شکل شماره (۲- ۲): ساختار صندوق های سرمایه گذاری
۲- ۵ عواید حاصل از صندوق های مشترک سرمایه گذاری برای سرمایه گذار
سرمایه گذار از سه طریق میتواند با سرمایه گذاری در صندوق های مشترک سرمایه گذاری درآمد کسب نماید(وزیری[۱۹]،۲۰۰۹):
-
- درآمد هایی که از طریق سود نقدی سهام های صندوق و یا بهره اوراق قرضه موجود در صندوق به دست میآید. این درآمد ها هر ساله توسط صندوق های سرمایه گذاری بین سرمایه گذاران به عنوان سود نقدی توزیع میشوند.
-
- اگر صندوق، اوراق بهاداری را که قیمت آن افزایش یافته است، بفروشد، بازده سرمایه ای[۲۰] به دست خواهد آورد. بیشتر صندوق ها این عایدی ها را هم به عنوان سود بین سرمایه گذاران تقسیم میکنند.
- اگر ارزش اوراق بهادار موجود در صندوق افزایش پیدا کند ، اما مدیران صندوق، آن را برای شناسایی بازده سرمایه ای به فروش نرسانند ،ارزش سهام صندوق افزایش پیدا خواهد کرد. در این صورت سرمایه گذار میتواند سهام خود را با سود بیشتری بفروش برساند. معمولا صندوق ها این امکان را برای سرمایه گذاران خود فراهم میکنند که بجای دریافت سود های خود، آن ها را مجددا در صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری کرده و سهام بیشتری دریافت نمایند.
۲- ۶ مزایای صندوق های سرمایه گذاری مشترک
صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارای مزایایی به شرح زیر میباشند :
۲- ۶- ۱ مدیریت حرفه ای[۲۱]
اولین مزیت صندوق های سرمایه گذاری مشترک(حداقل در تئوری) مدیریت حرفه ای منابع مالی سرمایه گذار میباشد. سرمایه گذاران به این دلیل در صندوق های سرمایه گذاری ، سرمایه گذاری میکنند که وقت و تخصص لازم برای سرمایه گذاری به صورت انفرادی را ندارند. صندوق های مشترک سرمایه گذاری راهی ارزان برای سرمایه گذاران خرد فراهم میکنند، که فردی را برای سرمایه گذاری و نظارت بر سرمایه گذاری های خود استخدام کنند. انتظار بر این است که مدیر متخصص و آگاه این صندوق ها، بتواند برای پرتفوی های تحت مدیریت خود بازده نسبتاً بالایی کسب نماید. (وزیری[۲۲]،۲۰۰۹)
به عبارت دیگر یکی از مزایای صندوق های سرمایه گذاری، اعمال مدیریت حرفه ای و تخصصی یکسان بر وجوه کلیه سرمایه گذاران- جزء یا عمده، حقیقی یا حقوقی- است.بدین مفهوم که میزان سرمایه، تأثیری بر نحوه اعمال مدیریت مدیران صندوق و بر وجوه سرمایه گذاران ندارد، زیرا این وجوه به صورت مجتمع و تجمیع شده در اوراق بهادار سرمایه گذاری میشوند.(وایلس و فریدمن[۲۳]،۱۹۹۳)
۲- ۶- ۲ تنوع بخشی [۲۴]
با سهامدار شدن در صندوق بجای خرید سهام به صورت انفرادی در بازار، ریسک سرمایه گذاری سرمایه گذاران پخش می شود. فلسفه تنوع بخشی این است که سرمایه گذاری، در مجموعه زیادی از اوراق بهادار باعث می شود که زیان های ناشی از سرمایه گذاری در چند اوراق بهادار،با سود های حاصل از سرمایه گذاری در سایر اوراق بهادار حداقل شود.بعبارت دیگر هر چه تعداد سهام و اوراق قرضه سرمایه گذار بیشتر باشد، قدرت آسیب پذیری هر کدام از آن ها به مجموع سرمایه گذاری حداقل می شود. صندوق های بزرگ شامل صد ها سهم از سهم های مختلف میباشند و امکان ایجاد چنین تنوعی، هرگز برای یک سرمایه گذار کوچک و خرد میسر نمی باشد(وزیری[۲۵]،۲۰۰۹)
۲- ۶- ۳ صرفه جویی ناشی از مقیاس[۲۶]
به این دلیل که صندوق ها مقدار زیادی از سهام و اوراق بهادار را در هر معامله خرید و فروش میکنند، هزینه های معاملاتی آن ها بسیار پایین تر از مواردی است که فرد خود اقدام به معامله می کند.( وزیری[۲۷]،۲۰۰۹)
۲- ۶- ۴ نقدینگی[۲۸]
یکی از بهترین مزایای صندوق های سرمایه گذاری(عمدتاًً با سرمایه متغیر)قابلیت بازخرید سهام صندوق، توسط خود صندوق است که باعث افزایش درجه نقد شوندگی شده و واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها را در ردیف اوراق بهادار شبه نقد قرار داده و جانشین پول می کند. این نقد شوندگی یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که صندوق ها به سیستم مالی ارائه نموده اند.(وایلس و فریدمن[۲۹]،۱۹۹۳)
به بیان دیگر، صندوق های مشترک سرمایه گذاری، این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم میکنند که در سریعترین زمان ممکن، منابع مالی خود را که در اختیار صندوقها قرار دادهاند،به نقد تبدیل نمایند و برای فروش سهام خود با هیچ مشکلی مواجه نشوند.
