= تغییرات در بدهی­های جاری شرکت i در سال های t-1به t

= تغییرات در وجه نقد شرکت i در سال های t-1 به t

= تغییرات در بدهی­های کوتاه مدت شرکت i در سال هایt-1به t

= تغییرات در درآمد شرکت در سال های t-1 به t

= اموال، ماشین آلات و تجهیزات ناخالص

در مدل فوق کیفیت سود برابر است با:

کیفیت سود که در این مدل با بهره گرفتن از انحراف معیار میانگین متحرک مقادیر باقیمانده مدل (از سال t-4 تا سال t) محاسبه می شود بیانگر این است که شرکت های با انحراف معیار بیشتر کیفیت سود پایین تری دارند.

۲) شناسایی کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی اسلوان (۱۹۹۶)

کیفیت سود در الگوی اسلوان (۱۹۹۶) به شرح الگوی زیر ‌می‌باشد:

که در آن، عبارت از تعهد عملیاتی است؛ عبارت است از عایدی قبل از اقلام غیر مترقبه، جریان­های نقدی ناشی ناشی از عملیات است؛ میانگین ارزش دفتری اول و پایان دوره مجموع دارایی­هاست.

پس از محاسبه برای تمام شرکت­های نمونه متغیر جدیدی به نام به منظور تفکیک شرکت­های نمونه به کیفیت سود ضعیف و قوی محاسبه و تعریف می­گردد. به منظور محاسبه این متغیر ابتدا میانه به دست آمده از شرکت­های نمونه محاسبه می­گردد. پس از محاسبه این میانه متغیر به شرح زیر محاسبه می­ شود:

قدر مطلق اختلاف هر شرکت با مقادیر میانه کل نمونه­ ها است. پس از محاسبه این متغیر شرکت­های نمونه بر اساس آن به دهک­های مختلف تقسیم می­گردند. شرکت­های قرار گرفته در دهک­های اول و دوم به عنوان شرکت­های با کیفیت سود قوی تلقی شده و سایر دهک­ها با کیفیت سود ضعیف طبقه ­بندی می­گردد.

۳-۵- معرفی مدل تحقیق

با توجه به فرضیات تحقیق مدل­های مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل این فرضیات به صورت زیر ارائه می­گردد:

برای آزمون فرضیات تحقیق از مدل پالمورس، ریچاردسون و اسکولز (۲۰۰۴) که به اختصار PRS نامیده می­ شود استفاده می­گردد که به شرح زیر ‌می‌باشد:

که در آن:

=CAR واکنش بازار در زمان ارائه گزارشات تعدیلی.

ATTRIB = یک متغیر مجازی است که چنانچه تعدیل گزارش توسط حسابرس، مدیریت و یا بورس اوراق بهادار صورت پذیرد عدد ۱ و در غیر این صورت مقدار ۰ را می‌گیرد.

CORE = چنانچه تعدیل گزارشات مالی در برگیرنده حساب های اصلی (درآمد- بهای تمام شده و هزینه های جاری عملیاتی) باشد مقدار ۱ و چنانچه تعدیل به خاطر حساب های اصلی نباشد مقدار ۰ را می‌گیرد.

MAT = تفاوت جمع سود اصلی گزارش شده (قبل از تعدیل) و جمع سود تعدیل شده در تمام سال ها تقسیم بر جمع دارایی ها (در سال قبل از سال تعدیل)

PERVAS = نشان دهنده تعداد گروه حساب­های اصلی که در تعدیل تحت تاثیر قرار گرفته اند. (تعداد ۷ گروه اصلی وجود دارد که در صفحه ۹۵ موجود است)

YEARS = نشان دهنده اصرار بر تعدیل گزارش است و با تعداد سال­هایی که گزارشات در طول دوره تحقیق تعدیل شده است اندازه ­گیری می شود (این مقدار برای گزارشات فصلی- سه ماهه، ۲۵% است)

SIZEMAT = حاصل­ضرب بین اندازه شرکت (لگاریتم طبیعی ارزش دفتری دارایی­ های شرکت در سال ماقبل تعدیل) و اندازه تغییرات سود (MAT)

LEVMAT = حاصل­ضرب بین نسبت بدهی های بلند مدت به جمع دارایی ها (بر اساس ارزش دفتری در پایان سال ماقبل تعدیل) و اندازه تغییرات در سود (MAT).

