PRO: سودآوری
RISK : ریسک
داده های مورد استفاده در این تحقیق در دو دسته جای می گیرند: اطلاعات صورت های مالی و اطلاعات مربوط به ارزش روز سهام. بخش عمده ای از اطلاعات مربوط به صورت های مالی از نرم افزار “ره آورد نوین” استخراج شده است. بخشی از اطلاعات نیز از دیتابیس شرکت ” تدبیر پرداز” استخراج گردید. در برخی از موارد نیز از صورت های مالی شرکت ها از طریق سایت اینترنتی متعلق به مرکز مدیریت پژوهش و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و همچنین بانک اطلاعاتی این سازمان استفاده گردید. برخی اطلاعات نیز از نرم افزار ره آوردنوین استخراج گردید. اطلاعات جمع آوری شده به صورت فایل های اطلاعاتی در اکسل وارد شده و پس از جمع بندی و انجام محاسبات مورد نیاز جهت تجزیه و تحلیل آماده شده است.
۱-۱۰) ساختار تحقیق
فصل اول شامل بیان مسأله، اهمیت و ضرورت تحقیق، هدف تحقیق و معرفی متغیرها و آشنایی با کلمات کلیدی است و به بیان دیگر کلیات تحقیق را بیان می‌کند.
فصل دوم ابعاد مختلف موضوع از دیدگاه نظری مورد بررسی قرار می‌گیرد و شامل مباحثی از جمله تعاریف، بررسی دیدگاه ها و نظریات مختلف در خصوص فرصت های سرمایه گذاری، تأمین مالی و سیاست تقسیم سود شرکت ها و تحقیقات صورت گرفته در این زمینه است.
فصل سوم، در زمینه روش تحقیق، روش جمع آوری اطلاعات، فرضیات تحقیق و نحوه آزمون داده ها توضیحاتی داده می شود.
فصل چهارم شامل تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات می‌باشد. نخست اطلاعات توصیفی جامعه آماری و سپس نتایج حاصل از داده ها بیان می شود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه ی تحقیق
۲-۱) مقدمه
در فصل قبل مطالبی پیرامون پژوهش از قبیل تشریح و بیان موضوع پژوهش، اهمیت و اهداف پژوهش، ضرورت انجام پژوهش و روش پژوهش بیان شد. فصل دوم به چارچوب نظری اختصاص دارد. در این فصل از تحقیق حاضر به بررسی متغیرهای مورد مطالعه و نیز روابط درونی آن ها می پردازیم.
۲-۲) سود
۲-۲-۱) مفهوم سود
درابتدای پیدایش انسان منفعت گرایی در ذات او بوده است. با پیدایش علم اقتصاد و در کنار آن حسابداری مفهوم منفعت گرایی، جای خود را پیدا کرده‌است. به طوری که حسابداری دو طرفه با نظریه ی مالکیت شروع شد؛ بعدها نظریه تئوری تفکیک شخصیت مطرح گردید. در این تئوری، شخصیت واحد تجاری جدای از شخصیت صاحبان آن بوده و هدف مؤسسه ایجاد سود حسابداری برای سهام‌داران و بستانکاران بوده است؛ و به دنبال آن تئوری های مؤسسه، حقوق باقی مانده و وجوه مطرح شدند؛ که هر کدام تقسیم جدیدتری از اطلاعات حسابداری به خصوص سود را ارائه می‌دهند. در تئوری وجوه، سود حسابداری معنی و مفهومی ندارد، در تئوری مؤسسه واحد تجاری یک بنگاه اجتماعی به حساب می‌آید که برای عموم منافع ایجاد می‌کند و منافع آن سود حسابداری نیست بلکه ارزش افزوده است. امروزه اقتصاددانان می‌گویند سود تنها انگیزه ی تأسيس مؤسسات نیست بلکه معتقدند که مؤسسات با اهداف رفاهی، اجتماعی و اقتصادی هم ممکن است ایجاد شوند البته در کنار نظریه ی اقتصاد دانان این نظریه وجود دارد که اکثر واحدهای تجاری برای سودآوری تأسيس می‌شوند[۱۸].
۲-۲-۲) اهداف گزارش دهی سود
شرکت ها بایستی در پایان هر دوره فعالیت، صورت های مالی اساسی تهیه نمایند. یکی از این صورت‌های مالی صورت سود وزیان است که آخرین رقم آن سود واحد تجاری است. در واقع سود از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت های واحد اقتصادی است[۲۴]. با توجه به اهمیت و کاربردهای مختلف سود، اهداف گزارشگری سود شامل موارد زیر است:
-
- سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات و توزیع مجدد ثروت بین افراد است.