۲- ۶- ۵ آسانی و سهولت[۳۰]
یکی دیگر از مزایای صندوق های سرمایه گذاری، خرید و فروش آسان واحدهای سرمایه گذاری صندوق، برای سرمایه گذاران است.زیرا خود صندوق، هم فروشنده و هم خریدار سهام است و تمامی صندوق ها با اعلام یک شماره تلفن رایگان، بدون حضور سرمایه گذار و با افتتاح یک شماره حساب مخصوص به نام سرمایه گذار، عملیات خرید و فروش آن ها را انجام میدهند. از آنجایی که واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر، در بازار بورس معامله نمی شود، مشمول مراحل وقت گیر قانونی و اداری به منظور دریافت و پرداخت وجوه، اخذ سهام و … نیست.(وایلس و فریدمن،[۳۱] ۱۹۹۳)
۲- ۶- ۶ انعطاف پذیری و تنوع [۳۲]
وجود تعداد زیاد و انواع مختلف صندوق ها با دامنه وسیعی از اهداف سرمایه گذاری ، از محافظه کارانه(ریسک گریز) تا متحورانه (ریسک پذیر ) ، حق انتخاب و انعطاف پذیری بالایی در سرمایه گذاری به سرمایه گذاران میدهد.(خان زاده،۱۳۸۶)
۲- ۶- ۷ ارائه خدمات به سهام داران
صندوق ها خدمات بسیار مناسبی به سرمایه گذاران ارائه می نمایند؛ که از مهم ترین آن ها می توان به سرمایه گذاری مجدد وجوه، پرداخت وجوه حاصل از سرمایه گذاری به سهام داران در اسرع وقت، خرید و فروش تلفنی و انتقال سریع و بدون هزینۀ وجوه سرمایه گذاران در بین صندوق های هم خانواده[۳۳] اشاره نمود.(وایلس و فریدمن، ۱۹۹۳)
۲- ۶- ۸ اطمینان از اقدامات مدیران
تنها منبع ریسک در صندوق، کاهش ارزش سرمایه گذاری است و احتمال ضرر ناشی از تقلب، رسوایی مالی یا ورشکستگی در چنین شرکتهایی تقریباً برابر صفر است. .(وایلس و فریدمن، ۱۹۹۳)
۲- ۷ معایب صندوق های مشترک سرمایه گذاری
۲- ۷- ۱ مدیریت حرفه ای
توجه داشته باشید که در زمان ذکر مزایای صندوق، عامل مدیریت حرفه ای با قید حداقل در تئوری، بیان شد. زیرا عده ای از سرمایه گذاران در این مورد که مدیران صندوقها بهتر از سرمایه گذاران ، اواق بهادار مناسب را تشخیص میدهند، تشکیک میکنند. به عقیده آن ها ، مدیران لغزش ناپذیر نمی باشند و در صورتی هم که صندوق زیان کند، حقوق خود را دریافت می نمایند (و یا بگونه ای دیگر میتوانند مزایای لازم را کسب نمایند )
۲- ۷- ۲ هزینه ها
صندوق های مشترک سرمایه گذاری تنها به این علت به وجود نیامده اند که زندگی را آسانتر کنند.هر صندوقی به دنبال کسب سود برای موسسان آن نیز میباشد.صنعت صندوق های مشترک سرمایه گذاری در مخفی کردن هزینه ها در لابه لای عبارات پیچیده، تبحر ویژه ای دارد.