس تعهد جدید نسبت به بدهکارانی که در انعقاد آن دخالت نداشته اند بی اثر است اما برای سقوط تعهد آنها نیاز به دلیل داریم.^[۶۱]
در نظریه ی دیگری هم آمده است که در تبدیل تعهد از آنجایی که دین سابق باید ساقط و دین جدید جایگزین شود در تراضی میان یک بدهکار با طلبکار سبب نمی شود که سایرین هم متعهد به رابطه جدید باشند مگر اینکه به درخواست طلبکار همه در توافق شرکت کنند والا تنها طرف قرارداد با طلبکار، به دین جدید پای بند می شود.^[۶۲]به نظر می رسد در یک رابطه تضامنی که چندین بدهکارجهت پرداخت دین وجود دارد، اگر طلبکار رابطه خود را با بدهکاران تضامنی تبدیل نماید، سبب نمی شود که رابطه دیگر بدهکاران هم تغییر نماید بلکه به حکم استصحاب رابطه آن ها همچنان باطلبکار باقی است زیرا هریک از بدهکاران مستقلا مسئولیت برای پرداخت را داشته وهر بدهکار رابطه جداگانه با طلبکار داشته مگر اینکه تمامی بدهکاران باطلبکار در تبدیل تعهد موافقت نمایند.
بند چهارم : مالکیت مافی الذمه
در حقوق ایران ماده ۳۰۰ ق.م مالکیت ما فی الذمه را یکی از اسباب سقوط تعهدات شمرده است و مقرر می دارد : «اگر مدیون مالک مافی الذمه خودگردد، ذمه او بری می شود مثل اینکه که اگر کسی به مورث خود مدیون باشد، پس از فوت مورث ،دین او نسبت به سهم الارث ساقط می شود.» بنابراین در صورتی که وارث منحصر مورث، بدهکار متضامن باشد، به مقدار حصه او از دین در اثر اتحاد ذمه دین او ساقط، و چون اتحاد ذمه در حکم وفای به عهد است، می تواند بابت حصه سایر بدهکاران به آنها رجوع کند.
بعضی از حقوقدانان معتقدندکه، هرگاه مالکیت طلب، به یکی از متضامنین منتقل شود، مالکیت ما فی الذمه حاصل می گردد، و تعهدی که بین این مدیون و مضمون له موجود بوده است ساقط می گردد خواه مدیون مزبور ضامن باشد یا مضون عنه. اما اصل دین، زمانی ساقط می شود که مدیون اصلی مالک آن گردد و به تبع آن ذمه ضامن نیز بری می شود اما هرگاه ضامن مالک دین گردد، تعهدی که بر ذمه ضامن قرار گرفته است از بین می رود. اما او می تواند به مضمون عنه مراجعه کند و تأدیه دین را از او بخواهد زیرا ضامن قائم مقام مضمون له نسبت به مالکیت دین گردیده وهمانند طلبکار اصلی حق مطالبه پیدا می کند.^[۶۳]
بر این نظر اشکال گرفته شده و گفته اند این استدلال در صورتی صحیح است که ضامن اصولاً مدیون نباشد. اما در صورتی که وی در مقابل مضمون له مدیون بوده است مثل آنکه دو نفر یک باب منزل مسکونی را خریداری و شرط تضامن شود که هر یک مدیون تمام بدهی باشند. در این حالت هر بدهکار نسبت به نصف دین مدیون، و نسبت به نصف دیگر از طریق شرط تضامن مدیون شده است لذا در صورتی که طلبکار فوت کند و یکی از ایشان مالک ما فی الذمه خود گردد فقط بابت نصف دین می تواند به بدهکار دیگر مراجعه کند و سقوط تعهد در اثر مالکیت مافی الذمه به اندازه سهم هر کدام از بدهکاران که در حق آنها تحقق یافته باشد، از بار مسئولیت دیگران می کاهد،چون در حکم اجرای تعهد است.^[۶۴]
به نظر می رسد نظر دوم بهتر و عقلانی تر می باشد چرا که مالکیت ما فی الذمه در حکم پرداخت دین و باعث سقوط تعهد به مقدار حصه بدهکاری که مالکیت ما فی الذمه در خصوص او واقع شده می گردد و اگر وارث منحصر نباشد، برای مازاد بر حصه خود به دیگران رجوع می نماید.
گفتار سوم : آثار نمایندگی متقابل
نمایندگی متقابل هم به نوبه خود دارای آثاری است که به هریک خواهیم پرداخت.
