۴-۳-۲-تاریخچه سازمان تأمین اجتماعی در استان زنجان (سازمان تامین اجتماعی،۱۳۹۰)
سازمان تأمین اجتماعی در استان زنجان قبل از سال‌های ۱۳۶۴ زیر نظر منطقه شمالغرب کشور قرار داشت و شامل سه شعب زنجان – ابهر- قزوین بودکه در سال ۱۳۶۴ با تأسیس اداره کل تأمین اجتماعی در استان شعب زنجان – قزوین – ابهر – تاکستان – آبیک تحت پوشش این اداره کل قرار گرفتند. در سال ۱۳۷۲ با منفک شدن استان قزوین اداره کل تأمین اجتماعی استان زنجان با گسترش واحدهای بیمه ای تحت پوشش خود که شامل شعب یک و دو زنجان – ابهر – خرمدره – خدابنده – دندی و طارم گردید به فعالیت خود ادامه داد به طوری که درحال حاضر بیش از ۳۶ درصد از جمعیت استان را بیمه شدگان و مستمری بگیران اصلی و تبعی سازمان تأمین اجتماعی شامل می‌گردد . طی سال‌های اخیر نیز اداره کل استان به منظور سهولت دسترسی مخاطبین به خدمات سازمان و رضایتمندی ارباب رجوع اقدام به راه اندازی شعب اقماری در شهرهای( سلطانیه – صائین قلعه – هیدج – ماهنشان وشهرک صنعتی زنجان) نموده است و از دیگر فعالیت‌های این اداره کل راه اندازی کارگزاری شعب یک زنجان در سال ۱۳۸۷ می‌باشد اداره کل تأمین اجتماعی استان زنجان در بخش بیمه ای با ۲۴۰ نفر پرسنل نسبت به ارائه خدمات به بیمه شدگان ، کارفرمایان و مستمری بگیران به صورت تعهدات بلند مدت و کوتاه مدت نموده است به طوری که بیش از ۱۱۶۰۰۰ نفر بیمه شده اصلی و ۱۵۷۶۱ نفر مستمری بگیر و ۳۵۶۹ نفر مقرری بگیر بیمه بیکاری را تحت پوشش خود تا مرداد ماه سال ۱۳۸۸ قرار داده است این استان شامل هفت شهرستان به نام های زنجان، ابهر، طارم، خدابنده، خرمدره، ایجرود، ماهنشان، ۱۶شهر، ۱۵ بخش و ۴۶ دهستان می‌باشد.این منطقه یک واحد نیمه مستقل جغرافیایی است که با وجود رود خانه قزل اوزن ایجاد گردیده است.
این واحد جغرافیایی فلات آذربایجان را با شیب ملایمی به دشت قزوین مرتبط می‌کند این منطقه از شمال به بخش های آق کند و هشت جین از شهرستان خلخال، از شمال شرقی به ماسوله، فومن، رشت و شهرستان رودبار ، از شرق به بخش های سیردان، تاکستان، آوج از استان قزوین، از جنوب به کبوتر آهنگ از استان همدان، از جنوب غربی به شهرستان بیجار، از مغرب به تکاب و از شمال غربی به قره آقاج و میانه محدود است و رودخانه قزل اوزن با گردش خود حد طبیعی این شهرستان را تعیین نموده و وسعت آن بالغ بر ۲۱۸۴۸ کیلومتر مربع می‌باشد. از نظر توپوگرافی استان زنجان منطقه ای است کوهستانی که به صورت فلات مرتفعی خود نمایی می‌کند . که در این میان سالیانه ۱۷۰میلیارد تومان دربخش بیمه ای و۶۰میلیارد تومان دربخش درمان جهت خدمت رسانی به بیمه شدگان پرداخت می‌گردد.
۵-۳-۲-فعالیت
موضوع فعالیت صندوق در راستای تحقق اهداف بیمه‌ای مقرر در قوانین و مقررات مربوط از جمله قوانین ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و قانون تأمین اجتماعی همچون بازنشستگی، بیکاری، حوادث و بیماری‌ها، غرامت دستمزد، مستمری از کارافتادگی و بازماندگان و همچنین خدمات درمانی و تشکیل، اداره و نظارت بر بخش‌های بیمه های تأمین اجتماعی و درمانی و فعالیت‌های اقتصادی (شرکت‌های سرمایه‌گذاری تحت پوشش) مربوط است.
