فرضیه چهارم: در صورت اعمال مدیریت سود از طریق جابجایی میان هزینه های عملیاتی و هزینه های غیرعملیاتی، بین تغییرات سود عملیاتی غیرمنتظره و هزینه های غیرعملیاتی رابطه معکوس و معنی داری وجود خواهد داشت.
۱-۵٫ روش تحقیق
روش مورد نظر برای انجام این تحقیق روش شبه تجربی می‌باشد. از لحاظ بعد زمانی با توجه به استفاده از اطلاعات و داده های مربوط به گذشته، پژوهش حاضر یک تحقیق پس رویدادی (گذشته نگر) به شمار می‌آید. بر اساس نحوه گردآوری داده ها نیز این تحقیق از نوع توصیفی و همبستگی می باشد.
۱-۵-۱٫ جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند، که از ابتدای سال ۱۳۸۰ لغایت ۱۳۸۷ در بورس فعال بوده اند.
۱-۵-۲٫ نمونه آماری
صرف نظر از اینکه استفاده از چه روش آمار استنباطی مورد نظر است، قدرت آن روش بستگی به روشی دارد که برای انتخاب نمونه به کار می رود. در صورتی که نمونه، نماینده ی واقعی جامعه نباشد یا به عبارتی دارای اریب باشد، پیش‌بینی صحیح و دقیق درباره ی پارامترهای جامعه امکان نخواهد داشت. برای انتخاب نمونه ی آماری مناسب که یک نماینده ی مناسب برای جامعه آماری موردنظر باشد، درابتداشرکت های موجوددرجامعه ی آماری مورد بررسی قرارگرفتندو سپس با توجه به یک سری محدودیت ها و قیدهای معین که لازمه ی انجام تحقیق بود، تعدادی از شرکت ها حذف و مطالعه بر روی شرکت های باقیمانده صورت گرفت.بنابرین می توان گفت روش نمونه گیری مورداستفاده در تحقیق حاضر، روش حذفی می‌باشد. برای این منظور ۵ معیار در نظر گرفته شده است و در صورتی که یک شرکت کلیه معیارها را احراز کرده باشد به عنوان یکی از شرکت های نمونه انتخاب شده است. معیارهای مذکور به شرح زیرند:
۱- شرکت باید در گروه شرکت های واسطهگریهای مالی نباشد؛
۲- سال مالی شرکت پایان اسفند ماه باشد؛
۳- شرکت در طول دوره مورد بررسی تغییر سال مالی نداشته باشد؛
۴- بیش از ۶ ماه وقفه در انجام معاملات شرکت وجود نداشته باشد؛
۵- اطلاعات کامل و تفصیلی صورت های مالی سالانه شرکت برای دوره مورد بررسی موجود باشد.
با توجه به موارد فوق جمعاً تعداد ۵۰ شرکت به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند.
۱-۵-۳٫ قلمرو تحقیق
قلمروموضوعی تحقیق،بحث درمورد یکی از ابزارهای مدیریت سود یعنی تغییر طبقه بندی اقلام صورت حساب سود و زیان می‌باشد. قلمرو زمانی تحقیق از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۸۷و قلمرو مکانی تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
۱-۵-۴٫ روش گردآوری اطلاعات
اطلاعات و داده های مورد نیاز برای انجام تحقیق برحسب نوع آن ها از منابع مختلفی گردآوری شده است. اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق و مبانی نظری از منابع کتابخانه ای و پایگاه های علمی و مقالات داخلی و خارجی استخراج شده است.
داده های تحقیق عموماً از بانکهایاطلاعاتی نرم افزارهای تدبیر پرداز و رهآورد نوین، پایگاه های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و پایگاه اطلاعاتی مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی و همچنین گزارشات هفتگی بورس و صورت های مالی شرکت ها گردآوری گردیده است.