بند اول : مرور زمان
مرور زمان با تمام اختلاف نظرهایی که در مورد صحت آن پیش آمده است، صرفاً موجب عدم استماع دعوی می شود نه اسقاط حق. در واقع بر مبنای نظم عمومی، حق ساقط نمی شود بلکه صرفاً محاکم دادگستری و قوای عمومی از این حق حمایت نمی کنند.^[۶۵] لذا در مورد بدهکاری که دین او مشمول مرور زمان شده، به دلیل نص قانونی، نمی توان به او رجوع نمود اما این امر سبب نمی شود که به سایر بدهکاران نتوان مراجعه نمود.^[۶۶]
اما در صورت پرداخت از سوی یکی از بدهکاران، اگر مبنای تضامن را وکالت متقابل هر یک از دیگری بدانیم در این صورت براساس قواعد وکالت می تواند به سایر بدهکاران نسبت به حصه ای که مسئولند مراجعه نماید.^[۶۷]بنابراین باتوجه به مراتب ،در صورتی که یکی از بدهکاران از مرور زمان برخور دار شود به دلیل آنکه محدودیت قانونی جهت رجوع به ایشان وجود داشته،طلبکار به سایر بدهکاران تضامنی در صورتی که چنین موانعی وجود نداشته، می تواند رجوع نماید.
بند دوم : درخواست تجدیدنظر
در کشور فرانسه طبق نظریه نمایندگی متقابل بدهکاران متضامن، درخواست تجدیدنظر یکی از آنان به سود دیگری است و موجب توقف اجرای حکم اولیه می شود. اما در حقوق ایران، این امر به دشواری پذیرفته می شود چرا که با اصول آیین دادرسی مدنی و تجزیه پذیر بودن آثار حکم بر مبنای تعدد محکومان مخالف است.^[۶۸] گاهی اعتراض بدهکار به انکار اصل دین برمی گردد. در اینجا چون دین واحد است و بافرض اینکه مرجع تجدیدنظر این اعتراض را بپذیرد سایر بدهکاران هم می توانند به عنوان ایراد مشترک استناد کنند، اما گاهی اعتراض به رابطه خود معترض در تعهد تضامنی برمی گردد در این صورت اعتراض او به دلیل تعدد روابط اثری بر سایر بدهکاران نداشته و صرفاً یک ایراد شخصی است که بوسیله او قابل استناد است.^[۶۹] به این ترتیب ،در روابط تضامنی در صورت درخواست تجدید نظر از سوی یکی از بدهکاران، در صورتی که در خواست به اصل تعهد مربوط باشد سایرین نیز می توانند به آن استنادنمایند.
فصل دوم:
مسئولیت تضامنی در حقوق مدنی
در این فصل ،در سه مبحث درباره موارد مسئولیت تضامنی در حقوق مدنی بحث می شود، مبحث اول مربوط به مسئولیت تضامنی در عقد ضمان می باشد که در آن ازاشتراک و اختلاف ضمان و تضامن ، اقسام ضمان و ضمان تضامنی و آثار آن صحبت خواهد شد. در مبحث دوم ،مسئولیت تضامنی در غصب بررسی خواهد شد و اینکه مسئولیت ایادی متعاقبه نسبت به عین و منافع مال مغصوبه در رابطه مالک و غاصبین چگونه خواهد بود. در مبحث آخر نیز مواردی از مسئولیت تضامنی که در قانون مسئولیت مدنی، در مورد کارگرانی که به اجتماع سبب خسارت شده اند و قانون امورحسبی که مسئولیت تضامنی قیمهای متعدد را که با شرکت یکدیگر دراموال محجور تعدی و تفریط نموده اند وهمچنین مواردی ازمسئولیت تضامنی که در قانون بیمه وقانون ثبت ازآن صحبت شده بیان می شود.
مبحث اول : مسئولیت تضامنی در عقد ضمان
یکی ازموارد مسئولیت تضامنی در حقوق ایران، مبحث ضمانت می باشد .در حقوق ایران دو نوع ضمان وجوددارد:نقل ذمه و ضم ذمه.که در حقوق مدنی نظریه نقل ذمه قبول شده یعنی به عبارت دیگر با عقد ضمان ،مضمون عنه از مسئولیت بری می شود وبه جای آن ضامن مسئولیت رامستقلا به دوش می گیرد اما نوع دیگر از ضمان که ضمان تضامنی می باشد، ضامن ومضمون عنه هر دو در عرض یکدیگر یا در طول یکدیگر دارای مسئولیت می باشندکه بیشتر در حقوق تجارت کاربرد دارد.در ضمان تضامنی بعضی از قواعد مسئولیت تضامنی مدیونین متعدد در آن اجرا می شود. لذا در این مبحث به مفهوم و ماهیت و آثار عقد ضمان از هر دو نوع پرداخته می شود.