-
- سود به عنوان راهنمایی مورد تصور است که بر اساس آن سیاست های مربوط به سود تقسیمی و نگهداری سود تدوین می شود.
-
- سود را به عنوان شاخصی از بیشترین مبلغی می دانند که می‌تواند به صورت سود تقسیمی توزیع یا در شرکت سرمایه گذاری مجدد شود.
- سود به عنوان راهنمایی برای سرمایه گذاری و تصمیم گیری مورد توجه قرار می‌گیرد.
معمولا ًچنین فرض می شود که سرمایه گذاران می کوشند بازده مبلغی را که سرمایه گذاری می‌کنند به حداکثر برسانند. در واقع سرمایه گذاران به دنبال سهام شرکت هایی هستند که از توان سودآوری بالایی برخوردارند و حاضرند سهام این شرکت ها را به قیمت بالاتری خریداری کنند[۱۰]. البته با توجه به درجه ی قابل قبولی از ریسک، سود به عنوان یک ابزار یا وسیله پیش‌بینی کننده به حساب می‌آید که افراد را در امر پیش‌بینی سودها و رویدادهای اقتصادی آینده یاری می‌دهد. سود معیاری است که از مباشرت مدیریت بر منابع شرکت و کارایی در به انجام رساندن امور شرکت است؛ به طوری که هیئت استانداردهای حسابداری مالی این موضوع را بدین صورت ارائه کرده‌است: یکی از هدف های صورت های مالی این است که در مورد قضاوت درباره توانایی مدیریت از نظر استفاده ی بهینه یا اثر بخشی از منابع شرکت و جهت دادن به عملکرد در راستای دستیابی به هدف اولیه شرکت که با گذشت زمان بالاترین مقدار نقد به مالکان بازگرداند، اطلاعاتی مفید ارائه نماید. گزارشگری سود می‌تواند به عنوان ابزاری باشد تا مدیریت بر اساس آن در مورد آینده برنامه ریزی نماید.
۲-۲-۳) فواید سود برای سرمایه گذاران
ارزیابی برای سرمایه گذاران انگیزه اصلی برای پژوهش های حسابداری است. بهبودهای اخیر در نظریه ی سرمایه، دلایلی برای انتخاب رفتار قیمت اوراق بهادار به عنوان آزمونی تجربی از مفید بودن سود را فراهم نموده است. تأکید بر فواید سود از اواخر دهه ۱۹۶۰ عجیب نیست، زیرا مسأله ارتباط و فواید اطلاعات مالی و انتخاب رویه های حسابداری مطلوب در رأس دستور کار تحقیقات حسابداری بود. واضح است که توانایی استنباط ما در مورد مفید بودن اطلاعات مالی به شواهد بازار سرمایه محدود است. ارزیابی مفید بودن اجتماعی هر گونه عمل قانونی یا عمومی نتایج پیچیده ای دارد که ساده تر از مقررات افشای مالی نیست. هر چند که این مشکلات اقتصاددانان و سایر متخصصین علوم اجتماعی را از درگیر کردن خود در ارزیابی مؤثر بودن، مربوط بودن و مفید بودن رویه های اجتماعی باز می‌دارد؛ ولی ارزیابی مفید بودن سود که محصول اولیه مقررات افشای مالی است، به طور آشکار اهمیت قابل توجهی دارد. مفید بودن سود، اهمیت زیادی برای کاربران اطلاعات مالی نظیر محققان حسابداری، قانون گذاران و خط مشی گذاران دارد. سود گزارش شده در صورت‌های مالی اولین قلم اطلاعاتی فراهم شده در این صورت ها است. بیور[۱] می‌گوید: «محتوای اطلاعاتی سود مربوط ترین مسئله حرفه حسابداری است، زیرا نتایج آن مستقیماً مطلوبیت فعالیت حسابداری را منعکس می کند». نظریه های اقتصادی نقش اصلی سود شرکت را کمک به تخصیص منابع در بازار سرمایه میدانند. از آنجا که مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات شرکت ها (در بورس اوراق بهادار) پیش‌بینی های سود ارائه شده توسط مدیریت شرکت ها در فواصل زمانی معین است. پیش‌بینی سود باید اطلاعاتی فراهم کند که منطقی و به موقع باشد تا بتواند نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان را به نحو مناسبی بر طرف نماید[۱۰].