PRIORRET = بازده حاصل از خرید و فروش در ۱۲۰ روز قبل از تاریخ تعدیل (روز ۱۲۰- تا ۱- )

AUDCHANGE = چنانچه شرکت در سال تعدیل گزارش تغییر حسابرس داشته عدد یک و در غیر این صورت عدد صفر.

EQ = بیانگر کیفیت سود ‌می‌باشد که بر اساس دو کیفیت اقلام تعهدی تعدیل شده مدل دی چو و دی شف (۲۰۰۲) (DDEQ) و یا اسلوان (۱۹۹۶) اندازه ­گیری می­ شود.

۳-۶- قلمرو تحقیق

۳-۶-۱- قلمرو زمانی

بدیهی است در پژوهش­ها و تحقیقات علمی داده ها و اطلاعاتی نیاز می‌باشد که با دقت و صحت بیشتری همراه باشد. برای این منظور یک دوره نسبتا طولانی مدت انتخاب شد. دوره زمانی مورد مطالعه در این تحقیق، دوره هشت ساله ۱۳۸۳-۱۳۹۰ می‌باشد.

۳-۶-۲- قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق شامل بورس اوراق بهادار تهران و شرکت­های پذیرفته شده در آن ‌می‌باشد.

۳-۶-۳- قلمرو موضوعی

موضوع این پژوهش، تاثیر کیفیت سود بر واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ‌می‌باشد.

۳-۷- نمونه آماری

جامعه آماری به مجموعه ­ای از اشیاء، اشخاص، مکان­ها، رویدادها و اموری طلاق می­ شود که در یک یا چند صفت مشترک باشند. ممکن است جامعه آماری از نظر تعداد افراد یا مواردی که باید مشاهده شود بزرگ یا کوچک باشد. برای صرفه­جویی در نیروی انسانی، هزینه و وقت و رعایت سایر ملاحظات اجرایی به جای مطالعه ‌در مورد تمام افراد جامعه ‌می‌توان نمونه ­ای از افراد جامعه را انتخاب و مورد مطالعه قرار داد. نمونه معمولا گاهی از افراد جامعه است که معرف آن جامعه بوده و بیشتر ویژگی­های آن جامعه را دارا است. نمونه گیری عبارت است از انتخاب افراد گروه نمونه از میان اعضای یک جامعه تعریف شده آماری ‌بر اساس اصول و قواعد خاص (آذر، ۱۳۸۳). جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که شرکت­های مذبور دارای تمامی شرایط زیر باشند:

۱) شرکت­هایی که در سال­های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ اقدام به تعدیل گزارش­های مالی خود نموده ­اند.

۲) سال مالی آن­ها منتهی به پایان اسفند ماه باشد.

۳) شرکت­هایی که حداکثر تا تاریخ ۱/۱/۱۳۸۳ در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشند (یعنی قبل از سال ۱۳۸۳ در بورس پذیرفته شده باشند) و نام شرکت در دوره مورد بررسی از بین شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران حذف نشده باشد.

۴) شرکت سرمایه ­گذاری یا واسطه­گری مالی و بیمه نباشد.

۵) در دوره مورد بررسی تغییر دوره مالی نداده باشند.

۶) اطلاعات مالی شرکت برای دوره زمانی تحقیق موجود باشد.

بر این اساس و پس از اعمال محدودیت­های فوق از میان ۵۱۰ شرکت حاضر در بورس تعداد ۱۰۹ شرکت در دوره زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ شرایط فوق را دارا بوده و تمامی شرکت­ها جهت بررسی انتخاب ‌شده‌اند.

لازم به ذکر است که در برخی از سال­ها اطلاعات مربوط به برخی از متغیرهای مورد بررسی در تحقیق وجود نداشته است. اما برای بقیه سال­ها اطلاعات به صورت کامل برای تمام سال­ها موجود بوده است که اگر به خاطر این مشکل اطلاعات آن شرکت برای همه سال­ها را حذف می­نمودیم حجم نمونه به صورت قابل توجهی کاهش می­یافت و نمونه از وضعیت نرمال خارج می­شد. ‌به این ترتیب برای رفع مشکل فقط اطلاعات همان سال شرکت از بین داده ­ها خارج شدند. از این­رو، حجم داده ­ها از ۸۷۲ سال- شرکت (۱۰۹*۸) به ۵۲۵ سال- شرکت تقلیل یافته است.

۳-۸- ابزار و نحوه گردآوری داده ­ها