۶-۳-۲-وظایف
شرح وظایف سازمان شامل موارد زیر است
دریافت لیست و دیسکت حق بیمه
چاپ، تعویض و صدور دفترچه های درمانی
تامین اعتبار دفاتر درمانی
ابلاغ برگه های مطالباتی سازمان شامل صورت بدهی، اعلامیه، اخطاریه، اجرائیه و…
اجرای ماده ۶۶ قانون تامین اجتماعی از طریق انجام اقدامات پیگیری و وصول
بازرسی از مقرری بگیران بیمه بیکاری
پلاک برداری و شناسایی کارگاه های جدید
صدور برگ پرداخت مربوط به بیمه شدگان اجباری و خاص
ارسال و مراسلات کلیه نامه های اداری
آموزش کارفرمایان
پرداخت تعهدات کوتاه مدت و بلندمدت
بازرسی از دفاتر قانونی اشخاص حقوقی
فعالیت‌های مربوط به تعمیم و توسعه بیمه شدگان
صدورمفاصاحساب جهت تسویه پیمانکارن
مدیریت و سرمایه‌گذاری ذخایر سازمان.
گسترش حیطه شمول قانون به نحوی که کلیه حقوق‌بگیران و افراد خویش‌فرما و صنایع و کارگاه‌های خصوصی تحت پوشش برنامه های تأمین اجتماعی درآیند.
۷-۳-۲- نظام تامین اجتماعی در ایران
اهمیت نقش تامین اجتماعی درارتقاکیفی وکمی زندگی مردم ،برنامه ریزان ودست اندرکاران تامین اجتماعی رادرجوامع پیشرفته و در حال توسعه برآن داشته تاهنگام باسایربرنامه ریزان اقتصادی درانجام این کارکوشا باشند نظام تامین اجتماعی ،اقشارجامعه رابه هنگام کاهش یاقطع درآمد ، بروز بیماری ، از کارافتادگی،بازنشستگی،فوت وبی سرپرستی ازطریق دونظام بیمه ای وحمایتی تحت حمایت قرار می‌دهد.درایران نیز نمونه های مختلفی ازبرنامه های تامین اجتماعی به صورت دو نظام فوق وجوددارد. نظام تأمین اجتماعی عبارت است از :«برنامه ای رفاهی به منظور کاهش مخاطرات در زندگی اقتصادی و حفظ و حمایت افراد جامعه – تأمین اجتماعی با پرداخت پول و ارائه خدمات و امدادهای اجتماعی، مردم را در برابر کاهش یا قطع درآمد حاصل از بیکاری، پیری، بیماری و از کار افتادگی و تأمین معاش افراد خانواده پس از مرگ حمایت می کندهم‌اکنون تقریبا تمام کشورهای جهان و به ویژه کشورهای پیشرفته، برنامه های گسترده ای در زمینه تأمین اجتماعی دارند.» (مریدی، ۱۳۷۸، ۴۵).
۱-۷-۳-۲-نظام بیمه ای در ایران
این نظام به منظورپیشگیری ازفقرناشی از عوامل غیر قابل کنترل(بیکاری، پیری ،مرگ نان آور خانه یاازکارافتادگی)طرح ریزی گردیده ومتکی بر پرداخت‌های اجباری اشخاص برای حفظ وحمایت ازخود است.نظام بیمه ای شاغلین جامعه را از طریق مشارکت مالی بیمه شده ،کارفرما وکمک دولت تحت پوشش قرار می‌دهد وهدف عمده آن حمایت ازاشتغال، رفع موانع تولیدوتامین رفاه افرادشاغل درمراکزمشمول نظام است. (اعتضادپور، رجبی راد، ۱۳۷۵،۲۱)
مشمولان نظام بیمه ای به طورکلی عبارتنداز:
-مشمولان قانون کار
– مشمولان قانون استخدام کشوری ومقررات استخدامی خاص
– مشمولان قانون استخدام نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
-صاحبان حرف و مشاغل آزاد
طرحهای بییمه ای را طوراصولی می توان با توجه به افرادتحت پوشش به سه دسته تقسیم کرد:
الف-سازمان تامین اجتماعی
این سازمان کارگران را از طریق بیمه اجباری وخویش فرمایان رااز طریق عقدقردادتحت پوشش قرار می دهداولین اقدامات تامین اجتماعی درسال۱۳۱۰صورت گرفت اما فعالیت رسمی آن تحت عنوان بیمه های اجتماعی کارگران ازسال ۱۳۳۱آغازشد.کمکهای قانونی بلندمدت و کوتاه مدت ،درمان ووام مزایایی است که با توجه به شرایط هریک ازافرادتحت پوشش به آنان تعلق می‌گیرد.
ب-سازمان بازنشستگی کشور