گفتار اول : مفهوم ضمان
کلمه ضمان در اصطلاح فقها به معنی « تعهد» و « بر عهده گرفتن»^[۷۰] است و در حقوق کنونی گاه مرادف با « مسئولیت» نیز بکار می رود.
به اعتبار منبع« ضمان » این رابطه حقوقی را به دو گروه اصلی می توان تقسیم کرد:
۱- ضمان قهری: تعهدات و مسئولیت هایی هستند که بدون رضای متعهد و به حکم قانون، بر کسی تحمیل می شود. مانند ، ضمان ناشی از غصب ، ضامن قصد ندارد خود راملتزم به امری کند و قانون در ایجاد تعهد به نتیجه اجتماعی کار او توجه دارد. ^[۷۱]
۲- ضمان ناشی از عقد: که خود به سه دسته تقسیم می گردد:
۱-ضمانی که در نتیجه محقق نشدن خواست طرفین و بر مبنای قصد معاوضی آنان ایجاد می شود. مانند ، ضمان درک ناشی از تعلق مال به دیگری. معنی ضمان در اینگونه اصطلاح ها، تعهدی است که یکی از دو طرف به دلیل تلف یا درک معوض در باز گرداندن عوض دارد.^[۷۲]
۲- ضمانی که در نتیجه انجام ندادن تعهد ناشی از عقد برای متعهد ایجاد می شود که به موجب آن باید خسارات عهد شکنی را جبران کند .(م ۲۲۱ق.م)
۳- ضمان عقدی- که به موجب قراردادی شخص ملتزم می شود که دین دیگری را بپردازد یا مدیونی را در دادگاه حاضر کند. ( م ۶۸۴ به بعد ق.م)
و آنچه در این مبحث ،به آن پرداخته می شود ضمان عقدی می باشد.
در اصطلاح حقوقی ضمان دارای دو معنی است: معنای اعم آن، تعهد به مال و یا تعهد نفس انسان است ، شخص دین دیگری را تعهد می کند یا عهده دار شود که بر طبق مقرر، خود او را حاضر کند.^[۷۳] به این معنی ضمان شامل حواله و کفالت می شود و معنی اخص و آن تعهد به مال است که در ذمه دیگری قرار دارد که ضمان عقدی می باشد .^[۷۴]و ماده ۶۸۴ ق.م در تعریف آن می گوید: « عقد ضمان عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده می گیرد.»
هرگاه ضمان به طور مطلق و بدون هیچ قرینه ای به کار رود، مقصود عقد ضمان است و اراده عقد حواله و کفالت باید بوسیله قرینه ای روشن شود در واقع حواله و کفالت معانی مجازی ضمان هستند.^[۷۵]
گفتار دوم : ضمان و تضامن
ضمان و تضامن، شباهت و اختلافاتی با هم دارند. با توجه به جایگاه خاص عقد ضمان، در بین عقد و سابقه تاریخی آن ممکن است، تضامن و ضمان عقدی در نگاه اول حداقل در برخی از مصادیق، یکی تلقی شود اما بین این دو وجوه اختلاف زیاد است و همین امر باعث شده است که در کنار عقد ضمان ، عقد تضامن یا تعهد تضامنی قراردادی پیش بینی شود.
بند اول: وجوه اشتراک
۱- از نظر مدلول و معنا ، تضامن و ضمان با هم نزدیک هستند. زیرا، طبق نظرعلماء عامه در هر دو، دین به دو ذمه تعلق می گیرد، ذمه مدیون و ذمه ضامن، لذا هر یک مسئول پرداخت تمام دین است در حالی که قبل از عقد ضمان، دین بر ذمه مدیون اصلی قرار دارد.^[۷۶] یا بر طبق ضمان ضم ذمه، حداقل دو نفر مسئول ، برای پرداخت دین وجود دارد ، یکی مدیون واقعی و دیگری ضامن.^[۷۷]
۲- چون دو ذمه با هم ضمیمه می شود، طلبکار می تواند به هر یک از ضامن و مدیون و یا متضامنین رجوع کند.
۳- در هر دو، هر کسی که دین را پرداخت، می تواند به شخصی که با او تضامن دارد،بابت آنچه پرداخته رجوع کند.
۴- ضمان و تضامن، هر دو از وثائق و تضمینات شخصی به حساب می آیند که به نفع دائن می باشند لیکن تضامن از اطمینان بیشتری برخوردار است.

