ب) شکوه ‌و جمال هستی از جمله آیاتی که ما انسان‏ها را به درک شکوه و جمال هستی تحریک می ‏کند:

اولم ینظروا فی ملکوت السماوات والارض ” آیا در ملکوت آسمان‏ها و زمین ننگریسته‌اند؟” اعراف آیه ۱۸۵

ج) زیبایی‏ها چه در نمایشگاه طبیعت و چه محصول فکر و ذوق انسانی از دیدگاه اسلام محبوب و مطلوب بوده و همه زیبایی‏ها مستند به خدا است.

۳٫توجه ‌و تاکید بسیاری از فلاسفه و روانشناسان به زیبایی و درک زیبایی شناختی کودک:

با توجه به طبقه بندی نیازها ازدیدگاه مازلو زیبایی یکی از نیازهای بنیادی انسان است.

۱٫جسمانی ۲٫ ایمنی ۳٫عشق وتعلق داشتن ۴٫عزت واحترام ۵٫خودشکوفایی ۶٫فهمیدن ودرک ۷٫زیبایی.(هارتلی بروئر، ترجمه ناهیدی،۱۳۸۴،ص۷۵)

سقراط :”وقتی که چیزی زیباست علت یگانه زیبایی آن این است که از خود زیبایی چیزی درآن است.(احمدی، ۱۳۸۰، ص ۵۸)

هراکلیوس نخستین فیلسوفی بود که می‏توان زیبایی شناسی را ‌در فلسفه او جست(رضایی، ۱۳۸۸، ص ۱۷).

افلاطون به زیبایی طبیعت توجه کرد و معتقد است که از گرد هم آوردن این زیبایی‌ها می‏توان محیط مساعدی جهت پرورش همگان و به ویژه کودکان فراهم ساخت(رضایی،۱۳۸۸، ص ۲۱).

چخوف :” حس زیبایی شناسی در انسان هیچ حد و مرزی نمی‏شناسد(پرتوی، ۱۳۵۲، ص ۹۷).

الکساندر بلیک: “در دریافت زیبایی شناسانه خود موضوع عینی توجه ما را جلب می ‏کند، قطع نظر از توانایی آن به ارضاء یک نیاز ویژه(پرتوی، ۱۳۵۲، ص ۱۸۳).

زیبایی از نظر هگل دریک کلام، میانجی امر حس ‌پذیر و امر عقلانی است(هگل، ترجمه معصومی، ۱۳۹۱، ص ۶).

۴٫ تاثیر بسیار زیاد استفاده از رنگ و نور، فرم و هارمونی در زیبایی فضا

نور عنصری است که به مکان جان می‏بخشد، برای اینکه فضا حالت زندان نداشته باشد، بایستی منافذی جهت استفاده از نور را داشته باشد(محققی، ۱۳۶۶، ص۱۹۹). تحقیقات نشان می‏ دهد استفاده از نور طبیعی، نه تنها نقش عمده‏ای در یادگیری ایفا می ‏کند، بلکه می‏تواند روی سطح سلامت و توجه شاگردان نیز تاثیرگذار باشد(برانتس،۲۰۰۷).سیستم‏های متنوعی برای طراحی روشنایی مصنوعی وجود دارند(هاوس و همکاران،۲۰۱۲).

تاثیر رنگ بر کودکان:

۱٫ کودک از نظر روانی به طور شهودی در مقابل رنگ‌ها عکس العمل نشان می‌‏دهد.

۲٫ رنگ در تعریف فضا به خصوص فضای مربوط به کودکان از نظر فرم و تکنیک نقش بسزایی دارد.

۳٫ رنگ مقدار روشنایی فضا را کنترل می ‏کند( کاشانی، ۱۳۸۴، ص ۳۴).

کودکان با رنگ‌های گرم و روشن سازگارند(داگت،۲۰۰۸).