۱-۵-۵٫ مدل های تحقیق
در پژوهش حاضر مطابق با تحقیق مک وی[۴] (۲۰۰۶)برای آزمون فرضیات از مدل های ارائه شده توسط وی بهره گرفته خواهد شد. در این ارتباط برای آزمون فرضیه های اول و دوم به ترتیب از دو مدل رگرسیون زیر استفاده شده است:
(۱-۱)
(۱-۲)
که در آن:
= سود عملیاتی غیرمنتظره
= درآمدهای غیرعملیاتی
= تغییرات سودعملیاتی غیرمنتظره
با توجه به مبانی نظری عنوان شده، انتظار می رود ضریب منفی و ضریب مثبت باشد.همچنین فرضیه های سوم و چهارم نیز به ترتیب با بهره گرفتن از دو مدل زیر مورد آزمون قرار گرفته اند:
(۱-۳)
(۱-۴)
که در آن:
= سود عملیاتی غیرمنتظره
= هزینه های غیرعملیاتی
= تغییرات سود عملیاتی غیرمنتظره
با توجه به مبانی نظری عنوان شده برای فرضیه های سوم و چهارم انتظار می رود ضریب مثبت و ضریب منفی باشد.
۱-۵-۶٫ متغیرهای تحقیق
متغیرهای این تحقیق که در مدل ها مورد استفاده قرار گرفته اند به صورت زیر می باشند:
۱-۵-۶-۱٫ متغیرهای وابسته تحقیق
متغیرهای سود عملیاتی غیرمنتظره ( ) و تغییرات در سود عملیاتی غیرمنتظره ( ) متغیرهای وابسته این تحقیق می باشند. نحوه محاسبه و تعریف این متغیرها در فصل سوم تحقیق به تفضیل بیان شده است.
۱-۵-۶-۲٫ متغیرهای مستقل[۵] تحقیق
متغیرهای درآمدهای غیرعملیاتی ( ) و هزینه های غیرعملیاتی ( ) متغیرهای مستقل این مطالعه می باشند که در فصل سوم نحوه اندازه گیری آن ها بیان خواهد شد.
۱-۶٫ روش تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیات
در این تحقیق برای آزمون فرضیه‌ها از مدل رگرسیون خطی تک متغیره و چند متغیره استفاده شده است. روش آماری مورد استفاده در این تحقیق روش داده های پانل و به صورت تجمعی[۶]می باشد.
در این تحقیق برای آزمون جهت بررسی معنی دار بودن کل مدل از آماره استفاده شده است. به طوری که با مقایسه آماره و جدول که با درجات آزادی و در سطح خطای ۵% محاسبه شده، کل مدل مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین برای بررسی معنی دار بودن ضریب متغیرهای مستقل در هر مدل از آماره استفاده شده است. آماره به دست آمده با جدول که با درجه آزادی در سطح اطمینان ۹۵% محاسبه شده مقایسه می شود، چنانچه قدرمطلق محاسبه شده از جدول بزرگتر باشد، ضریب مورد نظر معنی دار خواهد بود که دلالت بر وجود ارتباط بین متغیر مستقل و وابسته دارد.
همچنین به عنوان روشی جایگزین جهت تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد یک فرضیه بر اساس مقدار احتمال یا سطح معنی داری نیز عمل شده است. بدین صورت که اگر مقدار احتمال محاسبه شده بزرگتر یا مساوی مقدار خطای نوع اول ( ) باشد فرض صفر پذیرفته می شود و اگر مقدار احتمال کوچکتر از مقدار خطای نوع اول ( ) باشد فرض صفر رد می شود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای Eviewsو SPSS بهره گرفته شده است.
۱-۷٫ ساختار تحقیق
فصل های بعد به این ترتیب خواهد بود که، فصل دوم مروری فشرده بر ادبیات حسابداری و مالی در زمینه تحقیق دارد. در این فصل ضمن اشاره به مباحث تئوریک مطرح شده و تشریح چگونگی شکل گیری مفهوم مدیریت سود، تاریخچه مختصری از تحقیقات انجام شده که به نوعی با موضوع تحقیق در ارتباط هستند، ارائه خواهد شد. در فصل سوم توضیحات تفصیلی راجع به روش تحقیق و مدل‌های مورد استفاده در آزمون فرضیه ها ارائه شده و اهم روش‌های گردآوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق و تجزیه و تحلیل و محاسبات انجام شده مطرح خواهد شد. در فصل چهارم نیز با بهره گرفتن از اطلاعات جمع آوری شده، فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار خواهد گرفت و نهایتاًً در فصل پنجم ضمن بیان خلاصه‌ای از موضوع تحقیق و روش تحقیق، نتایج آزمون فرضیات تحلیل خواهد شد. همچنین در این فصل پیشنهاداتی که می‌تواند در تحقیقات آتی مورد استفاده قرار گیرد، ارائه می شود.
۱-۸٫ خلاصه فصل