۴۵۲/۰

توزیع نرمال است

تولید ناخالص داخلی

X₃

۸۸/۲

۳۱۲/۰

توزیع نرمال است

وجه نقد عملیاتی

X₄

۱۳/۲

۳۹۵/۰

توزیع نرمال است

با توجه به جدول ۴-۸، مقادیر متناظر با آماره جارک-برا برای کلیه متغیرها پس از نرمال‌سازی به ترتیب ۱۲/۲،۰۹/۲،۸۸/۲ و ۱۳/۲ می‌باشد. با عنایت به اینکه کلیه مقادیر یادشده از ۵ درصد بیشتر است لذا با اطمینان ۹۵ درصد برای کلیه متغیرهای مستقل تبدیلی می‌توان فرض نرمال بودن توزیع را پذیرفت.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ب) آزمون استقلال خطاها
پیش‌فرض دیگر استفاده از رگرسیون خطی مرکب در تعیین ارتباط بین متغیرها، استقلال باقی‌مانده‌ها یا خطای برآورد انجام‌شده به‌واسطه مدل رگرسیونی است. در این راستا، در تحقیقات مشابه یا مرتبط معمولاً از اندازه آماره دوربین واتسون به‌عنوان یک معیار تصمیم‌گیری استفاده شده است. در این تحقیق نیز از آزمون معیار دوربین واتسون استفاده شده است که در آن همبستگی سریالی بین تفاضل مقادیر واقعی و برآورد شده مقادیر متغیر وابسته و به‌اصطلاح باقیمانده‌ها یا (خطا) های رگرسیون را بر مبنای فرض صفر آماری زیر آزمون می کند:
H₀: بین خطاها خودهمبستگی وجود ندارد.
H₁: بین خطاها خودهمبستگی وجود دارد.
اگر آماره دوربین-واتسون بین ۵/۱ و ۵/۲ قرار گیرد، فرضیه H₀ آزمون (فقدان همبستگی یا استقلال خطاها) پذیرفته می‌شود و در غیر این صورت H₁ مبنی بر خودهمبستگی خطاهای مدل برآوردی را نمی‌توان رد کرد. بر مبنای محاسبات انجام‌شده در این زمینه، آماره دوربین واتسن به شرح جدول شماره ۴-۹ خلاصه شده است:

جدول (۴-۹): ارزیابی نرمال بودن توزیع خطاهای مدل برآوردی

رابطه

دوربین واتسون

دارایی، بدهی، جریان نقدی آزاد و تولید ناخالص داخلی با چسبندگی هزینه

۳۰/۲

به‌طوری‌که در جدول شماره ۴-۹ آورده شده است ملاحظه می‌شود که:
مقدار آماره دوربین- واتسون برای رابطه ریاضی برآوردی یعنی رابطه بین دارایی، بدهی، جریان نقدی آزاد و تولید ناخالص داخلی با چسبندگی هزینه ۳۰/۲ محاسبه شده است. با توجه به اینکه مقدار یادشده در فاصله ۵/۱ و ۵/۲ قرار دارد بنابراین فرض H₀ مبنی بر فقدان خودهمبستگی بین خطاها پذیرفته‌شده است.
ج) بررسی نرمال بودن توزیع خطاها:
یکی دیگر از پیش‌فرض‌های استفاده از رگرسیون خطی مرکب این است که خطاهای معادله برآوردی رگرسیونی نیز همانند متغیرهای مستقل و تابعی از توزیع نرمال برخوردار باشند.
بدین منظور در تحقیقات مشابه یا مرتبط، مشابه آزمون نرمال بودن متغیرها از آزمون کااسکوئر، آزمون کولموگروف – اسمیرونوف یا از مقایسه هیستوگرام توزیع خطاها با منحنی نرمال بهره جسته‌اند. در این تحقیق از مقایسه هیستوگرام توزیع خطاها با منحنی نرمال بهره جسته‌ایم. نتایج محاسبات در این مورد به شرح نمودار شماره ۴-۱ خلاصه شده است:

نمودار ۴-۱: بررسی نرمال بودن توزیع خطاها

به‌طوری‌که در نمودار شماره ۴-۱ دیده می‌شود:

(اخوان ثالث، ۱۳۷۵: ۳۷۹)
فصل سوم
مضامین اجتماعی
اشعار محمد مهدی جواهری
۳ ـ ۱ ـ محمّد مهدی جواهری
محمّد مهدی جواهری سال ۱۹۰۰م در شهر نجف اشرف در خانواده ای دینی و علمی دیده به جهان گشود (بیضون، ۱۹۹۳: ۷) جدّ او شیخ محمّد حسن جواهری در زمان خود از مراجع بزرگ شیعه به شمار می رفت. این دانشمند بزرگ با نگارش کتاب جواهر الکلام یکی از اصلی ترین منابع فقه شیعه را ارائه کرده است. از این رو، صاحب جواهر، بنیانگذار مجد علمی این خانواده و موجب شهرت آن شده است. پدر جواهری نیز از علمای دین بود که به تربیت فرزندش همّت گماشت (أبو حاقه، ۱۹۷۹: ۲۳۴٫ )
۳ ـ ۱ ـ ۱ ـ اصل و نسب جواهری
جواهری‌ ، محمدمهدی‌، بزرگ‌ترین‌ شاعر کلاسیک‌ عراقی ایرانی‌ تبار در نیمه قرن‌ چهاردهم‌. برای‌ تولد وی‌ تاریخ های‌ متفاوتی‌ ذکر شده‌ است‌، اما به‌ نظر می‌رسد صحیح‌ترین‌تاریخ‌ ۱۷ ربیع‌الاول‌ ۱۳۱۷ق باشد (میربصری‌، ۱۹۹۹م.ج‌ ۱: ‌۱۸۰).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳ ـ ۱ ـ ۲ ـ خانواده جواهری
وی‌ در خاندانی‌ اهل‌ علم‌ در نجف‌ به‌ دنیا آمد. پدرش‌، عبدالحسین‌، از نوادگان‌ شیخ‌ محمدحسن‌ نجفی‌ (مؤلف‌کتاب‌ معروف‌ جواهرالکلام‌) بود. اولاد و نوادگان‌ شیخ‌محمدحسن‌، نام‌ خانوادگی‌ خود را در انتساب‌ به‌ این‌ کتاب‌، «جواهری‌»، «صاحب‌ جواهر» و «جواهر کلام‌» برگزیده‌اند (مهدوی دامغانی‌، ۱۳۸۷: ‌ ۱۴۴).
۳ ـ ۱ ـ ۳ـ دوران تحصیل و تعلیم جواهری
محمدمهدی‌ از پنج‌ سالگی‌ خواندن و نوشتن‌ را نزد برادر بزرگش‌، عبدالعزیز، و قرآن‌ را در مکتب‌خانه‌ فراگرفت (جواهری‌، ۱۹۹۹، ج‌ ۱: ۴۹)
تحصیلات‌ ابتدایی‌ را نزد معلمی‌ تندخو گذراند، به‌طوری‌که‌ بعدها از تأثیر منفی‌ این‌ دوره‌ با تلخی‌ بسیار یاد می‌کرد. سپس‌ به‌ مدرسه رشدیه‌ رفت‌ و به‌ فراگیری‌ زبان‌ و ادبیات‌ عرب‌ و جغرافیا پرداخت‌. وی‌ حافظه‌ای‌ اعجاب‌انگیز داشت‌ به‌ شکلی‌ که‌ در هشت‌ سالگی‌ هر روز یک‌ خطبه‌ از نهج‌البلاغه‌ ، قطعه‌ای‌ از أمالی‌ شریف‌ مرتضی‌، قصیده‌ای‌ از دیوان‌ متنبی‌ و قطعه‌ای‌ از البیان‌ و التبیین‌ جاحظ‌ را از بر می‌کرد و چنان‌که‌ خود گفته‌، به‌ جهت‌ قدرت‌ حافظه‌اش‌ مورد غبطه‌ و حسادت‌ قرار می‌گرفت‌ . وی‌ با وجود استعداد و حافظه قوی‌، در آغاز علاقه‌ای‌ به‌ تحصیلات‌ سنّتی‌ نداشت‌ (جواهری‌، ۱۹۹۹، ج‌ ۱: ۴۹ـ۵۱) اما همین‌ تحصیلات‌ اولیه سنّتی‌ و مطالعه اشعار قدما بعدها تأثیر عمیقی‌ بر شعر وی‌ گذاشت (جیوسی، ۲۰۰۱م‌ : ۱۹۷)
۳ ـ ۱ ـ ۴ ـ علاقه جواهری به شعر