در تحقیق حاضر، با توجه به تأکید زیاد نظریه پردازان برزیبایی و تاثیر زیاد آن بر محیط و رشد و پرورش کودک به بررسی عناصر زیبایی شناختی محیط آموزشی از نظر فیزیکی آن پرداخته ایم. در این ارتباط تا کنون، پژوهش‏های داخلی بسیار کمی انجام شده است. علاوه بر آن، توجه به نحوه ساخت ساختمان‌هایی که به عنوان مهد کودک از آن ها استفاده می‏ شود، اهمیت این تحقیق را افزایش می‏ دهد. این ساختمان‌ها عموما با کاربری مسکونی و یا کاربری‏های دیگر بوده‌اند که از لحاظ کالبد معماری و عناصر زیبایی شناختی متناسب با نیازهای کودک نمی‏باشد و در کل فضایی با طراوت و زمینه‌ای برای تقویت حس زیبایی شناختی کودک ندارند. همچنین با توجه به اهداف کلی ذکر شده در ماده دوم راهنمای برنامه و فعالیت‏های آموزشی و پرورشی دوره پیش دبستان، تحقیق حاضر می‏تواند در تامین این اهداف مؤثر واقع شود.

اهداف پژوهش

1. 1. شناسایی اصول زیبایی شناختی در طراحی فضای آموزشی پیش از دبستان

1. 1. تعیین میزان انطباق عنصر زیبایی شناختی رنگ در مراکز پیش از دبستان با دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور

1. 1. تعیین میزان انطباق عنصر زیبایی شناختی نور در مراکز پیش از دبستان با دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور

1. تعیین میزان انطباق عنصر زیبایی شناختی فرم در مراکز پیش از دبستان با دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور

سوال­های پژوهش

1. 1. آیا اصول زیبایی شناختی در طراحی فضای آموزشی پیش از دبستان رعایت شده است؟

1. 1. آیا بین عنصر زیبایی شناختی رنگ در‏‏مراکز پیش از دبستان با دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور انطباق وجود دارد؟

1. 1. آیا بین عنصر زیبایی شناختی نور در مراکز پیش از دبستان با دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور انطباق وجود دارد؟

1. آیا بین عنصر زیبایی شناختی فرم در مراکز پیش از دبستان با دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور انطباق وجود دارد؟

تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم

تعاریف نظری

زیبایی شناسی: واژه استتیک (زیبایی شناسی) از واژه یونانی زیبایی‌شناسی^[۱] به معنای حساسیت و استعداد دریافت به وسیله حواس است. این رشته را الکساندر بوم گارتن، شاگرد فردریش مؤلف و منصف کتاب آستیکا^[۲] که نخستین مجلدش در ۱۷۵۰ منتشر شد به عنوان دانشی ویژه نامگذاری نمود( آونرزایس، ترجمه شایان،۱۳۶۳، ص۳).

زیبایی در مفهوم مطلق آن خالق هنر است. زیبایی که امروزه از مباحث عمده ی فلسفی و هنری است از دیرباز در انواع هنر نقشی بسزا داشته است. اگرچه به صورت شخصی و جداگانه و تحت عنوانی ویژه مورد بحث قرار نگرفته است ولی در هنرهای بحث زیبایی و جمال در‌اندیشه‌های اسلامی سابقه‌ای طولانی داشته و مطرح شده است(یزدانی،۱۳۸۲،ص ۲۱).

درک زیبایی‌ها امری مادام العمر است و در تمام زندگی جریان دارد. البته در هر دوره به شکلی است. (بازرگان، ۱۳۸۴، ص۸۶ )

فضای آموزشی: به وضعیت، امکانات‏ و وسایل آموزشی و کمک آموزشی موجود در مراکز آموزشی اشاره دارد. به زعم والبرگ شواهد بسیاری مبنی بر اهمیت تاثیر مواد و تجهیزات آموزشی موجود در آموزشگاه‏ها و افزایش یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود دارد.

آموزش وپرورش پیش از دبستان :آموزشی که از زمان تولد آغاز و تا شروع اولین کلاس رسمی دبستان در پایان ششمین سال زندگی کودک ادامه می‏یابد(مفیدی،۱۳۸۳،ص۳۸).

محیط: مجموعه نیروها یا موقعیت‌های در برگیرنده فرد یا به طور دقیق مجموعه محرک هایی است که از خارج بر انسان وارد شده و بر او تاثیر می‌گذارد. در واقع آن چه در هر فضا یا اتاق یا زمین بازی وجود دارد و نظم و آرایش اشیاء می‌تواند بر رفتار کسانی که در آن محیط به سر می‌برند تاثیر بگذارد. امکان کارها و فعالیت هایی را برای آنان فراهم آورد یا دشواری هایی در کارها و فعالیت‌های آن‌ ها ایجاد کند.(مفیدی، ۱۳۸۶، ص ۱۸۶)