جواهری‌ از کودکی‌ دلبستگی‌ شدیدی‌ به‌ شعر داشت‌. پدرش‌ با اینکه‌ در آغاز مخالف‌ سرودن‌ وی‌ بود، هنگامی‌ که‌ علاقه عمیق‌ او را به‌ شعر درک‌ کرد، خود نیز به‌ تشویق‌ وی‌ پرداخت‌ و او را با خود به‌ مجالس‌ بزرگان‌ برد. جواهری‌ هم‌ در این‌ مجالس‌ تحت‌ تأثیر اندیشه آزادی‌خواهی‌ بزرگانی‌ چون‌ محمدسعید حبوبی‌، شاعر مبارز ضداستعمار، قرار گرفت (جواهری‌، ۱۹۹۹، ج‌ ۱: ۶۵)
۳ ـ ۱ ـ ۵ ـ تحصیلات حوزوی جواهری و دوری وی از حوزه علمیه
وی‌ در نوجوانی‌ همراه‌ برادر بزرگ‌ترش‌ در یکی‌ از حوزه‌های‌ علوم‌ دینی‌ نجف‌ به‌ تحصیل‌ پرداخت‌ و لباس‌ روحانیت‌ بر تن‌ کرد، اما پس‌ از مرگ‌ پدرش‌، تحصیلات‌ حوزوی‌ و لباس‌ روحانیت‌ را کنار گذاشت (همان ۳۵).
۳ ـ ۱ ـ ۶ ـ تألیفات جواهری:
جواهری دارای دیوان پرحجم چهار جلدی می باشد که در بردارنده اشعار سیاسی و اجتماعی، وصف طبیعت و زن، و نیز اشعار مناسبات است.
۳ ـ ۱ ـ ۷ ـ فعالیت های سیاسی اجتماعی جواهری
از آنجایی که او فعالیت های سیاسی اجتماعی مختلفی در زمان حیات خود داشت و شاعری بود که خود را در برابر حوادث سیاسی اجتماعی عراق و جهان عرب و ستمدیدگان جهان مسئول می دانست، صبغه حماسه بر بسیاری از شعرهای او سایه افکند و اندیشه های او را تحت تأثیر قرار داد.
۳ ـ ۱ ـ ۸ ـ موضعگیری های جواهری
محمد مهدی که از خانواده ای دینی (خاندان شیخ محمد حسن صاحب جواهر الکلام) برآمده و در محیطی شیعی پرورش یافته بود، زمانی که ستم انگلیس نسبت به مردم عراق و اشغال سرزمین عزیز خود را به دست استعمارگر پیر دید، در شعرش سخت بر آن شورید. از این رو با بهره گرفتن از سلاح شعر، پرچمدار آزادی و مبارزه در کنار ملت عراق گردید که جسورانه و شجاعانه بر ضد زورگویی حاکمان، وارد آوردگاه مبارزات ملی میهنی شد. لذا نگارنده در این نوشتار بر آن است تا آرا و اندیشه های سیاسی اجتماعی او را از خلال اشعار دیوانش استخراج، دسته بندی و در نهایت بررسی، و جهت گیری های فکری در آن را تا حد امکان مشخص نماید.
۳ ـ ۱ ـ ۹ ـ نخستین شعر جواهری
در هجده‌ سالگی‌ نخستین‌ شعرش‌ را با نام‌ مستعار در روزنامه العراق‌ به‌ چاپ‌ رساند و فقط‌ در ۱۳۰۰ش‌ حدود ۲۱ شعر از وی‌ در نشریات‌ عراق‌ به‌چاپ‌ رسید و به‌ دلیل‌ استحکام‌ اشعارش‌ خیلی‌ زود جای‌ خود را در میان‌ خوانندگان‌ باز کرد (همان‌، ج‌ ۱: ۸۶) اولین‌ مجموعه شعری‌ وی‌، با عنوانِ «حلبه الادب‌» در ۱۳۰۲ش‌/ ۱۹۲۳ در بغداد منتشر شد (الیسوعی، ۱۴۳۱ق، ج‌ ۱: ۴۳۵).
جواهری‌ دو بار به‌ ایران‌ سفر کرد. در تابستان‌ ۱۹۲۴ و تابستان‌ ۱۹۲۶ . تأثیر عمیقی‌ که‌ مشاهده طبیعت‌ زیبا و سفر به‌ شهرهای‌ ایران‌ بر وی‌ گذاشته‌، در اشعارش‌ (از جمله‌) عَلی‌’ حدود فارس‌»، «عَلی‌’ کَرند»، «الریف‌ الضاحک‌»، «عَلی‌’ دربند» و «فی‌ طَهران‌») آشکار است‌ (جواهری‌، ۱۹۷۳ـ۱۹۸۰، ج‌ ۱: ۲۵۵)
۳ ـ ۱ ـ ۱۰ ـ شغل معلمی جواهری
وی‌ در ۱۳۰۶ ش‌/۱۹۲۷ به‌ بغداد سفر کرد و معلم‌ مدارس‌ کاظمیه‌ شد (میربصری‌، همانجا)، اما پس‌ از انتشار قصیده «بَریدالغُربه» در روزنامه الفَیحاءــ که‌ در آن‌ به‌ ستایش‌ طبیعت‌ و آب‌ و هوا و زیباییهای‌ ایران‌ پرداخته‌ بود و دلیل‌ وابستگی‌ به‌ عراق‌ را فقط‌ علاقه‌ به‌ یارانش‌ دانسته‌ بود ــ ساطع‌ حُصَری‌*، مدیرکل‌ وزارت‌ معارف‌، او را به‌ شعوبی‌گری‌ متهم‌ و از معلمی‌ برکنار کرد (جواهری‌، ۱۹۹۹، ج‌ ۱:‌۱۴۷٫)
سپس‌ جواهری‌، با وساطت‌ عالم‌ دینی‌، سیدحسن‌ صدر، با ملک‌ فیصل‌ ملاقات‌ کرد و به‌ عنوان‌ کارمند اداره تشریفات‌ دربار، مشغول‌ به‌ کار شد.( همان، ج‌ ۱: ۱۷۹)
وی‌ سه‌ سال‌ در دربار سلطنتی‌ مشغول‌ به‌ کار بود و سپس‌ استعفا کرد. او با وجود انتقاد بسیار از وضع‌ عراقِ تحت‌ سلطنت‌، توانسته‌ بود به‌ خوبی‌ مناسباتش‌ را با خانواده سلطنتی‌ حفظ‌ کند (عطیه‌، ۱۹۹۸: ۶۲)
۳ ـ ۱ ـ ۱۱ ـ فعالیت های فرهنگی و مطبوعاتی جواهری
وی‌ در ۱۳۰۷ ش‌/۱۹۲۸ دفتر شعر بَینَ الشعورِ و العاطفه را در بغداد منتشر کرد (الیسوعی، ۱۴۳۱ق، ج‌ ۱: ۴۳۵). در ۱۳۰۹ ش‌/۱۹۳۰ روزنامه‌ الفرات‌ را منتشر کرد و به‌ همین‌ مناسبت‌ کنیه ابوالفرات‌ را برای‌ خود برگزید، اما پس‌ از انتشار بیست‌ شماره‌، به‌ دلیل‌ مخالفتهای‌ سیاسی‌، امتیاز آن‌ لغو شد (مهدوی‌ دامغانی۱۳۷۶‌: ۱۴۴)
او سپس‌ رئیس‌ دبیرخانه وزارت‌ معارف‌ شد و تا ۱۳۱۵ ش‌/۱۹۳۶، که‌ از وزارت‌ معارف‌ استعفا کرد، به‌ تدریس‌ در دبیرستانهای‌ بصره‌، نجف‌ و دانشسرای‌ معلمان‌ مشغول‌ بود ( میربصری‌،۱۹۹۹:. ج‌ ۱: ۱۸۱٫)
در همین‌ سال‌، با انتشار روزنامه الانقلاب‌ به‌کار مطبوعاتی‌ بازگشت‌ و پس‌ از تعطیل‌ این‌ روزنامه‌، در ۱۳۱۶ ش‌/۱۹۳۷ الرأی‌ العام‌ و المعرض‌ را منتشر کرد. جواهری‌ در این‌ حرفه‌ شهامت‌ چشمگیری‌ از خود نشان‌ داد. وی‌ تا ۱۳۴۰ ش‌/۱۹۶۱، که‌ از روزنامه‌نگاری‌ کناره‌ گرفت‌، حدود دوازده‌ روزنامه‌ را سرپرستی‌ و سردبیری‌ کرد که‌ اغلب‌ آنها به‌ دلایل‌ سیاسی‌ عمر کوتاهی‌ داشتند (همان، ۴۳۲)
۳ ـ ۱ ـ ۱۲ ـ به زندان رفتن جواهری و ورود وی به مجلس
در ۱۳۱۵ ش‌/ ۱۹۳۶، جواهری‌ به‌ دلیل‌ مخالفت‌ با بَکر صدقی‌، چندماهی‌ به‌ زندان‌ رفت (جواهری‌، ۱۹۹۹، ج‌ ۱: ۳۲۷)
وی‌ در ۱۳۲۶ ش‌/ ۱۹۴۷، با حمایت‌ امیرعبدالاله‌، به‌ عنوان‌ نماینده شهر کربلا وارد مجلس‌ شد، اما پس‌ از مدت‌ کوتاهی‌ به‌ جبهه مخالف‌ پیوست‌ و سرانجام‌ در ۱۳۲۷ ش‌/ ۱۹۴۸ از نمایندگی‌ استعفا کرد (عطیه ۱۹۹۸‌: ۶۶ ـ۶۷)
۳ ـ ۱ ـ ۱۳ ـ کشته شدن جعفر برادر جواهری
در همین‌ سال‌ برادرش‌، جعفر، در تظاهرات‌ دانشجویی‌ کشته‌ شد. مرگ‌ برادر چنان‌ تأثیر عمیقی‌ بر وی‌ گذاشت‌ که‌ دو قصیده‌ به‌ نام‌ «أخی‌ جعفر» و «یوم‌ الشهید» در رثای‌ وی‌ سرود که‌ هر دو از شاهکارهای‌ شعر معاصر عرب‌ در قالبهای‌ قدمایی‌ محسوب‌ می‌شوند (جواهری‌، ۱۹۸۰، ج‌ ۳: ۲۵۵)
۳ ـ ۱ ـ ۱۴ ـ سفر جواهری به فرانسه و مصر
او در اواخر همین‌ سال‌ به‌ پاریس‌ رفت‌ که‌ حاصل‌ آن‌ شعر عاشقانه «أنیتا» و دوستی‌ و مجالست‌ با طه‌ حسین‌ بود (میربصری‌،۱۹۹۹م، ج‌ ۱: ۱۸۱)
پس‌ از آن‌، دو سال‌ در مصر اقامت‌ گزید و در ۱۳۳۱ ش‌/۱۹۵۲ به‌ بغداد بازگشت‌ و روزنامه‌نگاری‌ را از سر گرفت‌ و یک‌ سال‌ بعد برترین‌ نشان‌ افتخار عراق‌ (نشان‌ الرافدین‌) را از امیر عبدالاله‌ دریافت‌ کرد (عطیه‌،۱۹۹۸: ‌ ۶۷ـ ۶۸٫)
۳ ـ ۱ ـ ۱۵ ـ پناهندگی در سوریه و حمایت عبد الکریم قاسم از جواهری
جواهری‌ در ۱۳۳۵ ش‌/ ۱۹۵۶ به‌ عنوان‌ پناهنده‌ در سوریه‌ اقامت‌ داشت‌ و یک‌ سال‌ بعد به‌ عراق‌ بازگشت‌ و با به‌ قدرت‌ رسیدن‌ عبدالکریم‌ قاسم‌ در ۱۳۳۷ ش‌/ ۱۹۵۸، جواهری‌ که‌ تمایلات‌ سوسیالیستی‌ و دوستی‌ دیرینه‌ با وی‌ داشت‌، به‌ حمایت‌ از قاسم‌ پرداخت‌ که‌ حاصل‌ آن‌ انتشار مجدد روزنامه الرأی‌ العام‌ و نمایندگی‌ در اولین‌ اتحادیه روزنامه‌نگاران‌ و ریاست‌ اتحادالادباء العراقیین‌ (انجمن‌ ادبای‌ عراق‌) بود (عطیه‌ ۱۹۹: ‌ ۷۴ـ۷۵٫)
۳ ـ ۱ ـ ۱۶ ـ مخالفت با قاسم و رفتن به چکسلواکی
وی‌ پس‌ از مدتی‌ به‌ صف‌ مخالفان‌ عبدالکریم‌ قاسم‌ پیوست‌ و چون‌ عرصه‌ را بر خود تنگ‌ دید، به‌ چکسلواکی‌ رفت‌ و هفت‌ سال‌ در پراگ‌ اقامت‌ کرد و در ۱۹۶۵ دیوان‌ بریدُالغُربه را در آنجا منتشر ساخت با به‌ قدرت‌ رسیدن‌ احمد حسن‌ البکر، جواهری‌ در ۱۹۶۸ به‌ عراق‌ بازگشت‌ و مورد استقبال‌ دولتمردان‌ قرار گرفت‌ و مجدداً رئیس‌ انجمن‌ ادبای‌ عراقی‌ شد (همان: ۱۳۲ـ۱۳۳).
۳ ـ ۱ ـ ۱۷ ـ مخالفت جواهری با حکومت بعثی عراق و رفتن به پراگ
در اواخر دهه ۱۹۷۰، به‌ دلیل‌ مخالفت‌ با حزب‌ بعث‌ ، بار دیگر به‌ پراگ‌ رفت‌ و مدتی‌ در آنجا ماند تا بالاخره‌ دمشق‌ را برای‌ اقامت‌ برگزید و مورد استقبال‌ گرم‌ مردم‌ و رئیس‌جمهوری‌ سوریه‌ قرار گرفت‌.
۳ ـ ۱ ـ ۱۸ ـ مسافرت جواهری به کشور ایران
در ۱۹۹۲، وی‌ در سفری‌ شش‌ ماهه‌ به‌ ایران‌، در تهران‌، مشهد و قم‌، مورد عنایت‌ ادبا و شعرا و مقامات‌ سیاسی‌ قرار گرفت‌ و مجالس‌ فراوانی‌ در تکریم‌ وی‌ برگزار شد (مهدوی‌ دامغانی‌، ۱۳۸۷: ۱۴۵ـ۱۴۶٫)
۳ ـ ۱ ـ ۱۹ ـ وفات جواهری